tag:blogger.com,1999:blog-53595092844707856962024-02-01T23:59:00.045-08:00DÂN LÀNG HỒLý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.comBlogger19125tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-3735846682859566532017-04-10T10:00:00.003-07:002017-04-10T10:00:48.002-07:00Theo bước chân Chúa Giêsu Thứ Bảy Tuần Thánh: Ngôi Mộ Trống<br />
<h1 class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Ngôi Mộ Chúa Giêsu</h1>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Trong phúc âm Thánh Luca, việc chôn cất Chúa Giêsu chỉ ghi vắn tắc: <em>Ông hạ xác Người xuống, lấy tấm vải gai mà liệm, rồi đặt Người vào ngôi mộ đục sẵn trong núi đá, nơi chưa chôn cất ai bao giờ. </em>(Lc 23, 53).</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="402" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/02%20_Holy_Sepulchre.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Tại khu vực ngôi mộ này người ta có thể nghe tiếng chuông từ Nhà thờ Thánh Mộ (Church of the Holy Sepulchre) hay tiếng kêu gọi cầu kinh xuất phát từ các ngôi tháp của đền thờ Hồi Giáo kế bên.</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="402" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/01%209thSepulcher1.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Mặt tiền Nhà thờ Thánh Mộ</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/02%20DSC02203.JPG" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<span class="style128">Cổng vào nhà thờ do hai dòng tộc người đạo Hồi chịu trách nhiệm từ năm 1192 - mỗi ngày 2 lần, gia đình Joudeh đem chìa khóa đến cổng và gia đình Nusseibeh có trách nhiệm mở và đóng cửa. </span>Nhìn kỷ sẽ thấy phiến đá nơi tẩm liệm Chúa Giêsu</div>
<div style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/02%2013DSC02202.jpg" width="600" /></div>
<div style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<span class="style128" style="color: #333333;">Phiến đá nơi tẩm liệm Chúa Giêsu</span></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="281" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/03.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Nhìn từ trên cao</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="280" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/03b%20sepulchre-inside.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Quang cảnh Lễ Phục Sinh của Chính Thống Giáo</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/04%20SC02365.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Nhìn gần</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/05.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Nơi đám đông là chỗ xem lễ vào buổi sáng – phía sau là nơi cử hành các nghi thức của Chính Thống Giáo</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/06%20edicuon-lynch.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Mái vòm nhà thờ Mộ Chúa</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/07%20D2784.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Người hành hương đang vào kính viếng Mộ Chúa – Thời gian đợi khoảng 45 phút</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/08%20D02786.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Ngay trên cửa vào bên trong có gắn hình Chúa Giêsu và 12 Thánh Tông Đồ</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/09%20TombofJesus.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Toàn cảnh trước Mộ Chúa</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="480" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/11.jpg" width="339" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Phòng thứ nhất: Nhà nguyện Thiên Thần</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/10%20D.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
một phần của tảng đá che mộ Chúa Giêsu – có thắp 2 cây nến</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="480" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/12.jpg" width="385" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Phía trong là Mộ Chúa Giêsu – Bàn thờ ngay trên Mộ Chúa</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/13.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="480" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepuchre/14.jpg" width="335" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Chổ đứng chỉ rộng khoảng 1m x 2m – Không thể chụp hết cảnh bên trong!</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<span class="style129" style="font-weight: bold;"><a href="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepulchre2.html" style="color: #0000cc; text-decoration-line: none;">Vài hình ảnh về ĐGH Benedict XVI viếng Nhà Thờ Mộ Thánh >>></a></span></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<strong><a href="http://www.40giayloichua.net/Locations/HolySepulchre3.html" style="color: #0000cc; text-decoration-line: none;">Vài đoạn video thánh lễ có các Cha dòng Phanxicô hát lễ tiếng Latin >>></a></strong></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: right;">
Nguồn: www.40giayloichua</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-36381276148604712512017-04-10T09:58:00.000-07:002017-04-10T09:58:01.299-07:00Theo bước chân Chúa Giêsu Thứ Sáu Tuần Thánh: Đàng Thánh Giá - Đồi Golgotha<br />
<h1 style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Đàng Thánh Giá - Via Dolorosa</h1>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center">
<strong>Hình ảnh ngày nay của 14 chặng đàng Thánh Giá</strong><br /><br /><br /><br />Kitô Giáo dựa trên niềm tin Chúa Giêsu sống lại từ cỏi chết. Đoạn đường dẫn đến cái chết đau thương của Ngài trên đồi Golgotha cách nay 2000 năm đã được các tín hữu từ thời sơ khai - lúc còn bị bách hại – trân trọng gìn giữ và ngày nay hằng năm luôn chân thành tưởng nhớ tại Jerusalem.<br /><br />Theo truyền thống, đoạn đường này có 14 đoạn bắt đầu từ lúc Chúa Giêsu bị kết án đến lúc được chôn trong mộ. Qua 2000 năm, tính xác thực của nơi chốn có thể không còn chính xác là nơi nào Đức Mẹ gặp con mình, nơi nào ông Simon bắt đầu phụ Chúa vác thánh giá v.v… Nhưng khoa khảo cổ đã chứng minh ngôi mộ chôn cất Chúa Giêsu là xác thực! Việc Chúa đã vào thành Jerusalem và chịu đóng đinh trên thập giá là một sự kiện lịch sử không thể chối cải được!<br /><br />Ngày nay, tại Jerusalem mỗi thứ Sáu lúc 3 giờ chiều đều có đi Đàng Thánh Giá do các linh mục dòng Phanxicô hướng dẫn. Dọc theo con đường Khổ Nạn là khu buôn bán ồn ào náo nhiệt với mọi thứ âm thanh hổn tạp của các hàng quán mời mọc khách hành huơng mua sắm v.v...<br /><br /><br /><em>Con đường Chúa chịu nạn bắt đầu gần cổng thành Lion Gate của Jerusalem ngày nay.</em></div>
<img height="343" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/01ViaDelarosaMaps.jpg" width="530" /><br />
<em>Địa điểm các nơi Chúa Giêsu đã đi qua trong ngày thứ sáu tuần thánh - Các số trên bản đồ dưới đây tương ứng với các chặng đàng Thánh Giá</em><br /><br /><br /><img border="0" height="323" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/02map_stations.jpg" usemap="#Map" width="511" /><br /><br /><em>Lion Gate đối diện với núi Cây Dầu (Mount Olive –nơi Chúa cầu nguyện trước khi bị bắt).</em><br /><br /><img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/03-Jerusalem_Lions_gate_BW_1.JPg" width="600" /><br /><br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_1" name="_1"></a>CHẶNG THỨ NHẤT: CHÚA GIÊSU BỊ XỬ ÁN</strong><br /><br /><img alt="" border="0" height="401" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/04Station1s.jpg" width="600" /><br /><br /><br /><em>Nơi này ngày nay được gọi là Ecce Homo Arch - Tổng trấn Pontio Philate đã kết án Chúa Giêsu</em><br /><br /><img alt="" border="0" height="512" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/05PICT0166.JPG" width="384" /><br /><br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_2" name="_2"></a>CHẶNG THỨ HAI: CHÚA GIÊSU VÁC THÁNH GIÁ</strong><br /><br /><br /><img alt="" border="0" height="402" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/06Station2s.jpg" width="600" /><br />
<br /><br /><em>Đoạn đường của chặng thứ hai</em><br />
<br /><img alt="" border="0" height="897" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/07Flagellation4s.jpg" width="600" /><br /><br /><em>Nhà nguyện Flagellation - nơi Chúa chịu đánh đòn - trên chặng đường thứ 2 -</em><br /><br /><img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/08%201.jpg" width="600" /><br /><br /><br /><em>Bàn cờ trên nền nhà thờ, của lính Roma thời Chúa Giêsu</em><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/09-2nd-station-chapel-condemnation-flo.jpg" /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/10DSC06056m.jpg" /><br /><br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_3" name="_3"></a>CHẶNG THỨ BA: CHÚA GIÊSU NGÃ XUỐNG ĐẤT LẦN THỨ NHẤT</strong><br />
<img height="402" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/11Station3s.jpg" width="600" /><br /><br /><br /><em>Bên trong nhà nguyện chặng thứ ba</em><br />
<img alt="" border="0" height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/12Jesusfallingwiththecrossforthefir.jpg" width="600" /><br />
<img alt="" height="402" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/13Station3_1s.jpg" width="600" /><br />
<img height="443" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/14JerusalemViaDolorosa1-800wH.jpg" width="600" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_4" name="_4"></a>CHẶNG THỨ BỐN: CHÚA GIÊSU GẶP ĐỨC MẸ</strong><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/15-4thStationoftheCross-JesusmeetsHisM.jpg" /><br /><br /><br /><img alt="" border="0" height="402" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/16Station4s.jpg" width="600" /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/17-5thDSC02304m.jpg" /><br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_5" name="_5"></a>CHẶNG THỨ NĂM: ÔNG SIMON VÁC ĐỠ THÁNH GIÁ CHÚA</strong><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/18-05.jpg" /><br /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/19-6thDSC02306.jpg" /><br />
<br />
<strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_6" name="_6"></a>CHẶNG THỨ SÁU: BÀ VERONICA LAU MẶT CHÚA</strong><br /><br /><img height="401" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/20ViaDolorosa6s.jpg" width="600" /><br /><br /><br /><br /><br /><img alt="" border="0" height="480" src="http://i368.photobucket.com/albums/oo124/hienquang/ViaDolorosa/16th2.jpg?t=1239139104" width="360" /><br /><br /><img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/22-6thDSC02320m.jpg" width="600" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_7" name="_7"></a>CHẶNG THỨ BẢY: CHÚA GIÊSU NGÃ XUỐNG ĐẤT LẦN THỨ HAI</strong><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/23-17thDSC02321.jpg" /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/24-17thDSC02322.jpg" /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/25-1October23rd2008066m.jpg" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_8" name="_8"></a>CHẶNG THỨ TÁM: CHÚA GIÊSU AN ỦI NHỮNG NGƯỜI PHỤ NỮ THÀNH GIÊRUSALEM</strong><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/26-18thDSC02324m.jpg" /><br /><br /><img alt="" border="0" height="480" src="http://i368.photobucket.com/albums/oo124/hienquang/ViaDolorosa/8th-station-cc-ddanzig.jpg?t=1239144682" width="323" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_9" name="_9"></a>CHẶNG THỨ CHÍN: CHÚA GIÊSU NGÃ XUỐNG ĐẤT LẦN THỨ BA</strong><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/28-19thStationoftheCross-Jesusfallsfor.jpg" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_10" name="_10"></a>CHẶNG THỨ MƯỜI: QUÂN DỮ LỘT ÁO ĐỨC GIÊSU</strong><br /><br /><em>Chặng thứ 10: cầu thang bên phải cổng chính lối vào nhà thờ Holy Sepulchre</em><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/29-9thSepulcher1.jpg" /><br /><br /><br /><em>Bên trên là lối vào nhà nguyện</em><br /><img height="640" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/30-10thstation.jpg" width="480" /><br /><br /><em>Bên trong nhà nguyện</em><br /><img height="639" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/31-10thStationoftheCrosslocatedintheCh.jpg" width="426" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_11" name="_11"></a>CHẶNG THỨ MƯỜI MỘT: CHÚA GIÊSU CHỊU ĐÓNG ĐINH VÀO THẬP GIÁ</strong><br /><em>Bàn thờ Công Giáo tại đồi Golgotha - kế bên là tượng Đức Mẹ Sầu Bi</em><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/32-11thstationLatinCalvary.jpg" /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/33DSC02209.jpg" /><br /><br /><br /><br /><em>Kế bên tượng Đức Mẹ là bàn thờ Chính Thống Giáo trên đồi Golgotha - nơi Chúa chịu treo trên Thánh Giá</em><br />
<br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/34-11thstation.jpg" /><br />
<br />
<h3>
</h3>
<strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_12" name="_12"></a>CHẶNG THỨ MƯỜI HAI: CHÚA GIÊSU CHỊU CHẾT TRÊN THÁNH GIÁ</strong><em>Và đây là nơi dựng cây Thánh Giá - thuộc sự quản lý của Chính Thống Giáo</em><br />
<br /><img alt="" border="0" height="480" src="http://i368.photobucket.com/albums/oo124/hienquang/ViaDolorosa/jerusalem-calvary.jpg?t=1239165355" width="354" /><br />
<br /><br /><strong><br /><a href="https://www.blogger.com/null" id="_13" name="_13"></a>CHẶNG THỨ MƯỜI BA: HẠ XÁC CHÚA GIÊSU</strong><br /><br /><em>Tảng đá nơi liệm xác Chúa</em><br />
<br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/36-13DSC02202.jpg" /><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/37-13DSC02191.jpg" /><br />
<br /><br /><strong><a href="https://www.blogger.com/null" id="_14" name="_14"></a>CHẶNG THỨ MƯỜI BỐN: TÁNG XÁC CHÚA GIÊSU VÀO HUYỆT ĐÁ MỚI</strong><br /><br /><img alt="" border="0" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/38DSC02784.jpg" /><br /><br /><em>Đây là bàn thờ ngay trên ngôi mộ của Chúa Giêsu</em><br /><br /><img alt="" border="0" height="530" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/ViaDolorosa/39-14DSC06480mod.jpg" width="600" /><br /><br />Có phải tất cả những địa điểm trên đều chính xác? - Điều đó có quan trọng không cho Đức Tin của người Công Giáo? Sau khi Chúa tử nạn và phục sinh, mãi đến thế kỷ thứ 4 Hoàng Đế Constantine mới bỏ lệnh cấm đạo! Lúc đó Ky Tô Giáo bắt đầu công khai - bắt đầu có những kiến trúc kỷ niệm những gì có liên quan đến cuộc đời Chúa Giêsu sau hơn 300 năm âm thầm nuôi dưỡng niềm tin vào Chúa Ky Tô phục sinh! Chính xác hay không chính xác - Điều quan trọng nhất là: Chúa đã sống lại!</blockquote>
<h1 class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Đồi Golgotha, Núi Can-vê</h1>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<em>Ngày xưa, trên đồi Golgotha - Mẹ đứng nhìn bên thánh giá</em><br /><br />hay là<br /><br /><em>Xưa trên núi Can-vê, Mẹ dâng con cứu đời ....</em><br /><br />các bài hát trong mùa Chay gợi cho người công giáo một hình ảnh đau thuơng: Đức Mẹ đứng nhìn con bị đóng đinh trên một ngọn đồi hoang vắng với hậu cảnh xám xịt như chuyển mưa...Các phim ảnh thường dựng lên 3 cây thánh giá contre soleil để lấy bóng đen ....<br /><br />Thực tế, núi Cal-vê hay Núi Sọ, đồi Gol gô ta v.v... bây giờ nằm trong khu vực Nhà thờ Mộ Thánh Chúa (Holy Sepulchre) ở trong thành Jerusalem. Khu vực này là khu vực rất nhạy cảm - dễ xảy ra xích mích giữa các phe phái ... Ky tô giáo với nhau.<br /><br />Đồi Cal vê, tiếng Anh gọi là Calvary, chính xác hiện tại là một cái lỗ tròn nằm dưới bàn thờ thuộc quyền cai quản của Chính Thống Giáo - là nơi cây thánh giá Chúa chịu đóng đinh đã được dựng lên cách nay hơn 2000 năm - chung quanh còn vết tích núi đá ngày xưa.</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/01.jpg" width="600" /><br />Khu vực Holy Sepulchre<br /><br /><img height="450" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/02.jpg" width="600" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="699" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/03.jpg" width="600" /><br />Dưới bàn thờ Can vê (Calvary) - là nơi dựng cây thánh giá Chúa chịu đóng đinh<br /><br /><br /><br /><img height="699" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/04.JPG" width="600" /><br />Tượng Đức Mẹ Sầu Bi ở giữ bàn thờ bàn thờ Cal vê của Chính Thống Giáo Hy Lạp và Công giáo<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="563" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/06.jpg" width="600" /><br />Nhìn kỷ sẽ thấy bàn thờ Cal vê ngay chính giữa - hai bên là núi đá đồi Cal vê ngày xưa<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="733" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/06b.jpg" width="600" /><br />Người hành huơng có thói quen hôn kính nơi dựng thánh giá dưới bàn thờ<br /><br /><img height="865" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/07.jpg" width="600" /><br />Đá Cal vê, dưới chân giá đèn, trong lồng kiếng<br /><br /><img height="800" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/08.jpg" width="600" /><br />Trên bàn thờ là hình Chúa tử nạn<br /><br /><img height="800" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/09.jpg" width="600" /><br />Vết nứt ở núi đá Cal vê được cho là do trận động đất gây ra khi Chúa chết<br /><br /><img height="801" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/10.jpg" width="600" /><br />Ngôi mộ Chúa Giêsu - hiện tại là bàn thờ chính trong khu vực Holy Sepulchre!<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="452" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Golgotha/11.JPG" width="600" /><br />Chịu khó sắp hàng đợi khoảng 45 phút sẽ vào được bên trong ngôi mộ Chúa Giêsu</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: right;">
Nguồn: www.40giayloichua</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-6645719422562027622017-04-10T09:48:00.002-07:002017-04-10T09:54:42.508-07:00Theo chân Chúa Giêsu Thứ Năm Tuần Thánh : Tiệc Ly - Vườn Cây Dầu - Dinh Caipha<h1 class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Tiệc Ly - Thứ Năm Tuần Thánh</h1>
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"></span>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Buổi Tiệc Ly - thường được liên tưởng đến bức họa nổi tiếng của danh tài Leonard de Vinci "The Last Supper" thể hiện bửa ăn sau cùng của Chúa Giêsu và 12 môn đệ. Bửa ăn tối cách nay 2000 năm này, ngày nay vẫn còn được nhắc đến -một cách rầm rộ - gần đây nhất là trong bộ phim dựa trên tiểu thuyết cùng tên "Mật mã Da Vinci"</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="226" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/last-supper-in-cols.jpg" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Khi đến Jerusalem hành hương, du khách chắc chắc sẽ được giới thiệu đến xem căn phòng Tiệc Ly (Mc 14:12-15) , còn được gọi là "Nhà thờ của các Tông Đồ" là nơi Chúa Thánh Thần Hiện Xuống trên các Ngài (Cv 1:13, 2:1)</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Trải qua 2000 năm với các cuộc Thánh Chiến tranh giành Jerusalem, Phòng Tiệc Ly cũng như hầu hết các địa điểm có liên quan đến Chúa Giêsu ngày nay thuộc quyền sở hữu của các giòng tộc Hồi Giáo.</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="367" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/01%20general%20view.jpg" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Cửa vào Phòng Tiệc Ly ở lầu trên (mũi tên) - nhìn từ dưới.</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="272" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/01%20entrance.jpg" width="400" /></div>
</blockquote>
<div style="text-align: center;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/01%20entranceb.jpg" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;" width="258" /></div>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Nhìn từ tầng trên</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="299" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/01%20entrance%20on%20the%20left.jpg" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Bên trong nhìn ra - cửa vào bên trái. Ở giữa là cây olive bằng đồng do Catholic Association dâng tặng. Hội này đã tài trợ chi phí trùng tu Phòng Tiệc Ly</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/02%20bronze%20olive%20tree.jpg" width="300" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Chi tiết cây olive bằng đồng</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/01%20view%20from%20inside.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Bên trái là của ra ban công phía nam. Nơi mũi tên: dấu vết Kytô giáo thời Thập Tự Chinh</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="267" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/01%20view%20from%20entrance.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Từ cổng vào nhìn thẳng: cửa ra ban công phía Nam - cửa sổ với hoa văn Hồi Giáo</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/DSC02615.JPG" width="300" /> </div>
</blockquote>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/DSC02616.JPG" width="400" /> </div>
</blockquote>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="268" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/04%20crusader%20mark%20on%20column.jpg" width="400" /> </div>
</blockquote>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/05%20pelican%20carved2.jpg" width="299" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Nơi mũi tên: hình chim bồ nông mổ thịt mình nuôi 2 chim con bên phải và bên trái - dấu vết từ thời thế kỷ XII - tượng trưng Chúa Giêsu hy sinh mạng sống cứu chuộc nhân loại. (Mt 26, 26-28)</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/06.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Khách hành hương</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="524" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom/07.jpg" width="350" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
ĐGH Gioan Phaolô II dâng lễ tại Phòng Tiệc Ly trong chuyến Tông Du năm 2000. Khăn bàn thờ có thêu hình chim bồ câu và lưỡi lữa.</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<br /></div>
</blockquote>
<h1 class="style107" style="color: #330099; text-align: -webkit-center;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Vườn Gethsemani - Núi Cây Dầu</span></h1>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Vài hình ảnh về Vườn Gethsemani nơi Chúa Giêsu cầu nguyện: </span><span lang="de" style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;" xml:lang="de"><em>"Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén này xa con. Tuy vậy, xin đừng làm theo ý con, mà làm theo ý Cha." </em></span><span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">(Lc 22, 42)</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/01%20Gethsemani.jpg" height="291" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Núi Cây Dầu (<a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Mount_of_Olives" style="color: #0000cc; text-decoration-line: none;" title="Mount of Olives">Mount of Olives</a>) nằm ở phía Đông cổ thành Jerusalem</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/02%20OliveMts.jpg" height="121" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Núi Cây Dầu nhìn từ thành Jerusalem - nhà thờ Gethsemani ở gần trung tâm</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img alt="" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/03%20DSC01877%20Golden%20Gate.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Tường thành Jerusalem nhìn từ Nhà thờ Gethsemani</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/03%20agony2s.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><strong>Church of the Agony</strong>: Tên chính thức được gọi là <strong>Church of All Nations</strong> do nhiều quốc gia đóng góp tài chánh - Argentina, Brazil, Chile, Mexico, Italy, France, Spain, United Kingdom, Belgium, Canada, Germany, Hoa Kỳ, Ireland, Hungary, Balan và Úc.</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/04%20DSC01842.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Nhìn từ cửa nhà thờ</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/05%20bedrock.jpg" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Ngay trước bàn thờ là tảng đá được tin là nơi Chúa Giêsu cầu nguyện trước lúc bị quân lính bắt đi.</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/06%20DSC01857.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Các đoàn hành hương dâng lễ chung quanh tảng đá trước bàn thờ</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/07%20DSC01876.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Cung Thánh</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/08%20DSC01884.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Cổng vào Vườn Gethsemani</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/08%20Agony10s.jpg" height="268" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Cây Dầu (Olive) trong khuôn viên nhà thờ</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/10%20DSC01988.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Lối vào Gethsemani Grotto, nơi Judas hôn Chúa Giêsu</span> </div>
</blockquote>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/11%20DSC01986.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
</blockquote>
<div style="text-align: center;">
<img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/12%20DSC01985.JPG" height="300" style="color: #333333; font-family: "Trebuchet MS", sans-serif; text-align: -webkit-center;" width="400" /></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Gethsemani Grotto</span><span style="color: #333333;"> </span> </div>
<blockquote style="text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;"><img src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani/13%20%20DSC01838.JPG" height="300" width="400" /></span></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Nhìn từ bên ngoài</span></div>
</blockquote>
<br />
<h1 class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Tiếng gà gáy ở nhà Thượng Tế Caipha</h1>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Từ vườn Gethsemani, Chúa Giêsu bị điệu tới nhà vị thượng tế Caipha cách đó 1.3 km khoảng 15 phút đi bộ.</div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="330" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/01%20Gallicantu.jpg" width="400" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<br /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/02%20DSC02757.JPG" width="400" /></div>
<div class="style128" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Ngày nay - nơi đã xuất phát tiếng gà gáy canh khuya khơi dậy lòng thống hối của Thánh Phêrô là Nhà Thờ Thánh Phêrô Gà Gáy (Church of St. Peter in Gallicantu). Người ta dùng từ Gallicantu tiếng Latin có nghĩa là gà gáy - để nhắc lại sự việc Thánh Phêrô ăn năn sau khi chối Chúa 3 lần (Mc 14:30)</div>
<div class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/03%20DSC02723.JPG" width="400" /></div>
<div class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Cổng vào nhà thờ diễn tả việc Chúa tiên đoán về Phêrô</div>
<div class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/03%20Gallicantu3s.jpg" width="300" /></div>
<div class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
Non novi illum: Tôi không biết ông đó! (Lc 22:57)</div>
<div class="style107" style="color: #330099; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/04%20j%20c%207%201%20ancient%20stairs%20used%20by%20Jesus%20on%20holy%20thursday.JPG" width="400" /></div>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/04.jpg" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Các bậc thang trên đoạn đường đi qua Núi Cây Dầu - Đêm Thứ Năm Tuần Thánh, Chúa Giêsu đã hai lần đi trên đoạn đường này.</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="274" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/05%20DSC02755.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Lần thứ nhất từ <a href="http://www.40giayloichua.net/Locations/LastSupperRoom.html" style="color: #0000cc; text-decoration-line: none;">Phòng Tiệc Ly</a> đi qua <a href="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gethsemani.html" style="color: #0000cc; text-decoration-line: none;">Vườn Gethsemani</a>, Núi Olive</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="253" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/05%20DSC02751.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Sau đó các kẻ bắt Chúa đem Người qua nhà vị thượng tế Caipha - ngày nay là nhà thờ Thánh Phêrô Gà Gáy</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/05%20DSC02712.JPG" width="400" /> </div>
</blockquote>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/05b%20DSC02756.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Trên nóc nhà thờ: gà trống trên thập giá</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/06%20DSC02710.JPG" width="300" /> </div>
</blockquote>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/06%20DSC02715.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Chung quanh nhà thờ có những bức hình diễn tả lại các cảnh Chúa trải qua trong đêm bị bắt.</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/07.jpg" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Bên trong nhà thờ</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/08%20DSC02724.JPG" width="300" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Domine, tu omnia nosti; tu scis quia amo te. (Jn 21, 17) "Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự ; Thầy biết con yêu mến Thầy."</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<br /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/08%20DSC02727.JPG" width="300" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Non novi illum (Lc 22, 57)</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="400" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/08%20DSC02726.JPG" width="300" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<span lang="de" xml:lang="de">Và ông ra ngoài, khóc lóc thảm thiết.</span> (Lc 22, 62)</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/09.jpg" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Phòng giam Chúa Giêsu dưới nhà của Caipha</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/10.JPG" width="400" /> </div>
</blockquote>
<blockquote style="font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/10%20DSC02737.JPG" width="400" /></div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
Lổ tròn dùng để di chuyển tù nhân ra vào phòng giam</div>
<div align="center" class="style128" style="color: #333333;">
<img height="300" src="http://www.40giayloichua.net/Locations/Gallicantu/11%20DSC02750.JPG" width="400" /></div>
</blockquote>
<span lang="de" style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;" xml:lang="de"><em>"Chúa quay lại nhìn ông, ông sực nhớ lời Chúa đã bảo ông : "Hôm nay, gà chưa kịp gáy, thì anh đã chối Thầy ba lần." Và ông ra ngoài, khóc lóc thảm thiết."</em></span><span style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;"> </span><span style="color: #333333; font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; text-align: -webkit-center;">(Lc 22, 61-62)</span><br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<span style="font-family: "trebuchet ms" , sans-serif;">Nguồn: www.40giayloichua </span></div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-72233373184405865532014-07-07T16:56:00.001-07:002014-07-07T16:56:40.894-07:00VỀ MỘT BÀI THƠ TẢ PHONG CẢNH PHỐ PHƯỜNG KONTUM THẬP NIÊN 1930<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<h3 class="post-title entry-title" style="color: #5e5e5e; margin: 0px; position: relative; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;">VỀ MỘT BÀI THƠ TẢ PHONG CẢNH </span></span></h3>
<h3 class="post-title entry-title" style="color: #5e5e5e; margin: 0px; position: relative; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;">PHỐ PHƯỜNG KONTUM THẬP NIÊN 1930</span></span></h3>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-2523585476128059297" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 1.4; position: relative; width: 518.1818237304688px;">
<span style="background-color: white;"><br /></span><div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #0c343d;">Kontumquehuongtoi xin giới thiệu một bài thơ tả phong cảnh phố phường Kontum vào thập niên 1930 của thế kỷ trước. Bài thơ in trong Tạp chí "Chức Dịch Thơ Tín", Địa phận Kontum, <span style="line-height: 19.30500030517578px;">số 44, tháng 12.1936, tr.553-554, mà mình đã giới thiệu chung trong bài "Kontum, vần thơ Đạo ngày ấy" - Sưu tập thơ Công giáo Giáo phận Kontum thập niên 1930.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="line-height: 19.30500030517578px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;">Mình thêm vào một số hình ảnh thật ngày xưa để bạn đọc hiểu rõ hơn.</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="line-height: 20.799999237060547px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;">Hai câu thơ trong bài làm mình trăn trở, suy nghĩ :</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="line-height: 20.799999237060547px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 20.799999237060547px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #0c343d; line-height: 22.533334732055664px;">Bỗng nhiên trực nhớ đến mình,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 20.799999237060547px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #0c343d; line-height: 22.533334732055664px;">Còn mang ơn nặng vô tình bấy lâu.</span></span><div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #0c343d; line-height: 22.533334732055664px;">Bây giờ mời các bạn dạo một vòng phố phường Kontum cách đây hơn 80 năm về trước...</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #0c343d; line-height: 22.533334732055664px;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #0c343d; line-height: 22.533334732055664px;"> <i>Minh Sơn</i></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><o:p></o:p></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span><div class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: center;">
<b><span style="background-color: white; color: blue;"><span style="font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; font-size: medium;">NHÌN PHONG CẢNH NHỚ NGƯỜI XƯA</span><span style="font-size: 13pt;"><o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: center;">
<b><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Mắt nhìn phong cảnh Kontum,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nhớ người thiên cổ bút cầm chép qua.</span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></span><div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFY0gboypNo4o2zZ-41BINOn2ztElLdUg8NaS15LquB2HzT4ddu6DcfwwJBw3y6SjYHtqjz57sTOwshyphenhyphenz6GLmCjfXDgpc23VtrRo-SNYDpw1Tc1qBPcqFfeiGLdzwpxWR4Dgi1SuMKyBA/s1600/Hi%CC%80nh0596.jpg" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFY0gboypNo4o2zZ-41BINOn2ztElLdUg8NaS15LquB2HzT4ddu6DcfwwJBw3y6SjYHtqjz57sTOwshyphenhyphenz6GLmCjfXDgpc23VtrRo-SNYDpw1Tc1qBPcqFfeiGLdzwpxWR4Dgi1SuMKyBA/s400/Hi%CC%80nh0596.jpg" style="border: none; position: relative;" width="400" /></a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;">Tòa sứ Kontum</span></div>
<span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Kể từ lầu sứ tỉnh tòa,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Ngó lên thẳng rẳng cửa nhà liên miên.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="266" src="https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRk_Q030KdUUIoV4nyGbbm6EpyEfOpeNi-I-MuERJIIcVqohC1SeA" width="400" /></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img alt="Hình ảnh: Ngôi nhà này bây giờ (2013) vẫn còn. Các bạn biết ở đâu không?!" height="252" src="https://fbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash3/p480x480/994612_598440196865097_143595826_n.jpg" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Cửa hàng ông Phán Giáp, đ. Ng.Huệ</span><br /><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Hết hai dẫy phố tiếp liền,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Xảy thấy một miền đồn lính vẻ vang.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /></span><div class="separator" style="clear: both;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2lRdVymMKAjg57FWwhEzFwqADfV1lj7uVBp_8-CIkq80RTNujbnhMqHTpC5qTkKcjfar76dxRH1iKslzn92JPVCAR06Hsmg3UdnaUrO8kfAmomw0mQByRow-FSL2rJQ1dkQo3GPclnxA/s1600/don+linh+kontum+3.png" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span style="background-color: white; color: blue;"><img border="0" height="293" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2lRdVymMKAjg57FWwhEzFwqADfV1lj7uVBp_8-CIkq80RTNujbnhMqHTpC5qTkKcjfar76dxRH1iKslzn92JPVCAR06Hsmg3UdnaUrO8kfAmomw0mQByRow-FSL2rJQ1dkQo3GPclnxA/s400/don+linh+kontum+3.png" style="border: none; position: relative;" width="400" /></span></a></div>
<span style="background-color: white;"><br /></span><div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg7i9zsXC2pEouxKreHdoeZFa5YfiH1jVFFlHOfcnkjANxAH1EQhMcLrLlSNlrG6qRJE-HBbnuzrFrPenemp6U5nJxCI3I3YrG64WhxY1KMMPa7znxDHETf5E-aS3PBWdzracYCfJt2THo/s1600/don+linh+kontum+2.png" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="295" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg7i9zsXC2pEouxKreHdoeZFa5YfiH1jVFFlHOfcnkjANxAH1EQhMcLrLlSNlrG6qRJE-HBbnuzrFrPenemp6U5nJxCI3I3YrG64WhxY1KMMPa7znxDHETf5E-aS3PBWdzracYCfJt2THo/s400/don+linh+kontum+2.png" style="border: none; position: relative;" width="400" /></a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;">Đồn lính khố xanh KT (khu vực ngã tư đ.Nguyễn Huệ-Trần Phú)</span></div>
<span style="background-color: white; color: blue;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Từ đây đã hết nhà quan,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Tiếp luôn trên nữa là tràng Têxa.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></span><div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpNgJ48uyLTahstwUiQtxAmPrc4hcHCvCRPMG_wvGiJ_6aWwEXWQKSZko8NgaeU5pR0LcXg0tFOUyPQbLdbGhiWak5RLthcrbZG4RH_k7Ug_fKMSbQEKr3qv2wI4XnjIH-wgGrR-dr-DU/s1600/20x30+truong+terexa+3.jpg" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="265" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpNgJ48uyLTahstwUiQtxAmPrc4hcHCvCRPMG_wvGiJ_6aWwEXWQKSZko8NgaeU5pR0LcXg0tFOUyPQbLdbGhiWak5RLthcrbZG4RH_k7Ug_fKMSbQEKr3qv2wI4XnjIH-wgGrR-dr-DU/s400/20x30+truong+terexa+3.jpg" style="border: none; position: relative;" width="400" /></a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;">Trường Thánh Têrêxa Kontum (tiền thân trường PTTH Kontum ngày nay)</span></div>
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nhà thờ đẹp đẽ nguy nga,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Thánh danh bổn mạng Đức Bà Môi-khôi.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img alt="Hình ảnh: Nhà thờ Tân Hương, Kontum cuối năm 1969 đầu năm 1970. Trên tháp chuông còn Ngôi Sao Lạ của Lễ Noel (25/12/1969)." height="400" src="https://fbcdn-sphotos-a-a.akamaihd.net/hphotos-ak-prn2/p480x480/1240134_598451413530642_1683010588_n.jpg" width="300" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nhà thờ Tân Hương</span><br /><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Gióng lên Phường-nghĩa một hồi,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Mắt trông đã thấy một ngôi thánh đường.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="299" src="https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTlQwMsn4R1SHqyqOx97vxuqzilJW0E-uNr_kcP2lVTJDho_2fU" width="400" /></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="250" src="https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSxlrZkZFKi0adEJYiwEIRdYxEuXBAcM7dzH_IIeyg3UY92K1jiRg" width="400" /> </span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nhà thờ Chính tòa-Gỗ</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Toàn cây chắc đẹp phi thường,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Bên kia lại có vừng hồng vẻo ve.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Hiệu là trường thánh Giu-se,<o:p></o:p></span><br /><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Ngó quanh qua phía hàng tre kia đàng,</span></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đức Cha đã lập một tràng,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Trong ngoài đẹp đẽ vẻ vang quá chừng.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="145" src="https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSO7JJISET26cgk37sbfIQOioGFPqzEaKQvOM7oxq7AYPDsEOl7" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Trường Kuênot (Cao đẳng Sư phạm ngày nay)</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Bây giờ xây lại sau lưng,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Ngay ra đàng cái nhắm chừng xa xa,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Mắt trông lại thấy một tòa,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Nguy nga tráng lệ gọi là “Torium”.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /></span><div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsl_NHS8n14AXKCOP9BzU6pzyqlSI43In67jZEZVIqEKxqU4FwZN43RZkSxH41XfrbpM2jek5lePwDMWKjMkte3JaEu1kcapNpv4NoiIiiMRueuO4P8KSnZ_05kq1DfK-E-XVkcaCHe6k/s1600/image007.jpg" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="288" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsl_NHS8n14AXKCOP9BzU6pzyqlSI43In67jZEZVIqEKxqU4FwZN43RZkSxH41XfrbpM2jek5lePwDMWKjMkte3JaEu1kcapNpv4NoiIiiMRueuO4P8KSnZ_05kq1DfK-E-XVkcaCHe6k/s1600/image007.jpg" style="border: none; position: relative;" width="400" /></a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;">Chủng viện Thừa sai Kontum</span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: blue;"><br /></span></span><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Trường nầy lớn nhứt Kontum,</span></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đã cao lại rộng lẫy lừng minh mông.<o:p></o:p></span><br /><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Cố Lui (Louison) cũng lập vườn bông,</span></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Kế luôn phía dưới giữa đồng ngã ba,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Thường kêu hang đá Đức Bà,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Để cho ai nấy đến mà khẩn xin.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span></span><div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both;">
</div>
<span style="background-color: white;"><br /></span><div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi31MQGppxqBTMMVk2451tfI1VR7BwCgrBWSOJ7wYMIwkwuhFU4uzq3kaSvii2e-Z5XPRaLYaUWBH6OFcpj_zkrOFSKqSce90poj2gfOT6HmvfsA_IJ6YI9lemvjhBaFnXyC1sGKZKhWs8/s1600/hang+da+Phuong+Nghia.jpg" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi31MQGppxqBTMMVk2451tfI1VR7BwCgrBWSOJ7wYMIwkwuhFU4uzq3kaSvii2e-Z5XPRaLYaUWBH6OFcpj_zkrOFSKqSce90poj2gfOT6HmvfsA_IJ6YI9lemvjhBaFnXyC1sGKZKhWs8/s1600/hang+da+Phuong+Nghia.jpg" style="border: none; position: relative;" width="300" /></a></span></div>
<div class="separator" style="clear: both;">
<span style="background-color: white; color: blue;">Hang Đá Đức Mẹ Phương Nghĩa</span></div>
<span style="background-color: white;"><br /></span><div class="separator" style="clear: both;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOSVCyjUwSzns0yMZ24bSBN6MndPQufVnfSMCLX4txvjS5BQ4h1PiYiqU0oHHrkzMdUspblHR66Ge2C6KcZxsEKGfl40UJk1b5enGPYC5csLfV06tMyk9hEmuklZk8p22s1JvpO48RRao/s1600/Hang+%C4%90%C3%A1+%C4%90%E1%BB%A9c+M%E1%BA%B9+Ph%C6%B0%C6%A1ng+Ngh%C4%A9a,+Kon+Tum.bmp" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span style="background-color: white; color: blue;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOSVCyjUwSzns0yMZ24bSBN6MndPQufVnfSMCLX4txvjS5BQ4h1PiYiqU0oHHrkzMdUspblHR66Ge2C6KcZxsEKGfl40UJk1b5enGPYC5csLfV06tMyk9hEmuklZk8p22s1JvpO48RRao/s400/Hang+%C4%90%C3%A1+%C4%90%E1%BB%A9c+M%E1%BA%B9+Ph%C6%B0%C6%A1ng+Ngh%C4%A9a,+Kon+Tum.bmp" style="border: none; position: relative;" width="400" /></span></a></div>
<span style="background-color: white; color: blue;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Tự lòng kính mến cậy tin,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Ốm đau tật bịnh an tuyên hằng hà.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Ấy là vắn tắt đơn sơ,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Những nơi lễ tế phượng thờ mà thôi,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Không sao cho hết các nơi,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Kẻo ra dài quá lạc lời đề trên.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Vậy nay muôn việc đều nên,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Láng tràn nước Chúa khắp trên miền này.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đầu giây mối nhợ ai gầy,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đem đàng chỉ lối ở đây bây giờ.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Xưa kia vốn những bụi bờ,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Rừng cao núi rậm mịt mờ liên liên.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Ấy nhờ các đấng chăn chiên,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Dâng mình tế lễ cho miền mọi cao.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đã tìm lên xứ Trà Ngao,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Những hồi chưa có đàng vào nẻo ra.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Thương thay cho bấy các Cha,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Vì con chiên lạc đàng xa chẳng nài,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Giày sàn đạp sỏi chông gai,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Miễn sao cho đặng truyền lời Evan.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đành lòng cam chịu gian nan,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Đem người ngoại giáo hiệp ràn Hội-công.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Rày người giữ đạo rất đông,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: #4c1130;">Minh mông khắp xứ khôn cùng kể ra.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="299" src="https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTMrIh2PYPdlAyWg4EUVOulcUm4OY5KfnRlWwsKjRbn_u-ga49h0Q" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Chợ Kontum xưa</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img alt="Hình ảnh: Cây xăng SHELL - Kontum 1970 đây! Cây xăng này mãi vài năm gần đây mới bị phá, hiện đang xây tòa nhà Ngân Hàng gì đó, cạnh Khách Sanh Dak Bla (đầu đường Nguyễn Huệ đoạn cầu Dak Bla rẽ phải)." height="264" src="https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/p480x480/1236938_598443456864771_151337892_n.jpg" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Cây xăng Esso</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img alt="Cầu - Đắk Bla - Bridge (Photo by Dave Price - Summer / 1968)" height="264" src="http://static.panoramio.com/photos/large/69293454.jpg" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Cầu Dak Bla</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="311" src="http://www.landscaper.net/images/Kontum1.jpg" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Phố phường Kontum</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><img height="299" src="http://mw2.google.com/mw-panoramio/photos/medium/33354211.jpg" width="400" /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Chợ Kontum - đường Lê Thánh Tôn (Trần Hưng Đạo ngày nay).</span><br /><span style="color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Lâu đài phố xá nguy nga,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">An cư lạc nghiệp, âu ta phải tường.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nhớ ơn các đấng mở đường,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nguyện cho hồn đặng miên trường tiêu diêu.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Nay vì thanh khí ban chiều,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Dạo chơi phường phố thấy nhiều cảnh xinh.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Bỗng nhiên trực nhớ đến mình,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Còn mang ơn nặng vô tình bấy lâu.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Vội vàng vắn tắt vài câu,<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Hiến cùng độc giả giải sầu cho vui.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;">Gọi là gợi chút ơn xưa…<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><span style="color: blue;"> </span><b><span style="color: #274e13;">Paul T. P. N.</span><span style="color: blue;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span><div class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"> <i>(Trích "Kontum - Vần thơ Đạo ngày ấy...", </i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><i> Sưu tập thơ ca Giáo phận Kontum thập niên 1930 - </i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 19.30500030517578px; margin: 4pt 0cm; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 22.53333282470703px;"><i> Lê Minh Sơn biên soạn, 04.2013).</i></span></div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-30483188740940723532014-06-26T22:06:00.003-07:002014-06-26T22:06:52.537-07:00GỐC TÍCH CÂY CAFÉ SẺ XỨ KONTUM<br />
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<b><span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: white; font-size: medium;">GỐC TÍCH CÂY CAFÉ SẺ XỨ KONTUM</span></span></b></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px;"><br /></span><span style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px;"></span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><i><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;">Theo nhiều tài liệu nghiên cứu, cây cà phê xuất hiện đầu tiên ở Việt Nam vào năm 1870 tại khuôn viên nhà thờ công giáo ở các tỉnh Bắc bộ và Bắc Trung bộ. Khi đến với Tây Nguyên, cây cà phê nhanh chóng trở thành mặt hàng đặc sản và được đầu tư thành cây chủ lực trong nông nghiệp, do thích hợp với thổ nhưỡng nơi đây. Tại phố núi Kontum, cà phê vẫn giữ nguyên những thế mạnh của mình với hai loại chủ yếu: cà phê Chè (Coffea Arabica), còn gọi cà phê sẻ, có giá trị kinh tế cao; và cà phê Vối (Coffea Canephora hoặc Coffea Robusta), còn gọi là cà phê trâu, là cây quan trọng thứ hai trong các loài cà phê. Đến đầu năm 2013, cả tỉnh Kontum có trên 11.500 héc-ta cà phê, riêng huyện Đăk Hà có gần 7.000 héc-ta (theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn năm 2012).</span></i><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white;"><i><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;"> </span></i><i style="text-indent: 21.3pt;"><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;">Tuy chưa có thống kê cụ thể, nhưng có lẽ mật độ quán cà phê ở thành phố Kontum thuộc vào loại cao so </span></i><i style="text-indent: 21.3pt;"><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;">với các tỉnh thành khác trong khu vực Tây Nguyên, nếu đem so sánh với tỷ lệ dân số. Và việc thưởng thức cà phê ngày nay đang dần dần được nâng lên thành nét “văn hóa cà phê”, chứ không chỉ đơn giản là “uống” thứ thức uống mà nhiều người yêu thích. Nhiều khách du lịch khi đến với thành phố Kontum đã rất đỗi ngạc nhiên: “Đi đâu cũng gặp quán cà phê!”. Và người dân Kontum đã yêu chuộng thứ thức uống này, họ thường có mặt đông đảo tại các quán cà phê, nhất là những ngày cuối tuần hay những dịp nghỉ lễ.</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;">Có khi nào ngồi nhâm nhi bên ly cà phê đậm đà hương vị, bạn tự hỏi: thứ nước uống độc đáo này có tự bao giờ trên đất Kontum? Câu trả lời sẽ rất thú vị: Cây cà phê đầu tiên là cây cà phê sẻ đã có mặt trên Kontum trong khuôn viên của một nhà thờ, cùng thời gian với thời gian cây cà phê đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam; và hột cà phê hồi ấy được rang nấu uống…mà không có đường, với mục đích…ngăn ngừa bệnh sốt rét!...<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white;"><i><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;">Mời quý vị đọc bài viết sau đây, in trong Tạp chí “Chức dịch thơ tín” của Địa phận Kontum, số 30, tháng 10/1935, trang 355-357. Tác giả bài viết là Linh mục Phaolô Lê Đình Ban gốc Bình Định, lên Kontum năm 1914 ở tại Rơhai (nhà thờ Tân Hương ngày nay). Còn Cha Phêrô Nguyên đề cập trong bài, quê ngài ở Đồng Quả, Bồng Sơn, tỉnh Bình Định, thụ phong linh mục năm 1864, lên Kontum ở Rơhai năm 1867, phụ trách Dak Kấm và lập làng Dak Kiă; chính xứ Rơhai 1877-1891; qua đời tại Rơhai năm 1891.</span></i><i><span style="color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-family: 'Times New Roman', serif;">Minh Sơn giới thiệu:</span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><b><span style="color: red; font-family: 'Times New Roman', serif;"><span style="font-size: medium;">GỐC TÍCH CÂY CAFÉ SẺ XỨ KONTUM</span></span></b><span style="color: red; font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;">Cây café sẻ tiếng tây kêu là moka hay là arabica, là thứ nhỏ hột và nhỏ lá. Chư vị có biết gốc tích tại sao mà cây café sẻ có tại xứ Kontum, ai đã đem lên mà trồng trước hết ở xứ này? Tôi xin thuật lại lời thầy Hộ, xưa là một chú giúp cha Do, đã theo người từ khi mở đạo xứ Kontum, thầy sống lâu, mới qua đời ít năm nay mà thôi.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Thầy kể rằng</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">:<i> </i>bây giờ xứ Kontum có nhiều café và là thứ café có tiếng, là nhờ cha Nguyên đã đem lên mà trồng tại Rơhai trước hết. Cha Nguyên là một cha Annam, đã lên xứ mọi kế cha Do, người là học trò Pi-năng. Khi người còn học ở Pi-năng, người thấy cha giữ việc nhà trường, hễ thấy học trò nào hay đau rét, thì biểu đầu bếp làm café cho uống mỗi bữa sáng. Phần người cũng đã nhờ nhiều khi, mà người thấy trong mình, hễ có uống café thì hết rét và cách phấn chấn trong mình; nên người chíp trong bụng, sau về thì sẽ kiếm hột về trồng thử trong xứ mình. Vậy khi người học mãn trường mà sửa về, thì tới cha giữ việc, xin một mớ café hột: người lựa chọn lấy hột tốt, phơi phong khô ráo, rồi gói kỹ bỏ vào rương đem về.</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Khi người về tới Annam, thì Đức Cha chỉ người lên mọi, vì người cũng là người xứ Đồng Quả, một quê với cha Do, nên Đức Cha định như vậy, theo lòng cha Do ước ao. Khi tới Rơhai, cha Nguyên sắp soạn đồ đạc, người đem ra một gói hạt gì, các chú không hiểu, xúm lại coi và hỏi người hột gì lạ vậy. Người trả lời đó là hột thuốc, cha đã kiếm ở Pi-năng đem về. Nó trị bịnh rét, người Annam ở xứ này hay rét, nên nếu như nó chịu đất, thì sau ta sẽ nhờ lắm, cha sẽ trồng thử. Nói đoạn, người bảo hai chú lớn đi với người, xách cuốc ra phía sau vườn. Người biểu dọn một chỗ đất im, mát, bỏ phân lạt tử tế, đoạn chính tay người ươm những hột café ấy. Cách ít lâu thì thấy mọc lên xinh tốt, người dạy bứng đem trồng xung quanh nhà vuôn. Cách vài năm thấy nó lớn lên xanh tốt, có lá sum sê, thì các chú thưa với cha: bây giờ cắt lá nó đem nấu uống như chè huế vậy hay sao. Người trả lời: không, cha thấy bên Pi-năng, rang hột nó, rồi xay ra bột nấu uống, chớ không uống lá. Tưởng nó sẽ có trái có hột, để coi. Mà thật sự, cách năm sau thì nó ra trái dóc díu, nên người lấy làm mừng mà nói rằng: đất này sẽ chịu café lắm, chắc sau người ta sẽ đặng nhờ. Đến khi trái chín, người dạy hái giả phơi khô, rang nấu uống và cũng gởi cho các cha uống thử; các cha cũng xin hột để trồng nữa. Song ngặt một đều, là ở xứ mọi hồi đó không có đường, nên uống lấy làm đắng lắm</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">. Ấy là lời thầy Hộ già kể lại như vậy đó.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Lời thầy Hộ thuật lại tưởng cũng đáng tin, vì trong báo Missions Catholiques, cố chính Cảnh có kể lại những vật ẩm thực ở xứ mọi hồi ấy, người có nói rằng:</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> “Bây giờ ở Rơhai chúng tôi có trồng những cây café moka còn tơ, xanh tốt, có lẽ phong thổ xứ này chịu café”. Ấy là lời cố chính viết trong sách. Bây giờ chúng ta có nhiều làng đã trồng café và cũng có nhiều chủ đã có lợi khá. Ta ăn trái, nên nhớ kẻ trồng cây.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"><br /></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZ0Tgmxvw2LX_iR_R6FWAcBtySkbAKIbsOytKdkOz5FTxT7vJO0h274Vj_BcgsRn-Imorc4bAkJjljHy4m-SMmwWqPXMY0K7msyFuVMTuAPJqBijXsKIRiDDvjoMIg_B7wWf6pojtssRU/s1600/cay+ca+phe+Rohai.png" imageanchor="1" style="color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZ0Tgmxvw2LX_iR_R6FWAcBtySkbAKIbsOytKdkOz5FTxT7vJO0h274Vj_BcgsRn-Imorc4bAkJjljHy4m-SMmwWqPXMY0K7msyFuVMTuAPJqBijXsKIRiDDvjoMIg_B7wWf6pojtssRU/s400/cay+ca+phe+Rohai.png" style="border: none; position: relative;" width="400" /></span></a></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: center; text-indent: 21.3pt;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 9pt; line-height: 14.40000057220459px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;">Ít gốc cà phê còn sót lại trong khuôn viên</span></span></div>
<div align="center" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 9pt; line-height: 14.40000057220459px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;">Nhà thờ Tân Hương năm 2013 (Ảnh: Minh Sơn chụp 01/2013)<o:p></o:p></span></span></div>
<div align="center" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 9pt; line-height: 14.40000057220459px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;">Café vốn có nhiều thứ, song theo như những kẻ thạo dùng café, thì cho thứ café moka là ngon, dùng hay tiêu bổ hơn, song khốn nỗi, thứ café này kén đất lắm và hay bị con bò xè ăn, nên ít chỗ trồng được. Ngoài Tonkin và trong Nam Kỳ, có nhiều đồn điền trồng café, song gần hết là cây café lớn lá, trái to, nghe nói uống ít ngon. Còn thứ café sẻ ít trồng được, vì phong thổ không chịu; có nhiều sở đã thử rồi, song vô ích.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Các xứ mọi như Kontum, Pleiku, Banmêthuột, chỗ nào trồng café cũng được, song tưởng có chỗ hạp hơn, chỗ ít hạp. Tôi đã có ý xem xét café trồng ở ba xứ trên nầy, thì đoán được, chỗ đất đỏ và chỗ có cây im mát, thì café chịu hơn. Vốn café là một thứ cây ở rừng. Trong nhựt trình kia kể chuyện rằng:</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> thuở xưa người ta chưa biết café là gì, song có lần kia, có một ngưởi Ả-Rập, thấy trong bầy dê của mình, có một con dê bộ ốm và hay run. Mỗi lần hết cơn run, thì nó tìm trong rừng một thứ lá kia mà ăn, ấy là lá café moka hay là abarica bây giờ. Cách ít lâu, thì chủ con dê có ý coi con dê ấy hết đau và mập mạp lại như thường. Nên người ấy đi bẻ lá cây ấy về nấu uống, thấy cũng được được. Đến mùa thấy trái nó chín tốt, thì lại bỏ hái lá, đi hái trái nó, phơi khô giã nấu uống, thì thấy bổ khỏe. Lần lần người ta bắt chước và lấy hột ương trồng gần nhà, cho tiện bề gia dụng. Ấy là gốc cây café, vốn nó là cây rừng nên rày nó ưa trồng nơi rừng rú im mát. Chỗ phong thổ chịu mà không có cây bóng, thì trồng café tốn công nhiều, vì phải trồng cây bóng, phải bỏ phân, vì ở nơi cây rậm, thì lá nó cũng như phân. Tôi thấy nhiều sở làm đất kỹ lắm, đào hết gốc cây, bỏ phân thiệt nhiều, song đến mùa nắng, thì café héo hết và con bò xè hay ăn nhiều. Còn những người nhà quê, trồng ít nhiều theo lối bóng mát xung quanh nhà, không tốn kém bao nhiêu, song café cũng tốt và lợi nhiều hơn trồng thứ khác<i>.</i><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Vậy khuyên ai nấy hãy chiêm nghiệm và trồng </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> ít nhiều, trước thì cũng có lợi mà lo việc thuế viết, sau thì trong vườn mình có hoa lợi, nên có việc gì chích mích, ít hay chạy, vì tiếc. Còn không, vườn trống trơn, thì hay chạy lắm, mà sự chạy cũng là sự thiệt hại nhiều. Sự trồng </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> cũng như các nghề khác, tùy gia phong kiệm, cứ tùy sức mình mà trồng lần hồi, đừng rán mà trồng một lần cho thiệt nhiều, rủi đất không chịu hay là bị sự gì rủi ro khác mà phải bỏ việc, thì lỗ to lắm. Ta cứ sách thường người nhà quê ta hay trồng mà trồng, đừng bắt chước các sở, vì họ có vốn to, làm kỹ lắm, mà sự phí tổn cũng nhiều lắm, ta bì sao lại. Lại khuyên một đều, là đừng trồng sát bên nhà, vì gần nhà lắm, thì sinh rậm rạp, gió vô không được, thì sinh muỗi nhiều, mà muỗi nhiều, thì rét nhiều: sợ tiền bán </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">, không đủ tiền mua thuốc rét.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Có nhiều thứ </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café: </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">thứ moka ta thường có, là thứ có tiếng trên xứ Kontum. Thứ chari là thứ lớn lá mà nhỏ hột, là thứ các sở hay trồng nhiều. Nghe nói nó chịu nắng, con bò xè ít ăn, song lâu có trái, sáu bảy năm mới trông ăn, lại nghe nói hạ giá, ít người muốn mua. Có thứ khác nữa kêu là robusta (</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> trâu). Thứ này mạnh lắm, chỗ nắng nôi nó cũng chịu được, các cha ở Annam hay trồng. Trái lớn lá to, cây lớn, lâu năm mới có trái và sống lâu lắm. Thứ này càng hạ giá hơn nữa.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Trong ba thứ </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> trên nầy, thì tưởng có thứ moka hay là abarica, ta quen kêu là </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> sẻ, nên trồng hơn, vì mau ăn, có giá hơn, lại mình trồng không bao nhiêu, dễ săm soi coi sóc hơn.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.3pt;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">Có kẻ phản đối rằng: trồng chi mất công, bây giờ </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> rẻ, không bằng nửa giá khi trước. Tôi xin thưa lại: bây giờ vật gì vật gì cũng rẻ, mà biểu </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;">café</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"> cao giá sao được. Khi xưa một vuôn lúa một đồng, bây giờ một đồng ba vuông. Khi xưa công nhựt một ngày năm cắc, bây giờ hai cắc không ai mướn. Mọi sự cũng phải tùy thì tùy tiện mà chớ.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"> <b>P. Ban</b><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"> (Trích: Tạp chí “Chức dịch Thơ tín”, Địa phận Kontum -<o:p></o:p></span></span></div>
<span style="background-color: white; color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px;"></span><br />
<div class="MsoNormal" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 17.82000160217285px; margin: 2pt 0cm; orphans: auto; text-align: justify; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt; line-height: 19.200000762939453px;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"> số 30, 10/1935, trang 355-357).</span><span style="background-color: #ead1dc;"><o:p></o:p></span></span></div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-32091593702510865592014-06-26T22:04:00.000-07:002014-06-26T22:04:39.009-07:00TÊRÊXA - MÁI TRƯỜNG NGÀY ẤY...<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span>
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span>
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span>
<h3 class="post-title entry-title" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; margin: 0px; position: relative;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #274e13; font-size: large;">TÊRÊXA - MÁI TRƯỜNG NGÀY ẤY...</span></span></h3>
<div class="post-header" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.63636302947998px; line-height: 1.6; margin: 0px 0px 1.5em;">
<div class="post-header-line-1">
</div>
</div>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-2695184651293918616" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 1.4; position: relative; width: 518.1818237304688px;">
<div class="MsoTitle" style="text-align: center;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;">Trong cuộc đời đi học của tôi, thời gian 3 năm đầu tiên tại trường Tư Thục Trung Tiểu học Thánh Têrêxa, do quý Soeurs dòng Thánh Phaolô quản trị, đã ghi vào tâm hồn tôi những trang đẹp đẽ và nhiều kỷ niệm khó phai nhoà.</span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"> Đó là khoảng thời gian từ năm 1972 đến 1975. Một buổi sáng mùa thu, ba tôi dắt tay tôi bước vào cổng trường. Biết bao cảm xúc xốn xang, lạ lẫm của “ngày đầu tiên đi học”, đúng như dòng cảm xúc mà nhà văn Thanh Tịnh đã tài tình nói hộ cho những đứa trẻ ngày đầu tiên đến trường. Vào Văn Phòng mua sách tập đồ và viết chì xong, ba tôi đưa tôi đến lớp học. Tôi bịn rịn rơi nước mắt níu áo ba tôi khi người quay về để lại tôi trước thềm lớp học. Thế rồi có một Soeur đến vuốt đầu tôi và dẫn tôi vào lớp. Đó là lớp Mẫu Giáo do cô Ngọc chủ nhiệm. Lên lớp trên, tôi còn được học với cô Giáo và một vài Soeurs nữa… </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Trường Thánh Têrêxa Tân Hương ngày xưa nguyên là ngôi trường do Cố Hiền (Jules Alberty-cha sở giáo xứ Tân Hương 1913-1948) xây dựng từ năm 1931, tọa lạc trên khu đất bên hông phải nhà thờ Tân Hương. Đến đầu năm 1932, trường do các nữ tu Mến Thánh Giá Bình Định lên phục vụ, dạy văn hoá cho các em người Kinh lẫn Dân tộc. Đến niên khoá 1940-1941, trường được chuyển giao cho các Nữ tử Bác ái Vinh Sơn phụ trách, mở các lớp xoá mù chữ và tiểu học, dạy may, thêu, nữ công gia chánh…</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Năm 1958, thị xã KonTum khá phát triển, dân số tăng nhanh, nhu cầu văn hoá ngày càng cao, Toà Giám Mục Kon Tum quyết định mở rộng trường tư thục Têrêxa, nâng lên bậc Trung học, xây mới lại hoàn toàn cơ sở trường lớp ngay tại vị trí trường PTTH Kon Tum bây giờ. Năm 1958 cũng là năm hội dòng Thánh Phaolô đáp ứng lời mời gọi của Đức Giám Mục Giáo phận Paul Seitz Kim, gởi các nữ tu lên Kon Tum phục vụ. Đức Cha liền giao cơ sở trường Têrêxa mới này cho các Soeurs Phaolô quản trị. Nhà các Sơ (tu viện) là một toà nhà hai tầng toạ lạc liên thông với nhà trường nên rất thuận tiện trong việc điều hành. Cộng đoàn của các Soeurs vì vậy mà cũng mang tên Thánh Têrêxa (Hài Đồng Giêsu), vị thánh nữ truyền giáo bằng cuộc đời nhỏ bé, thầm lặng nhưng kết hiệp thâm sâu với Chúa Giêsu.</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trường có đầy đủ tiện nghi cần thiết cho việc dạy và học. Ngoài một văn phòng nơi cung cấp sách vở, dụng cụ học tập, còn có một hội trường khá lớn có sân khấu. Cứ đến cuối năm học, trong buổi lễ tổng kết phát thưởng, các lớp đều tham gia diễn văn nghệ tại sân khấu này. Ba dãy lớp học thoáng rộng, có sân chơi với những hàng cây phượng và huynh diệp râm mát. Sỉ số mỗi lớp học hợp lý, không quá đông…Ngoài các môn học chính khoá, nhà trường còn có các lớp nữ công gia chánh do chính các Soeurs hướng dẫn như thêu đan, làm hoa giấy, cắt may… và nhiều việc thủ công khác. Cách tổ chức và quản trị học vụ của quý Soeurs Têrêxa thời ấy thật hoàn hảo, kỷ luật học đường nghiêm chỉnh, đội ngũ giáo sư uy tín…</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoBodyText">
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Tôi còn nhớ mãi hình dáng nhỏ nhắn, nét mặt hiền hậu của Bà Nhất Hiệu trưởng Marie Paul Võ Thị Mỹ. Tôi không sao quên được chữ ký đậm chắc đầy uy lực của Bà Nhất Hiệu trưởng trong Thông Tín Bạ (Học Bạ bây giờ) và trên Bảng Danh Dự (một loại giấy khen) cấp hàng tháng cho các học sinh có vị thứ nhứt, nhì, ba trong lớp. Tôi vẫn nhớ cảm giác vui sướng mỗi khi được xướng tên lên cột cờ lãnh Bảng Danh Dự. Đó thật sự là niềm hãnh diện đối với bạn đồng học tại trường, còn khi về nhà thì đem trình khoe với ba má và ông nội để được ông thưởng cho 5 đồng xu ăn quà. Tôi nhớ cả gương mặt các Souers dạy học hay giám thị như bà Bernadette, Madelenne…</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Mặc dù rất bận rộn với công tác học đường, các nữ tu vẫn không quản ngại hết mình phục vụ trong những công tác tông đồ tại giáo xứ Tân Hương. Không những chỉ dạy văn hoá, các nữ tu còn chăm sóc đời sống tinh thần, đạo đức và dạy giáo lý cho các em. Vào thời đó, mỗi sáng Chúa nhật chúng tôi được học giáo lý bên trường Têrêxa, do các nữ tu và một số giáo lý viên giáo xứ hướng dẫn. Sau mỗi giờ giáo lý bên trường, chúng tôi được hướng dẫn đi theo hàng trật tự sang nhà thờ dự thánh lễ dành cho thiếu nhi, ngang qua một cánh cổng nối liền phía sau nhà thờ. Sơ Nghĩa, Sơ Huê…là những người đã ươm mầm đức tin tuổi ấu thơ, đưa chúng tôi đến với bí tích Thánh Thể qua lớp xưng tội rước lễ lần đầu, và những lớp giáo lý tiếp theo.</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Về sau tôi được biết thêm những điểm nổi bật nhất trong những năm phát triển của cộng đoàn Têrêxa Tân Hương là những công tác tông đồ trong giáo xứ: dạy giáo lý thiếu nhi, giáo lý hôn nhân, sinh hoạt Nghĩa binh Thánh Thể, đạo binh Đức Mẹ (Legio Mariae), phụ trách ca đoàn, lo phòng thánh, thăm viếng an ủi các gia đình, những người già yếu bệnh hoạn và dạy tân tòng…</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Sau 1975, tôi phải tạm xa ngôi trường yêu dấu, vì ngôi trường đã bị Nhà Nước trưng thu. Các Sơ Têrêxa cũng không còn quản trị học vụ tại trường mà buộc phải âm thầm lui về tu viện, bắt đầu cuộc sống mới trải qua biết bao thăng trầm…Từ đây, ngôi trường thuộc quyền Nhà Nước được sử dụng làm trường Cấp 3, không còn dành cho cấp tiểu học.Tôi cũng phải bắt đầu cuộc đời đi học đầy gian khổ qua nhiều ngôi trường khác nhau như trường Ngô Quyền (trường Công-Kon Tum cũ, lớp 3), trường Quyết Thắng 3 (Bồ Đề cũ, lớp 4), trường tạm Nông Lâm Súc (trại Nguyễn Huệ cũ, lớp 5), trường Lý Tự Trọng (Hoàng Đạo cũ, lớp 6 đến 9). Lên cấp 3 tôi mới có dịp học lại trường Têrêxa, vẫn mái ngói tường vôi cũ rêu phong và những hàng phượng nay đã già cỗi lại tiếp tục cùng tôi lèo lái con đò học vấn. Vào những buổi tan học hay những giờ ra chơi ngồi suy nghĩ vẩn vơ, nhìn về hướng nhà các Soeurs bị ngăn cách với ngôi trường bởi một tường rào phủ kín dây leo hoa tigôn, những kỷ niệm thuở đầu đời đi học lại hiện về, không chỉ là những hoài niệm, mà cả sự kính phục mến yêu đối với những con người đã nguyện hiến trọn đời mình cho việc truyền giáo, mà quý Soeurs Têrêxa như những “kỹ sư tâm hồn” giúp khai mở và vun trồng tri thức-đạo đức làm người.</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> Ngày nay, các nữ tu Phaolô – cộng đoàn Têrêxa Tân Hương vẫn tiếp tục sứ mạng truyền giáo, luôn vui vẻ nhiệt thành phục vụ, góp phần xây dựng giáo xứ và giúp cho giáo hữu Tân Hương được sốt sắng và đến gần Chúa hơn, đồng thời mở rộng địa bàn phục vụ đến những anh chị em vùng sâu vùng xa, các làng dân tộc. Xin cảm ơn quý Soeurs thật nhiều! Xin cảm ơn Têrêxa – ngôi trường ngày ấy…</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<img alt="Trường cũ Cấp 3 Kontum hôm nay" height="300" src="http://static.panoramio.com/photos/large/40266775.jpg" width="400" /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
...Nay là Trường PTTH Kon Tum</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">---o0o---</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><br /></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div>
<i style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Nhân kỷ niệm 50 năm hiện diện và phục vụ</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></i></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div>
<i style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">tại giáo xứ Tân Hương – Kon Tum</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></i></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">của quý nữ tu dòng Thánh Phaolô, cộng đoàn Têrêxa.</span></i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="color: blue;"> </span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> </span></i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Phêrô Lê Minh Sơn</span></span></span></div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-63147755081337186502014-06-26T21:46:00.003-07:002014-06-26T21:46:57.424-07:00CHA PHILÍPPHÊ ĐỀ - Linh mục người Kontum đầu tiên của Vùng Truyền Giáo Tây Nguyên<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_qbggXCVBiDSeJV5TvPKWfoz_np_Ww2O0imXfgEUzkIbDxVlBm34wlEyMRH1czchoEDzyLmwlch8RUCvQgrW3qhq_kKA1v2xWM-KtzIUXvxQMSHGRz93rM7TvBV9CVAxKmX4vVHW4Hlw/s1600/Cha+%C4%90%E1%BB%81.JPG" imageanchor="1" style="background-color: white; color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><br /><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_qbggXCVBiDSeJV5TvPKWfoz_np_Ww2O0imXfgEUzkIbDxVlBm34wlEyMRH1czchoEDzyLmwlch8RUCvQgrW3qhq_kKA1v2xWM-KtzIUXvxQMSHGRz93rM7TvBV9CVAxKmX4vVHW4Hlw/s200/Cha+%C4%90%E1%BB%81.JPG" style="border: none; position: relative;" width="126" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;">Lm Philípphê Đề</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> (1895-1937)</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: blue;"><b><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">CHA PHILÍPPHÊ ĐỀ - Linh mục người Kontum </span><br /><span style="font-family: Georgia, 'Times New Roman', serif;">đầu tiên của Vùng Truyền Giáo Tây Nguyên</span></b></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #20124d;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;">Cha Philípphê Đề là linh mục người Kon Tum đầu tiên, được phong chức vào năm 1925, sau 77 năm Tin Mừng đến với Tây Nguyên, kể từ ngày thầy sáu Phanxicô Xaviê Nguyễn Do, theo lệnh Đức Cha Stêphanô Cuénot (Thể) mở đường thành công lên miền đất này (1848). Khi đã đặt được cơ sở trên Miền Truyền Giáo Kon Tum (1851), Đức Cha và các Cha liền bắt tay vào việc đào tạo linh mục bản xứ. Một Chủng viện được thiết lập ngay trung tâm miền Kon Tum (tại Rơhai – khu vực nhà thờ Tân Hương ngày nay), nhưng Chủng viện phải sớm đóng cửa vì lý do thủy thổ khắc nghiệt – gây bệnh tật chết chóc cho các chủng sinh đến từ đồng bằng; còn đối với miền Kon Tum thì vì mới đón nhận đạo Chúa, và việc học văn hoá còn sơ khai, chưa đáp ứng được đòi hỏi của việc đào tạo ơn gọi. Chỉ đến khi Trường Cuénot – trường đào tạo thầy giảng (Yao Phu) và ươm mầm linh mục, được xây dựng và đi vào hoạt động (1908), thì công việc đào tạo linh mục mới thật sự bắt đầu trở lại một cách bài bản và có kết quả, dù còn rất khiêm tốn. Và từ ngôi trường – chủng viện Cuénot này (theo cách nói của cha Jannin), đã là nơi xuất thân của nhiều linh mục bản xứ Kon Tum. Cha Philípphê Đề là người đầu tiên trong số đó.<span id="more-2967"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<strong><span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;">1. Gia đình và thân thế.<o:p></o:p></span></span></strong></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> Cha Philípphê Đề sinh năm 1895 tại họ đạo Trại Lý (sau đổi tên Gò Mít – nay là giáo xứ Tân Hương, giáo phận Kon Tum), trong một gia đình đạo đức. Cha ngài mất sớm, còn mẹ là bà Lý là người phụ nữ đức hạnh, giúp việc cha sở Tân Hương lâu năm. Theo cha Phaolô Lê Đình Ban ghi lại, khi cha mới lên Kon Tum (năm 1914), ở Tân Hương làm cha phó cha Alberty (cố Hiền), hàng tuần cứ đến thứ tư thì bà Lý đưa các trẻ em nữ đến nhà xứ để cha khảo hạch giáo lý, dạy dỗ thêm. Cha nhận thấy các em siêng năng sốt sắng và hiểu lẽ đạo khá, thì hay khen bà Lý có lòng đạo đức và biết cách hướng dẫn chỉ bảo các em.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> Được có một người mẹ đạo đức, gương mẫu như vậy, cha Đề hẳn đã hấp thụ một nền giáo dục tốt từ gia đình. Ngay khi còn nhỏ, trẻ Philípphê Đề có tính nết hiền lành, thật thà, ngay thẳng. Chắc chắn việc học giáo lý, tham dự thánh lễ tại nhà thờ giáo xứ, tập làm các việc nhân đức… là những điều mà em thực hành thường xuyên, ít khi nào bê trễ.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<strong><span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;">2. Con đường tiến đến chức linh mục.<o:p></o:p></span></span></strong></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;">Năm 1908, Trường Chân Phước Cuénot vừa được xây dựng xong và khánh thành (13.01.1908), nhằm đào tạo thầy giảng người dân tộc (Yao Phu) và ươm trồng ơn gọi linh mục. Cha Martial Jannin (Phước) được đặt làm giám đốc trường. Năm ấy cha Đề vừa tròn 13 tuổi, đã được cha giám đốc tuyển chọn vào học trường Cuénot khoá đầu tiên. [Khoá đầu tiên 1908 có tất cả 89 học trò nhập học, qua tuyển lọc còn 50 em; trong số đó sau này có 24 chú làm Giáo phu, và đặc biệt chỉ một mình chú Philípphê Đề đi đến chức linh mục]. Trong trường Cuénot, các học trò hàng ngày được tập rèn khép mình vào kỷ luật, thực hành kinh nguyện, học tập văn hoá…, và bước đầu học tiếng La tinh, do cha Alberty (Hiền) hướng dẫn. Nhận thấy trẻ Philípphê Đề không những hiền lành đạo đức, mà còn sáng trí, nên năm 1909, Bề trên chọn gởi đi Tiểu Chủng viện Làng Sông (Qui Nhơn) để tu học trở thành linh mục. Tại TCV Làng Sông, chú Đề về sức học cũng vừa theo kịp các bạn đồng lớp, nhưng tính hạnh thì ai cũng khen: hiền lành thật thà, không bao giờ giận ai, không bao giờ mất lòng ai. Hạnh kiểm tốt của chú được cha giám đốc Chủng viện ghi nhận và báo về cha Bề trên Kon Tum, làm ai nấy đều vui mừng và hy vọng. Mãn Tiểu chủng viện, thầy Đề được Đức Giám Mục Địa phận Đông Đàng Trong chỉ định đi thực tập mục vụ 2 năm tại họ đạo Gò Thị (Bình Định). Đây là một họ đạo kỳ cựu, số giáo dân đông và ruộng đất phì nhiêu, nơi đặt Toà Giám Mục (cũ) thời Đức cha Cuénot, có tu viện của các nữ tu Mến Thánh Giá…Nơi đây là quê hương các thánh tử đạo, như thánh Giám mục Stêphanô Cuénot (Thể), thánh Anrê Năm Thuông (Nguyễn Kim Thông).v.v., càng hun đúc thêm tinh thần truyền giáo và lòng trung thành bền đỗ nơi thầy. Sau 2 năm giúp xứ chu toàn bổn phận, thầy được gọi trở lại tiếp tục tu học tại Đại Chủng viện Qui Nhơn. Và đến năm 1925, thầy Philípphê Đề thụ phong linh mục, do Đức Cha Damien Grangeon (Mẫn), giám mục giáo phận Qui Nhơn truyền chức. Cha Philípphê Đề là vị linh mục địa phương Kon Tum đầu tiên, sau 77 năm kể từ khi Tin Mừng được gieo vãi trên miền đất này vào năm 1848. <o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><img height="287" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/06/image003.png" width="400" /> </span></span></div>
<div align="center" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Giáo phận Đông Đàng Trong. – Toà nhà chính của </span></em><br /><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Trường học-Chủng viện Cuénot, </span></em><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Kon Tum; </span></em><br /><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">hình vẽ lại từ một tấm ảnh của Cha Jannin*</span></em></span></span></div>
<div align="center" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> <strong>3. Hoạt động mục vụ.<o:p></o:p></strong></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> Lãnh nhận chức linh mục rồi, Đức Cha Qui Nhơn sai ngài về lại phục vụ quê hương Kon Tum, và Bề trên Kon Tum (lúc đó là Cha Jannin Phước) chỉ định ngài phụ trách địa sở Kon Sơlăng – Plei Tơuer. Kon Sơlăng – Plei Tơuer là một địa sở gồm 2 sắc dân: Bana và Jơrai. Dân Bana tòng giáo đã lâu, giữ đạo có phần nề nếp hơn; còn dân Jơrai mới theo đạo, và còn vướng nặng với các tập tục mê tín, nên ngài phải vất vả với họ nhiều. Ở đó cũng có một họ nhỏ người Kinh là họ Tân Phước (gốc dân Tân Hương, lập từ năm 1924), dù bổn đạo còn ít song ngài cũng lo lắng cất nhà thờ riêng cho họ.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> Năm 1937, nơi vùng dân tộc Jơrai rộ lên phong trào mê tín dị đoan về Dam Klan (thần xà), loan truyền về “thần mới, đạo mới”. Trong địa sở Kon Sơlăng cũng có nhiều làng đi xin “nước linh” của Dam Klan và giết trâu bò cúng tế. Cha Đề rất lo lắng và buồn lòng. Trong báo cáo gởi Đức giám mục địa phận (Đức Cha Martial Jannin Phước), cha đã trình rằng: Dân Jơrai thiệt yếu đuối về đức tin và cứng cỏi về việc đạo, dù con hết lòng dạy dỗ lo lắng thế nào, thì họ cũng lãng xao như dân ngoại. Bởi lo sợ giáo dân nghe theo kẻ ngoại làm điều mê tín dị đoan, nên ngài cất công đi từ làng này qua làng khác, nhằm lúc mùa mưa lụt, nhiều khi ngài phải ướt cả mình. Do vậy, đầu tháng 6.1937, ngài bị bệnh thương hàn rất nặng, tưởng chừng không qua khỏi. Nhờ ơn Chúa và uống thuốc men, nên bệnh thương hàn đã khỏi, nhưng lại phát qua bệng thũng. Đức Cha đưa ngài về Kon Tum chữa trị, uống thuốc nhà thương Kon Tum., sau chuyển xuống nhà thương Qui Nhơn, nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Ngài xin chuyển qua điều trị bằng thuốc Nam, ban đầu theo thầy thuốc ở huyện Bồng Sơn, sau đến ở nhà một người bà con ở họ Trung Yên (Bình Định), tìm thầy hốt thuốc, nhưng bệnh tình cứ ban đầu có dấu bớt, sau lại trở nặng hơn. Biết khó chữa khỏi, ngài viết thơ xin Đức Cha và cũng nhắn tin nhờ các cha nói cho mình được về Kon Tum, để nếu có chết cũng ở giữa anh em linh mục và bà con bạn hữu. Nhưng Đức Cha còn hy vọng nên khuyên ngài ra lại nhà thương Qui Nhơn chữa trị. Lúc ấy ngài rất buồn nhưng cũng sẵn lòng ra đi: Tôi đi là vâng lời Đức Cha, vì vâng lời hơn của lễ, chớ phần tôi thì ước ao về Kon Tum mà thôi!<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> Ngài vào nhà thương Qui Nhơn, đến đầu tháng 11/1937 thì bệnh trở lại rất nặng. Và 8 giờ sáng ngày 4/11/1937, Cha Philípphê Đề đã trút hơi thở cuối cùng, an nghỉ trong Chúa. Các Cha trong vùng lân cận lo đem xác ngài về nhà thờ Thác Đá. Nhận được tin, các Cha Kon Tum gồm Cha Phan, Cha Ban, Cha Stutzmann (Báu) và một cha nữa, thay mặt Đức Cha Kon Tum xuống Qui Nhơn lo liệu việc an táng. Giáo dân 2 họ Thác Đá và Trung Yên thay nhau cầu lễ. Và ngày 6/11/1937, thánh lễ an táng Cha Đề tại nhà thờ Thác Đá do Cha Phan, là niên trưởng các Cha người Kinh ở Kon Tum, chủ tế. Cha Ban nói lời cám ơn, và Cha Stutzmann (Báu) làm phép tại huyệt mộ. Cha Philípphê Đề đã được an táng tại Nghĩa địa các đấng tử đạo thời Văn Thân (1885), ở gần bên nhà thờ Thác Đá. Nơi đây, ngài an nghỉ chờ ngày phục sinh cùng các đấng tử đạo.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"> Tuy cuộc đời ngắn ngủi với 42 năm tuổi đời, 12 năm linh mục, nhưng Cha Philípphê Đề được biết đến là một linh mục hiền lành, đạo đức, tận tuỵ với công việc mục vụ. Ngài là hoa trái đầu tiên của địa phận Kon Tum, báo hiệu những kết quả tốt đẹp hơn trong việc đào tạo linh mục bản xứ cho miền truyền giáo Tây Nguyên này.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></div>
<div align="right" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: right;">
<span style="background-color: white;"><em><span style="color: #4c1130;">-</span></em><em><span style="color: #4c1130;">P. Lê Minh Sơn- </span><span style="color: #20124d;"> </span></em><span style="color: #20124d;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div align="right" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: right;">
<em><span style="background-color: white;"><span style="color: #20124d;"> </span></span><span style="background-color: white; color: navy; font-size: 16pt;"> </span></em></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130;"><span style="font-size: 16pt;">—————————– </span><span style="font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><u>Tài liệu tham khảo</u>:<o:p></o:p></span></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">1/ Cha Phaolô Ban, “Hạnh tích cha Đề”, Tạp chí <strong>Chức Dịch Thơ Tín</strong>, Địa phận Kon Tum, số 58, tháng 2/1938, tr. 789-791.<o:p></o:p></span></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">2/ Hlabar Tơbang, Hnam trưng Kuênot, số 1, năm 1911, mục “Măt tôm de hok tro xo”, tr. 1-3.<o:p></o:p></span></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">3/ <strong>Kỷ yếu Năm Thánh Yao Phu</strong>, Giáo phận Kon Tum 2008, mục“Danh sách học sinh trường Cuenot năm 1908”, tr. 50-51.<o:p></o:p></span></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">4/ Thư của cha Martial Jannin, Hội Thừa sai Paris, năm 1910 (tiếng Pháp) – <strong>“Một vườn ươm thầy giảng và linh mục ở xứ Bahnar”</strong>.<o:p></o:p></span></div>
<div style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 18.899999618530273px; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">*Hình trường Cuénot trong bài này được được trích từ bức thư trên.</span></span></div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-8150077581127612502014-06-24T09:50:00.000-07:002014-07-29T18:26:48.058-07:00HẠNH ĐỨC CHA THỂ - MGR. CUÉNOT 1802-1861 <br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><a href="http://krongblah.blogspot.com/p/hon-nhan-gia-inh.html">Kontumquehuongtoi</a> xin trân trọng giới thiệu cuốn sách: HẠNH ĐỨC CHA THỂ do R.P.Tardieu (Cố Phú) ghi chép. Chân thành cám ơn những người đã đóng góp công sức tái bản cuốn sách quý giá này.</span></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 18.0pt;">R.P.TARDIEU<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 28.0pt;">HẠNH<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 28.0pt;">ĐỨC CHA THỂ<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<span lang="FR" style="font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: FR;">Mgr. Cuénot<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<span lang="FR" style="font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: FR;">1802-1861<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<span lang="FR"> </span><span style="font-size: 16pt; text-indent: 0cm;"> </span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="FR" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">LANG-SONG<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="FR" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">IMPRIMERIE DE LA MISSION<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="FR" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-size: 14.0pt;">1907<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="FR" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">BAN TRUYỀN THÔNG VĂN HOÁ<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="FR" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">GIÁO PHẬN QUI NHƠN<o:p></o:p></span></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm; text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="FR" style="font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: FR; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">2011<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwHJKY5Sy0rVPUiOCg_ruCi8XeTy2kDJYp0eP8FKTtmaQ81Ze-SVfp4TxTgxMlg1lZxhpsT0cFHzENeRmDxwINs3py-E9CmmZxVr9hP4eWgALLz0RYDxm8DaLf2gsjaMXPx0DP7BUtdCa8/s1600/Hinh+DC+THE.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwHJKY5Sy0rVPUiOCg_ruCi8XeTy2kDJYp0eP8FKTtmaQ81Ze-SVfp4TxTgxMlg1lZxhpsT0cFHzENeRmDxwINs3py-E9CmmZxVr9hP4eWgALLz0RYDxm8DaLf2gsjaMXPx0DP7BUtdCa8/s1600/Hinh+DC+THE.png" height="400" width="326" /></a></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 13.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><br /></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 13.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">THÁNH GIÁM MỤC <br />
STÊPHANÔ CUÉNOT THỂ<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 13.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><br /></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 13.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><br /></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-size: 13.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"><br /></span></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center; text-indent: 0cm;">
<b><span style="font-family: VNI-Hobo; font-size: 18.0pt; text-shadow: auto;">LÔØI GIÔÙI THIEÄU<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 1.0cm;">
Từ năm 2008 Giáo phận Qui Nhơn
chúng ta đã bắt đầu chương trình 10 năm chuẩn bị mừng kỷ niệm 400 năm
Tin Mừng lần đầu tiên đến với cha ông ta tại giáo điểm Nước Mặn
(1618-2018). Trong năm 2011 nầy, chúng ta đặc biệt kỷ niệm 150 năm ngày
sinh nhật trên trời của Thánh Giám Mục Stêphanô Cuénot Thể. Ngài là
vị Giám Mục thứ mười cai quản Giáo phận chúng ta từ năm 1840 cho đến ngày
được diễm phúc lãnh nhận triều thiên tử đạo, 14.11.1861.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 1.0cm;">
Hạnh tích của Đức Cha cho
thấy Ngài xuất thân từ một gia đình gia giáo, đạo đức truyền thống.
Từ lúc trẻ cho đến cuối đời, tâm hồn Ngài mãi khôn nguôi khát vọng
hiến trọn đời mình cho Chúa vì tình yêu Chúa và vì các linh hồn.
Khi làm Giám Mục giáo phận chúng ta, dù đang thời kỳ bách hại, bất chấp
mọi hiểm nguy, Ngài đẩy mạnh việc đào tạo linh mục, thầy giảng, nữ tu, bồi
dưỡng các thừa sai. Ngài cũng quan tâm lo tổ chức hoạt động truyền
giáo, tông đồ giáo dân, việc bác ái xã hội và văn hóa. Đặc biệt,
Đức Cha là một nhà truyền giáo không biên giới, một vị thừa sai
nhiệt thành với những sáng kiến tuyệt vời và cách thức rất hay.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 1.0cm;">
Trong dịp kỷ niệm ngày sinh
nhật trên trời của Thánh nhân, giáo phận chúng ta cho tái bản sách “<i>Hạnh Đức Cha Thể - Mgr. Cuénot,
1802-1861</i>”. Đây là tập sách được viết bằng ngôn từ chân thực theo
lời kể của những người chơn chất. Sách có giá trị không những về
phương diện tôn giáo mà còn về mặt lịch sử và văn hóa nữa. Sách
nầy được in lần đầu tại Nhà in Làng Sông vào năm 1907 tức là đã hơn
một trăm lẻ bốn năm qua. Đức Cha Thể cũng đã sống cách xa chúng ta
hơn 150 năm. Dòng chảy thời gian có thể làm lu mờ và bào mòn nhiều thứ
nhưng có những gương sáng và nhân đức của chứng nhân thì càng ngời
sáng và càng chứng tỏ giá trị hơn. Đối với chúng ta, hạnh Đức Cha
Thể là một minh họa điển hình. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 1.0cm;">
Chúng ta đang sống trong một
thời đại tiến triển rất nhanh nhưng cũng hết sức bất ổn. Ai trong
chúng ta cũng cảm nhận cần phải canh tân nhiều lĩnh vực. Nhưng chẳng
có thể canh tân được gì nếu trái tim chúng ta trống rỗng và tâm hồn
nguội lạnh. Trong tinh thần “ôn cố tri tân”, chúng ta tìm về gương sáng
và kinh nghiệm sống của người xưa, nhất là nơi Thánh Giám Mục
Stêphanô Cuénot Thể. Gương sáng và kinh nghiệm sống của Đức Cha có
giá trị vượt thời gian là do xuất phát từ đức tin can trường và tâm hồn
nhiệt thành vì các linh hồn của Ngài. Trong hoàn cảnh xã hội hôm
nay, người tín hữu cũng cần có đức tin và con tim đầy nhiệt huyết
như thế.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 1.0cm;">
Ngày nay, trong tâm tình tạ ơn
Thiên Chúa, đọc lại cuốn “<i>Hạnh Đức
Cha Thể</i>” không chỉ để chúng ta tôn vinh thánh nhân mà còn tìm thấy
cho mình và từng cộng đoàn Dân Chúa những lợi ích thiêng liêng và
thực tiễn. Xin Thiên Chúa, nhờ lời bầu cử của hai thánh tử đạo giáo
phận Stêphanô Thể và Anrê Kim Thông, chúc lành cho giáo phận chúng ta.</div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<i>Tòa Giám Mục Qui Nhơn</i>, ngày 15 tháng 10 năm 2011</div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-left: 74.8pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 74.85pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: center;">
<span style="font-family: Wingdings; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: "Times New Roman"; mso-symbol-font-family: Wingdings;">X</span>
<b><i>Phêrô
Nguyễn Soạn<o:p></o:p></i></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 74.85pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: center;">
Giám
Mục Giáo phận Qui Nhơn</div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 74.85pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 74.85pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Xem online hoặc tải về tại đây:</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 74.85pt; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><a href="https://drive.google.com/file/d/0B0fhiqr">HẠNH ĐỨC CHA THỂ - R.P.Tardieu</a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 74.85pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 74.85pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt 74.85pt; text-align: justify;">
<br /></div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-36987378368354305432014-05-06T19:09:00.004-07:002014-05-06T19:09:58.562-07:00THÀNH PHỐ KON TUM CẦN CÓ MỘT CON ĐƯỜNG MANG TÊN “NGUYỄN DO”<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<h3 class="post-title entry-title" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 18px; margin: 0px; position: relative; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: red;">THÀNH PHỐ KON TUM CẦN CÓ MỘT CON ĐƯỜNG </span></span></h3>
<h3 class="post-title entry-title" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 18px; margin: 0px; position: relative; text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: red;">MANG TÊN “NGUYỄN DO”</span></span></h3>
<div class="post-header" style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13.63636302947998px; line-height: 1.6; margin: 0px 0px 1.5em;">
<div class="post-header-line-1">
</div>
</div>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-70050727399496842" style="color: #5e5e5e; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 14.545454025268555px; line-height: 1.4; position: relative; width: 518.1818237304688px;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHcD09XGIF7UAWZi_9rdjGkZWKKPs7EmgSRby9TcRypPuoLjnlNf476dfIjPzn3t6QJzrSlEqI5MituZ26ytqWnvxx-SLyw7ED3I-LbEO17yPGGqzawyfOTLRG_sApdSJ0IBawqKCvRjg/s1600/Tuong+Cha+Do.gif" imageanchor="1" style="background-color: white; color: #b66932; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHcD09XGIF7UAWZi_9rdjGkZWKKPs7EmgSRby9TcRypPuoLjnlNf476dfIjPzn3t6QJzrSlEqI5MituZ26ytqWnvxx-SLyw7ED3I-LbEO17yPGGqzawyfOTLRG_sApdSJ0IBawqKCvRjg/s320/Tuong+Cha+Do.gif" style="border: none; position: relative;" width="242" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: blue;">Tượng đài Cha P.X Nguyễn Do (1823-1872)</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: blue;">đặt trước nhà xứ Tân Hương</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130;"><br /></span></div>
<span style="background-color: white;"><br /></span><div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130;"></span></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: 16pt;"><span style="background-color: white; color: red;">THÀNH PHỐ KON TUM CẦN CÓ MỘT CON ĐƯỜNG</span></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="background-color: white;"><b><span style="font-size: 16pt;"><span style="color: red;">MANG TÊN “NGUYỄN DO”</span></span></b><span style="color: #4c1130; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;">Kon Tum mừng kỷ niệm 100 năm thành lập tỉnh (1913 - 2013). 100 năm, ấy là tính từ thời điểm ngày 09/02/1913, ngày Toàn quyền Đông Dương ra nghị định chính thức thành lập tỉnh Kon Tum, dưới tên gọi “Tỉnh Mọi Kon Tum” (Province mo</span><span style="color: #4c1130; font-family: Vogue; font-size: 13pt;">ï</span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;"> de Kontum) </span><span style="color: red;">(1)</span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;">, trên cơ sở tái lập vùng lãnh thổ thuộc tỉnh Pleiku Der cũ, bao gồm Đại lý Kon Tum (trung tâm hành chính Kon Tum) tách từ tỉnh Bình Định, Đại lý Cheo Reo tách từ tỉnh Phú Yên, và Đại lý Đăk Lăk (giảm từ cấp tỉnh xuống thành cấp Đại lý). Thực ra, trước đó từ hơn nửa thế kỷ, từ nửa đầu thế kỷ XIX (năm 1842-1848), nhiều lớp tiền nhân đã đặt chân lên Cao Nguyên, đã cùng với đồng bào các dân tộc bản địa lo tạo dựng, tổ chức hình thành nên Kon Tum, trước khi chính quyền Pháp đến, họ đến chỉ là tiếp tục công việc đã khởi đầu.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Trong tất cả các tài liệu chính thống viết về việc hình thành Kon Tum từ trước đến nay, đều trân trọng ghi nhận một người trẻ tuổi, can đảm, thông minh, tháo vát…đã làm gạch nối góp phần quan trọng khai mở tấm màn kín thượng du Kon Tum nối với đồng bằng, để Kon Tum từ đấy hoà nhập với cả nước. Con người này mang sứ mệnh truyền đạo Công giáo lên Tây Nguyên, và suốt trọn cuộc đời đã gắn bó với Kon Tum, góp phần tạo lập nên những làng mạc, nông trại đầu tiên trên miền đất này giúp ổn định cuộc sống cho dân chúng, và từ những cơ sở ban đầu đó, Kon Tum dần dần phát triển để có diện mạo như ngày nay. Người đó chính là Nguyễn Do, tức thầy sáu Do hay linh mục Nguyễn Do, Cha Do; hay Bok Lành như người dân tộc Thượng nơi đây thường gọi – rất cụ thể theo bản tính hiền lành của ngài.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Công việc làm, đức hạnh, những đóng góp của Cha Do đối với Kon Tum, chúng ta có thể đọc thấy trong rất nhiều tác phẩm đã xuất bản: từ những chứng từ của các đồng sự trong cuộc, của những người đương thời, và cả những ghi chép, tìm hiểu đối chứng của kẻ hậu sinh bao gồm các học giả Tây-Việt, đồng bào Kinh-Thượng, Lương-Giáo, cùng hàng trăm bài báo, bài nghiên cứu in trong các tạp chí, báo chí từ trước đến nay…Có thể kể một số tác phẩm có giá trị lịch sử như: Les Sauvages Bahnars (P. Dourisboure, Paris 1929; bản dịch “Dân Làng Hồ”, Saigon 1972; TGM Kon Tum tái bản, NXB Đà Nẵng 2008), Hạnh Đức Cha Thể (R.P.Tardieu, nhà in Lang-song, Quinhon 1907), Hlabar Tơbang (ấn bản tiếng Bahnar, nhà in Hnam trưng Cuénot, Kon Tum - từ 1911), Mở Đạo Kontum (P. Ban và S. Thiệt, nhà in Quinhon, 5.1933), Kontum tỉnh chí (Võ Chuẩn, Nam Phong Tạp Chí số 191-194, 10/1933-05/1934), Mọi Kontum (Nguyễn Đổng Chi và Nguyễn Kinh Chi, nhà in Mirador - Huế 1937), Cao Nguyên Miền Thượng (Cửu Long Giang - Toan Ánh, Sài gòn 1974).v.v.; các bài viết trong các tạp chí trước đây như Đô Thành Hiếu Cổ (Bulletin des Amis du Vieux Huế), Phụ nữ ngày nay…; một số sách và tạp chí sau 1975 như Tạp chí nghiên cứu tôn giáo (Viện nghiên cứu tôn giáo).v.v.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;">Tựu trung các tài liệu đều khẳng định vai trò tiên phong của Cha Do, xét trên cả 2 bình diện: truyền đạo Công giáo đến với đồng bào Thượng, và qui tụ lớp người Kinh đầu tiên hình thành nên làng Tân Hương - làng người Kinh đầu tiên của tỉnh Kon Tum, tiền thân thành phố Kon Tum ngày nay </span><span style="color: red;">(2)</span><span style="color: #4c1130;">. Đánh giá bao trùm trong các tác phẩm này là Cha Do là một con người đạo đời hài hoà, được mọi thành phần dân chúng Kon Tum thương mến, kính phục.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;">Vậy Cha Do là ai? Chúng ta có thể lược lại đôi dòng tiểu sử, tuy chưa thật đầy đủ nhưng khá chân thực, được hai tác giả Nguyễn Kinh Chi và Nguyễn Đổng Chi (giải thưởng Hồ Chí Minh 1996) ghi lại trong tác phẩm “Mọi Kon Tum”, xuất bản năm 1937. Theo đó, trong lớp người Kinh đầu tiên lên Kon Tum </span><span style="color: blue;"><i>“có cha Do là người có công lao hơn cả, lịch sử đáng kể lại để làm gương cho người sau”</i>.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 21.8pt;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">“Nguyên xưa cha Do là con một nhà mộ đạo Thiên Chúa ở làng Đồng Hâu, phủ Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Người có tính hiền hậu, thông minh và nhẫn nại. Thuở nhỏ được chọn đi học trường cố ở đảo Pinang, đậu đến chức thầy năm. Sau trở về tỉnh nhà được vào sở Gò Thị giúp việc cho các cha cố.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">Vào khoảng cuối niên hiệu Thiệu Trị và đầu niên hiệu Tự Đức ở nước ta có lệnh bắt đạo một cách dữ dội. Người giáo phải trải qua một thời kỳ khủng bố gớm ghê. Buổi ấy vị giám mục Cuénot ở Gò Thị muốn kiếm một chỗ ở trên dãy Trường Sơn, trước để cha cố lên giảng đạo cho người thổ trước trên ấy, sau để giáo dân có nơi tị nạn. Nhưng thời bây giờ, ngoài con đường An Sơn, mà đã có lính phòng triệt nghiêm nhặt, thời không có nẻo nào lên Mọi được nữa. Vị giám mục bèn uỷ thác cho thầy Do đi kiếm một con đường khác lên Mọi để khỏi tiết lộ mưu cơ ra.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt;">Thầy Do chẳng quản khó nhọc và gian nan, khi trá hình làm đầy tớ, khi tự làm nhà lái buôn, lên Mọi xem xét tình thế và kiếm ra một lối mới ở Trạm Gổ (phía bắc An Khê) </span><span style="color: red;">(3)</span><span style="color: blue;"><span style="font-size: 13pt;">.<o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">Kiếm ra được đường lối rồi, thầy Do về trình cho kẻ bề trên và dẫn các cố cùng người tuỳ tùng lên. Thầy cũng ở lại giúp việc.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">Năm 1852, thầy Do trở về Bình Định, học thêm và thi đậu chức thầy cả. Đường đường một vị linh mục, cha Do mới trở lên Kontum, cùng các cố Tây, đem hết tài lực ra thi thố: nào giảng đạo, nào lập làng, nào dạy vẽ cày bừa cho người Mọi.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">Cha Do ở luôn trên Kontum hơn 20 năm. Đến năm 1872, thụ bịnh nặng, phải trở xuống đồng bằng và qua đời ở cố hương.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">Cha Do chẳng những là một vị linh mục lỗi lạc mà lại là một tay ngoại giao khôn khéo. Thì như khi ra về Annam, là lúc đã bị thần chết nắm tánh mạng rồi, thế mà muốn lấy cảm tình của dân Mọi đối với người Nam ta làm ăn trên đó, cha Do còn cho giết voi khoản đãi họ. Người Mọi ngày nay vẫn còn nhắc đến luôn. Họ thường khen rằng: “Bok Lanh rơgei jat manat kon nhôn bi tui” (Ông Lành có lòng rộng rãi thương chúng ta khôn cùng).<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<i><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt;">Người Pháp cũng khâm phục tài đức cha Do lắm. Chúng tôi xin thuật lời khen sau này của hai vị truyền giáo để chứng thực việc ấy. Cố Dourisboure, là bạn thân của cha Do, có nói rằng: “Đứng trước những cảnh ngộ khó khăn mà người khác chắc phải ngã lòng nản chí, thời lòng phấn đấu của ông ấy tăng lên bội phần. Tôi đã từng thấy người đó gặp nhiều điều nguy hiểm mà vẫn bình tĩnh như không có sự gì xảy đến”. Ông giám mục Charbonnier thời nói rằng: “Cha Do là người đầu tiên trong bọn thợ lên đắp nền xây móng cho Hội Thánh xứ mọi mường, vừa mới tạ thế năm nay. Thật là một sự thiệt hại lớn cho chúng ta. Ông ấy là một vị linh mục siêng năng., làm việc không quản mệt nhọc, mà nhất là những lúc phải làm rạng danh Đức Chúa Cha thời không có điều khó gì là ổng không làm được. Danh tiếng lừng lẫy khắp nơi, chẳng những người bên giáo thương yêu mà người bên lương cũng kính trọng…”.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i style="background-color: white;"><span style="color: blue; font-size: 13pt;">Đến năm 1907, bổn đạo Kon Tum cất hài cốt cha Do ở Đồng Hâu lên táng ở nghĩa địa Kon Tum, để tỏ lòng thương nhớ ân nhân lớn của họ</span><span style="color: blue; font-size: 14px;"> </span><span style="color: red;">(4)</span><span style="color: blue;">.</span><span style="color: blue; font-size: 13pt;"><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<i><span style="background-color: white; font-size: 13pt;"><span style="color: blue;">Rút lại mà nói thời cha Do chẳng những làm rạng danh cho mình mà lại làm vẻ vang cho tổ quốc biết bao!”.</span><span style="color: #4c1130;"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">(x. Nguyễn Kinh Chi và Nguyễn Đổng Chi, “Mọi Kontum”, NXB Mirador Huế 1937, tr. 9-11).<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Có một điều rất trăn trở và cũng thật buồn đó là cho đến hiện nay, thành phố Kon Tum chưa có con đường nào mang tên vị ân nhân này. “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là đạo lý từ ngàn đời của dân tộc Việt. Thành phố Kon Tum ngày nay có hàng trăm con đường mới được mở ra, nhiều con đường mang tên những nhân vật lịch sử địa phương, mà nhiều cái tên hẳn còn xa lạ với đa số quần chúng. Nhân vật lịch sử thì không nhất thiết phải là danh nhân, nhưng mỗi người đều có vai trò riêng trong một bối cảnh lịch sử nhất định. Trong bối cảnh của Kon Tum thời kỳ sơ khai, Cha Do – với 24 năm (1848-1872) sống và làm việc ngay tại trung tâm Kon Tum, đã đóng góp một vai trò khá quan trọng.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;">Một điều không bình thường, là khi đề cập đến vấn đề này thì từ các cấp các nghành đến các vị lãnh đạo chính quyền thường có tâm lý “né tránh”. Có lẽ đây là sự lúng túng xuất phát do định kiến có sẵn, cho rằng các giáo sĩ và giáo dân truyền đạo lên Kon Tum đã đóng vai trò “khai phá đường đi” cho chủ nghĩa thực dân phương Tây xâm nhập lên Kon Tum. Đây là một đánh giá sai lạc của một số người nào đó hoặc một số vị trong chính quyền, chứ không phải của giới sử học.Trên thực tế, thực dân Pháp chiếm Việt Nam vào nửa sau thế kỷ XIX, khi chế độ phong kiến Việt Nam đã trở nên suy yếu, và sau khi đánh chiếm được Sài Gòn và các tỉnh miền Đông Nam Bộ (1862), thì việc Pháp dòm ngó và tiến lên Tây Nguyên là một diễn biến tất yếu khách quan. Trong bối cảnh lịch sử ấy, song song với quá trình xâm nhập của thực dân Pháp, cũng đúng vào thời điểm các giáo sĩ và giáo dân trong lúc chạy trốn sự bắt đạo của triều đình nhà Nguyễn, đã mở đường lên Kon Tum tìm nơi định cư và thực thi lý tưởng truyền giáo của họ. Lý tưởng truyền giáo này đã được Đức Giám Mục Cuénot Thể ấp ủ từ rất lâu (1838-1839) , từ trước khi quân Pháp đặt chân lên đất Việt </span><st1:place style="color: #4c1130;" w:st="on"><st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region></st1:place><span style="color: #4c1130;">. Trên bình diện rộng hơn, theo các nhà sử học : </span><i><span style="color: blue;">“Cũng như vậy, cho rằng giáo sĩ Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes) hay giám mục Bá Đa Lộc (Pigneax de Béhaine) làm môi giới giữa Pháp và triều Nguyễn là những tên thực dân phản động lại càng sai lầm hơn về mặt quan điểm lịch sử. Bằng cớ là sang thời Minh Mạng (từ năm 1820), Thiệu Trị, các vị vua con, vua cháu này chẳng những không hợp tác với Tây mà còn thực hiện chính sách giết đạo tàn khốc (chứng tỏ không thân Pháp) để giải quyết cái di sản trớ trêu của lịch sử, và cũng chỉ trong khoảng thời gian đó các nhà vua mới có thể dám làm như vậy (dù không phải là việc làm đúng, tốt), do mối ân tình giữa vua cha (Nguyễn Ánh) với Bá Đa Lộc cùng một số tướng tá người Pháp coi như đã “sạch nợ giang hồ”</span></i><span style="color: #4c1130;"> (x. Gs Trần Văn Chánh, Tản mạn về quan điểm, phương pháp và thái độ nghiên cứu sử học, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển 2011).<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Cũng chẳng cần nghiên cứu sâu xa như các nhà sử học, chỉ cần phán đoán theo lương tri thông thường, cha Do đã sống giữa trung tâm Kon Tum suốt 24 năm, ai ai cũng biết ngài, di sản tinh thần và vật chất ngài để lại cho đồng bào Kinh-Thượng, đến ngày nay vẫn còn cảm nhận rất rõ. Thật mâu thuẫn khi người ta ca ngợi các công trình tôn giáo đặc sắc hàng trăm năm tuổi như Nhà thờ Gỗ, Chủng viện Kon Tum, Nhà thờ Tân Hương.v.v.nhưng lại chưa kính trọng đủ con người đã đặt nền móng đầu tiên và vững chắc để những công trình ấy ra đời và tồn tại qua thời gian.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;">Thật ra, trước 1975, ở Kon Tum đã từng có một con đường được đặt tên “Bok Do”, nhưng từ sau Ngày Giải Phóng, con đường Bok Do không hiểu vì sao đã được đổi thành một tên khác</span> <span style="color: red;">(5)</span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;">. Chúng ta đã từng nghe nhiều nhà sử học, và những người dân yêu mến Kon Tum đau xót lên tiếng về việc tên của những địa danh, làng mạc, đường phố tại Kon Tum từ sau Giải phóng đến nay đã bị làm cho “tan nát”. Những tên làng xưa hàng trăm năm như Tân Hương, Phương Nghĩa, Phương Quý, Phương Hòa.v.v. gắn với những làng quê yên bình từ bao đời, gởi gắm ước vọng thương yêu, no ấm, hạnh phúc ; hay những đường phố như Bok Do, Bok Kiểm (tức Bok Kiơm), Câu Tài.v.v. gợi nhắc các bậc tiền hiền thuở lập làng, dựng phố ; hay tên gọi các làng của người dân tộc… đã bị xóa bỏ một cách vô tội vạ, mặc dầu những tên gọi hay nhân vật lịch sử ấy chẳng có gì làm phương hại đến “chính nghĩa cách mạng”</span><span style="font-size: 13pt;"><span style="color: red;">(6)</span></span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;">. Thật là bất công và không trung thực với lịch sử, nếu chỉ vì những sự kiện ấy có liên quan đến đạo Công giáo!<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Trên thực tế, nhiều nhân vật lịch sử Công giáo khác đã được đặt tên đường tại nhiều tỉnh thành trong nước Việt <st1:place w:st="on"><st1:country-region w:st="on">Nam</st1:country-region></st1:place>. Chỉ riêng tại TP.HCM chẳng hạn, ngoài vị thừa sai nước ngoài A. de Rhodes (quận 1, Thủ Đức), còn có đường (Đức Hồng Y) Trịnh Như Khuê (Bình Chánh), các đường (Đức Giám Mục) Nguyễn Bá Tòng (Tân Bình), Hồ Ngọc Cẩn (Tân Bình), Nguyễn Văn Bình (quận 1), các danh nhân công giáo Nguyễn Trường Tộ (quận 4, 9, Phú Nhuận, Tân Bình, Thủ Đức), Trương Vĩnh Ký (Tân Bình), Mai Lão Bạng (Tân Bình), Hàn Mặc Tử (Tân Bình).v.v. Hay gần đây (năm 2011), linh mục Đặng Đức Tuấn (quê quán huyện Bồng Sơn, tỉnh Bình Định, mất 1874), người đồng hương cùng thời với Cha Do (mất 1872) và có mối quan hệ thân tình với cha Do, đã được đặt tên cho một con đường tại Huế, cùng một lượt với các tên tuổi khác như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, hoà thượng Thích Tịnh Khiết, sư bà Tôn Nữ Diệu Không…(x. Báo Tuổi Trẻ 18.3.2011, tr.13). Tất cả họ, không phân biệt sắc tộc, tôn giáo, khi có những đóng góp nhất định đều được xã hội công nhận.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;"> <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;">100 năm thành lập tỉnh (1913-2013), cũng vừa tròn 165 năm Nguyễn Do đặt chân lên Kon Tum (1848) lập nên làng Rơhai (Kinh+Dân tộc) - đơn vị hành chính theo chế độ định cư đầu tiên, để sau này cùng với nhiều làng khác được thành lập qua thời gian, Kon Tum tiến dần đến hình thức hành chính cấp tỉnh (9/2/1913) . Kỷ niệm mốc lịch sử này, ước mong các cấp các ngành quan tâm đưa vấn đề lên bàn hội nghị, để Kon Tum sớm có một con đường mang tên Nguyễn Do. Một con đường trong thành phố Kon Tum, dù chỉ nhỏ và ngắn, nhưng khá trang trọng, càng gần dòng sông Đăk Bla càng có ý nghĩa. Bởi lúc sinh thời, bước chân của con người ấy không chỉ rong ruổi trên những nẻo đường trên bộ, mà còn từng chèo sõng ngược xuôi dòng Krong Blah (Đăk Bla) để khám phá ra vùng đồng bằng rộng lớn, đẹp đẽ, nơi đã trở thành thị xã, rồi thành phố trung tâm tỉnh lỵ Kon Tum ngày nay</span> <span style="color: red;">(7)</span><span style="color: #4c1130;">.</span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 21.8pt;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 1.4; text-indent: 21.8pt;">Một điều nữa được sử sách ghi lại, mà khi nghĩ đến không khỏi chạnh lòng, đó là </span><span style="background-color: white; color: blue; font-size: 13pt; line-height: 1.4; text-indent: 21.8pt;"><i>“Cha Do đã làm một con đường rất đẹp nối liền hai làng Rơ Hai và Đak Kấm”</i> </span><span style="background-color: white; color: #4c1130; font-size: 13pt; line-height: 1.4; text-indent: 21.8pt;">(x. P. Dourisboure, Dân Làng Hồ, NXB Đà Nẵng 2008, trang 141). Cứ xét theo vị trí địa lý và bối cảnh lịch sử qua dòng thời gian, thì có lẽ không con đường nào khác hơn chính là con đường Trần Phú trung tâm thành phố Kon Tum ngày nay. Con đường Trần Phú ngày nay vẫn giữ nguyên vị trí là một trong những con đường đẹp và tiện lợi nhất, không chỉ nối liền trung tâm thành phố (làng Rơ Hai xưa - nhà thờ Tân Hương nay) với xã Đăk Kấm ở hướng Bắc, mà còn mở ra các hướng Đông - Tây. Và trong tương lai, nếu dự án mở rộng khu vực phía Nam đường Nguyễn Huệ được triển khai, con đường Trần Phú nối dài chạy dọc theo bờ sông Đăk Bla, cho đến tận cầu treo Kon Klor, sẽ làm cho diện mạo thành phố Kon Tum thay đổi đáng kể, rộng lớn hơn, đẹp đẽ hơn …Con người ấy đã có công khai mở những con đường “rất đẹp” cho Kon Tum, chẳng lẽ lại không xứng đáng được đặt tên cho một con đường nào đó để mà kỷ niệm, để mà tưởng nhớ ??!</span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;"><br /></span></span></span><div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt;"><img height="297" src="http://mw2.google.com/mw-panoramio/photos/medium/56532941.jpg" width="320" /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; font-size: 13pt;">Con đường Trần Phú chụp năm 1966/1967</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; font-size: 17px;">Ảnh: Will Miller (internet)</span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Xét cho cùng, nghĩa cử này nếu trở thành hiện thực thì cũng chẳng có ý nghĩa gì đối với người đã khuất, nhưng lại thật có ý nghĩa đối với người sống. Chúng ta và thế hệ tương lai con cháu chúng ta cần phải biết ơn tiền nhân đã từng chịu bao nhiêu hy sinh gian khổ, lập làng dựng phố, để hôm nay ta có phố nhỏ Kon Tum, và có tỉnh Kon Tum biết bao yêu quý tự hào! Biết ơn và kính trọng tổ tiên ông bà cha mẹ, biết trân quý, gìn giữ phát huy những thành quả tinh thần và vật chất mà cha ông truyền lại, đó là bài học đạo lý đầu tiên và căn bản nhất của mọi cá nhân, mọi gia đình, mọi thiết chế xã hội.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Cho tới chừng nào thành phố Kon Tum chưa có con đường mang tên “Nguyễn Do”, thì dù có kỷ niệm 100 năm hay hơn nữa, lịch sử phát triển của Kon Tum vẫn sẽ còn nhắc nhớ mãi, và chúng ta là kẻ hậu sinh vẫn sẽ còn “mắc nợ” - món nợ “ân tình” đối với người đã khó nhọc góp công vào buổi đầu cho sự phát triển của dòng lịch sử ấy.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Chính vì vậy, thành phố Kon Tum cần, và rất cần có một con đường mang tên “Nguyễn Do”.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 13pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;"> <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;"> Minh Sơn<o:p></o:p></span></span><br /><span style="font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;"> </span></span><span style="color: #4c1130; font-size: 17.600000381469727px;">15.11.2012</span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><span style="font-size: 13pt;"><span style="color: #4c1130;"> Còn 86 ngày nữa đến ngày kỷ niệm 100 năm</span></span><br /><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;"> </span><span style="color: #4c1130; font-size: 17.600000381469727px;">thành lập tỉnh Kon Tum</span><span style="color: #4c1130; font-size: 13pt;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Arial; font-size: 9pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">___________________________________________ <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white; color: #4c1130;"><u><span style="font-size: 13pt;">CHÚ THÍCH</span></u><span style="font-size: 13pt;"> :<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white;"><span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="color: #4c1130;">1. “…sous le nom de province moï de Kontum”, x. Nguyệt San “Thuộc Địa”, <st1:place w:st="on"><st1:city w:st="on">Paris</st1:city></st1:place> 1913, trang 293.<o:p></o:p></span></span><br /></span><div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">2. x. P. Ban và S. Thiệt, “Mở đạo Kon Tum”, tr. 91-92; và 233.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">Tên gọi làng “Tân Hương” là tên gọi về sau. Vào năm 1874 khi mới thành lập, làng Tân Hương được gọi là Trại Lý, sau là Gò Mít. </span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">3. Trạm Gò (phía Bắc An Khê).<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">4. Hiện nay tro cốt của cha Do được đặt trong Nhà Nguyện của Chủng Viện Kon Tum, đường Trần Hưng Đạo, Tp. Kon Tum.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="background-color: white; color: #4c1130; font-family: Verdana; font-size: 11pt;">5. Đường Nguyễn Văn Trỗi trước Tòa Giám Mục ngày nay.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">6. Xem thêm: Tạ Văn Sỹ, “Ngồi nhớ tên xưa”, Tạp ký Kon Tum, NXB Văn Học 2012, tr. 86).<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 11pt;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;">7. x. Dourisboure, Dân Làng Hồ, NXB Đà Nẵng 2008.</span></span></div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-39846016656583677852014-05-06T18:55:00.000-07:002014-05-06T18:55:14.886-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương VIII & Chương IX: Cha Desgouts và Cha Fontaine thoát chết đuối. Bắt đầu học tiếng Ba-na. Du hành từ Kon Kơxâm đến Kon Kơlang. Dân tộc Rơ -ngao. Những điểm đến khác của các nhà thừa sai.<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<span style="color: blue; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><b><span style="background-color: white; font-size: large;">DÂN LÀNG HỒ</span></b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></span><br />
<div style="line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></address>
<address style="line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><h2 style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; clear: both; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 10px 0px 0px; padding: 0px 5px 3px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chương VIII:</span></h2>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Desgouts và Cha Fontaine thoát chết đuối. Bắt đầu học tiếng Ba-na.</span></h3>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Du hành từ Kon Kơxâm đến Kon Kơlang.</span></h3>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Vài ngày sau vụ hỏa hoạn nói trên, chúng tôi suýt nữa bị mất đi hai bạn đồng nghiệp là Cha Desgouts và Cha Fontaine. Cha Desgouts mắc phải một chứng bệnh mà ở Châu Âu ít ai dám nói đến, nhưng ở đây là chuyện quá thường. Đó là bệnh ghẻ, phải gọi đúng tên nó thôi, ghẻ dầm ghẻ dề, lây lan khắp người. Cộng với bệnh sốt rét, chúng không để ngài nghỉ ngơi giây phút nào, cả ngày lẫn đêm. Khi thấy ngứa ngáy quá sức, Cha hiền hậu này cố làm dịu bớt bằng cách đi tắm sông. Cha Fontaine cũng thường nhờ đến nước sông để làm giảm bớt cơn đau nhức chân.<span id="more-6330" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ngày kia, Cha Fontaine rủ người bạn già cùng đi tắm sông ở phía dưới, cách nhà chúng tôi độ hai mươi bước. Chỗ này nước sâu, nhưng ở giữa sông có một cù lao nhỏ đầy cát, chung quanh nước cạn, chỉ đến thắt lưng. Nên biết cả hai đều không biết bơi! Chúng tôi có một chiếc thuyền độc mộc do anh em dân tộc gọt đẽo rất khéo. Cha Fontaine vừa là tay chèo dở, vừa là tay bơi tồi, lại mạo hiểm đến mức liều lĩnh! Họ cùng nhau đến cồn cát và tắm ở đó. Khi tắm xong, Cha Fontaine rất tự hào vì đã chèo được chiếc thuyền từ bờ sông đến cù lao, xa lắm là 5 thước nước, thế mà ngài tưởng mình đã là tổ sư thuỷ đạo, có thể chèo thuyền đi xa mà không gặp nguy hiểm gì! Ngài bèn đề nghị với Cha Desgouts cùng thực hiện một cuộc du ngoạn bằng thuyền, mà Cha Desgouts lại là kẻ vốn tin ở người hơn là ở mình, nên tưởng rằng bạn mình cũng rành chèo chống. Gần cù lao, nước sông Dak Bla chảy êm đềm, nhưng phía dưới một chút, dòng nước cuồn cuộn mỗi lúc một nhanh hơn, và cuối cùng chảy như thác trên các tảng đá. Khi trôi trên mặt nước phẳng lặng, tay chèo bất đắc dĩ của chúng ta lái thuyền cũng tạm được, nhưng khi đi xa hơn một chút thì lạc tay lái, thuyền và người bị nước cuốn trôi mỗi thứ mỗi nơi. Hai phút sau, chiếc thuyền không người trôi dạt một mình phía dưới thác. Nơi khúc sông nguy hiểm như thế, ngay cả đối với một tay bơi đầy kinh nghiệm cũng khó bề né thoát, huống chi mấy Ông Cố nhà mình, bình thường là chắc chắn bể đầu, nát thân; nhưng Chúa Quan Phòng đã chăm sóc họ.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Họ đã leo lên được bờ, với cái giá phải trả là mình mẩy bầm tím. Cha Desgouts lên bờ bên trái, còn Cha Fontaine sang bờ bên phải. Nhưng vì cả hai bên bờ sông cỏ cây dày đặc, hơn nữa, một người lên bờ phía trên, một người phía dưới nên ai nấy đều tưởng bạn mình đã thiệt mạng. Cha Desgouts về đến nhà trước, ướt mèm và lấm bùn, mình đầy thương tích và đau buồn vì tưởng rằng Cha Fontaine đã chết. Đang khi ngài thuật lại cho chúng tôi nghe cuộc mạo hiểm vừa qua, và cùng chúng tôi thương khóc cho kết cục buồn thảm của người bạn chí thiết thì chợt nghe tiếng réo bên kia sông: “Hãy đem cho tôi chiếc thuyền!” Nỗi đau nhanh chóng tan biến nhường chỗ cho niềm hân hoan vui sướng. Chúng tôi tếu táo rất lâu về câu chuyện này. Tôi thuật lại cốt để cho bạn đọc có dịp cùng chúng tôi, một lần nữa, cảm tạ Chúa nhân lành như một người Cha đã ân cần chăm sóc các thừa sai của Người.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong khi đó, dân làng Kon Kơ Xâm dần dần quen với sự hiện hiện của chúng tôi. Họ ít sợ hơn, không còn mấy ai tin vào những lời vu khống nhắm đến chúng tôi. Thậm chí, nhiều người còn đến nhà chúng tôi chơi nữa khi họ có thứ gì đó muốn bán. Chúng tôi nghĩ đã đến lúc phải tiếp cận họ. Nhưng “dục tốc bất đạt”, thay vì cùng vào làng một lượt với nhau, chúng tôi chỉ xin ông Hmur nhận ba người vào ở nhà ông để học tiếng Ba Na. Ông đã vui vẻ nhận lời. Từ khi chúng tôi đến miền dân tộc cho tới lúc bấy giờ, chúng tôi buộc phải sống xa họ, sống trong rừng. Vậy làm sao mà học được tiếng khi không có phương tiện nào để học? Khi không giao tiếp với ai? Cũng chính vì vậy, sau nhiều tháng ở đây, chúng tôi chỉ biết lỏm bỏm một vài từ Ba Na thôi.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trên đời này, ít có điều gì khó hơn là học một ngôn ngữ mà không có sách vở, không có từ điển, không có sách ngữ pháp, không có người thông dịch; và nhất là những người nói ngôn ngữ đó lại là những người dân khốn khổ, hiểu biết hạn chế, trí khôn chậm phát triển. Người dân tộc sẽ dễ dàng nói cho bạn biết một vật mà bạn thấy, bạn chỉ tay vào vật đó mà hỏi tiếng dân tộc gọi là gì. Nhưng nếu là những gì trừu tượng thuộc lĩnh vực trí tuệ hay luân lý, tất cả những gì mà giác quan không thể tiếp xúc được thì bạn phải tự mình đoán lấy. Nếu tình cờ bạn nghe được một từ thuộc loại này, rồi đem so sánh với nhiều hoàn cảnh khác nhau mà bạn nghe áp dụng, bạn tưởng mình đã tạm nắm được nghĩa của từ đó. Thế nhưng, vài ngày sau, bạn lại thấy nghĩa đó là sai hoặc chưa đúng lắm! Nhưng chớ có nhờ người dân tộc giải thích! Để giải thích một từ nào đó, họ chỉ biết lặp lại từ đó mà thôi. Ví dụ bạn hỏi: ‘Tin’ là gì? Họ sẽ trả lời: ‘Tin’ nghĩa là tin. Tốt lắm! Nhưng hãy giải thích một cách khác đi, ‘Tin’ có nghĩa như thế nào? Kìa, tôi quả quyết với bạn ‘Tin’ có nghĩa là tin mà! Có nói thêm nữa cũng vô ích, vì họ sẽ rất ngạc nhiên thấy bạn không thể hiểu nổi ‘Tin’ có nghĩa là tin. Đơn giản thế thôi mà!</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Vậy mà để giảng Đạo, để giải thích tín lý cao siêu bằng một thổ ngữ rất nghèo từ ngữ trí thức, thế thì cần phải nắm vững và biết tường tận thổ ngữ đó. Cho nên, một trong những phận sự thiết yếu của người thừa sai là cố học cho rành ngôn ngữ mà vị này phải dùng để giảng dạy, để ban phép giải tội, để thi hành thừa tác vụ của mình. Dĩ nhiên, Đức tin là một hồng ân của Thiên Chúa, và chỉ một mình Người, qua ân sủng mới có thể chạm đến và chinh phục tâm hồn con người. Nhưng cách thức thông thường, Chúa Quan Phòng hay sử dụng là luôn để cho các tông đồ của Người lấy sự nhiệt tình hăng hái và kiên trì mà ân cần sử dụng các phương tiện thích hợp để trợ giúp cho ân sủng tác động. Một trong những phương tiện đầu tiên là phải nói thông thạo ngôn ngữ của những người mà mình muốn rao giảng Tin Mừng. Thỉnh thoảng, khi một vị thừa sai đã bắt đầu có thể làm cho người dự tòng hiểu mình thì vị thừa sai ấy bị cám dỗ ngừng lại, muốn bỏ ngang việc học ngôn ngữ, vốn khổ nhọc và khô khan này. Tôi xin phép nói ngay rằng đó là một sai lầm nghiêm trọng, rất thiệt thòi cho phần rỗi các linh hồn.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Tôi xin trở lại câu chuyện. Cha Combes, Cha Fontaine và tôi, chúng tôi dọn đến ở nhà ông Hmur. Sáng sớm và chiều tối là thời gian duy nhất trong ngày mà anh em dân tộc ở nhà. Chúng tôi lên nhà rông để học vài ba từ Ba Na. Mỗi người cầm bút chì và một mảnh giấy, ngay khi tưởng là đã nắm được nghĩa của một từ thì vội ghi lại. Đến lúc anh em dân tộc đã đi rẫy hoặc đi ngủ, thì ba anh em chúng tôi họp lại để so sánh những điều đã ghi lại, và thống nhất những điều mà chúng tôi đã học được, hoặc tưởng là đã hiểu được. Đặc biệt chúng tôi hỏi ông Hmur tốt lành, người thường xuyên thức khuya với chúng tôi. Ban ngày, chúng tôi cố gắng khắc ghi những điều đã hiểu được hôm trước, và ngày nào cũng như thế. Sau một tháng rưỡi ở nhà ông Hmur, chúng tôi có được một quyển sổ lớn ghi các từ, nhưng phần nhiều là những từ ít giá trị.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi rời Kơ Lang, chúng tôi đã để lại vài người để trông nhà. Căn nhà này được dùng để làm trạm dừng chân cho các liên lạc viên của chúng tôi khi họ về gặp Đức Cha Cuénot, hoặc từ đó trở lại đây; đôi khi chúng tôi cũng ghé qua đó. Một biến cố nhỏ đã xảy ra trong chuyến đi của Cha Combes và tôi mà tôi hằng ghi nhớ để tri ân Đức Trinh Nữ Maria. Chúng tôi chỉ có hai người, hành trang không có gì ngoài sách kinh nhật tụng và cơm tối bỏ trong gùi sau lưng.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Nơi miền sơn cước này vốn không có quán trọ, nếu du khách muốn ăn cơm thì không bao giờ vào làng, trừ trường hợp có công việc; thường thì họ ăn bên bờ suối. Tại xứ này, hiếm khi đi thật lâu mà không gặp con suối nào, bình thường nước suối mát và trong. Tới giờ ăn, ta dừng lại bên bờ suối, hái vài lá to làm đĩa, dùng muỗng đã có từ thời nguyên thuỷ là…năm ngón tay! Khi khát thì bụm tay lại và tha hồ múc nước nơi suối. Ở Pháp, bờ suối khiến ta liên tưởng tới thảm cỏ xanh rì, nhưng ở đây không hề có cỏ ngắn và dày, chỉ toàn một mớ bụi cây cằn cỗi. Do vậy, người ta ngồi trên mặt đất trơn tru. Đối với anh em dân tộc, hút thuốc là phần không thể thiếu sau mỗi bữa ăn, và ống điếu là vật bất ly thân, mọi nơi mọi lúc. Mỗi lần dừng chân ở bất cứ nơi đâu để ăn cơm, thì việc đầu tiên họ làm là đánh lửa, bằng đá lửa và ít bùi nhùi, những thứ luôn mang theo mình. Đôi khi lửa để nướng thịt rừng săn được, bởi vì khi ở nhà hay ở rẫy người dân tộc ăn cơm không, nhưng họ lại dành chút ít thịt săn được để ăn khi đi đường. Khi đi, trong gùi thường có một lát thịt hun khói hoặc vài con cá khô. Trong trường hợp này, họ dùng dao thường đeo ở thắt lưng, chặt một ống tre và nhét miếng ngon vào đó. Cái nồi tự chế này, khi đốt cháy thành than sẽ làm món ăn chín tới. Và người ta gọi ăn kiểu đó là ăn thịnh soạn đấy!</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Hôm đó, Cha Combes và tôi đã không đi con đường quen thuộc từ Kon Kơ Xâm đến Kơ Lang. Chúng tôi muốn đi đến làng Mơ Tông vì có việc gì đó tôi không nhớ nữa. Đến khoảng trưa, chúng tôi ăn cơm và thay vì nghỉ trưa, chúng tôi đọc kinh nhật tụng rồi lại lên đường. Con đường mòn chúng tôi đang đi dẫn chúng tôi vào một rẫy bắp. Ở giữa rẫy có hai thiếu nữ dân tộc đang làm việc. Chúng tôi nghĩ rằng chắc các cô biết đường và chúng tôi tiến đến chỗ họ. Lập tức, hai cô rú lên một tiếng kinh hãi, rồi ôm chầm lấy nhau. Họ tưởng chúng tôi đến định bắt cóc họ! Làm sao cho họ an tâm? Chúng tôi thì chưa biết đủ tiếng Ba Na để nói chuyện với họ. Chúng tôi vội vàng rời xa họ và đi về phía ngược chiều có nguy cơ lạc đường.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chẳng bao lâu sau đó, tôi cảm thấy những triệu chứng ớn lạnh đầu tiên của cơn sốt. Đường đi còn xa, vì thế tôi cố gắng giữ bình tĩnh và bước đi thật nhanh. Nhưng cơn sốt lên cao, hai đầu gối tôi bắt đầu run lẩy bẩy. Tôi nói với Cha Combes: “Tôi nghĩ tôi phải dừng lại đây thôi vì toàn thân đã lạnh run”. Ngài trả lời: “Nhưng tìm đâu ra trong rừng một nơi trú ẩn để tránh cơn giông?” Mải lo cho cơn sốt, tôi đã không thấy những đám mây to đen kịt đang từ phương Bắc kéo đến phía chúng tôi. Phút chốc sấm nổ vang trời. Thế nhưng, đôi chân tôi không đứng vững được nữa. Tôi ngã nhào bên vệ đường. Người bạn đồng hành của tôi nhìn thấy gần đó có cái chòi tranh bỏ hoang trong rẫy, liền nói với tôi: “Hãy cố lê bước đến cái chòi kia; có lẽ ở đó có chỗ trú mưa. Bộ Cha không thấy nằm trên đất, dưới cơn mưa trong lúc sốt nặng như thế này thì chắc chắn là chết hay sao?” Tôi gắng sức đứng lên, và nhờ ngài dìu, tôi đi thêm được vài bước. Nhưng đó là những cố gắng cuối cùng và tôi lại ngã quỵ xuống đất. Tôi nói với ngài: “Cha thân mến, tôi không thể nào bước nổi nữa rồi. Có làm sao thì xin tùy ý Chúa. Chính vì Người, vì lòng yêu mến Người mà chúng ta thực hiện cuộc hành trình này.” Trong lúc đó, cơn giông đã đến và mưa xối xả trên đầu chúng tôi.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Tôi nhớ trong hoàn cảnh bi đát đó, tôi đã quên cầu khẩn Đức Mẹ: “Tôi thật khốn nạn và vô ơn! Nếu tôi nhớ đến Mẹ Maria thì chắc Người đã cứu giúp tôi. Con xin lỗi, lạy Mẹ, con xin lỗi, sự bội bạc của con không thắng được lòng từ ái của Mẹ. Sớm muộn gì Mẹ cũng an ủi những kẻ đau khổ. Đây là lúc Mẹ tỏ lòng từ bi của Mẹ. Xin Mẹ làm dịu cơn sốt của con hoặc làm cho đôi chân run rẩy của con vững chắc.” Thầm thì những lời ấy xong, tôi thử bước đi và bỗng nhiên tôi cảm thấy sức khỏe hồi phục. Tôi vui sướng thốt lên: “Ôi lạy Mẹ! Ôi Mẹ của con! Con là đứa con khốn nạn, vô ơn. Phải chi con kêu lên Mẹ sớm hơn, thì hẳn Mẹ đã đến giúp con rồi. Vinh danh Mẹ!” Và tôi đã bước đi thật mau, bỏ Cha Combes phía sau đến hai mươi bước làm ngài vô cùng ngạc nhiên. Tôi không dám khẳng định đó là một phép lạ. Nhưng dù có sợ làm bạn đọc cười chê, thì tôi cũng không thể không bày tỏ lòng biết ơn, và hiện giờ tôi vẫn nói như đã từng nói: “Vinh danh Mẹ! Vinh danh Mẹ! Ôi Mẹ Maria!” Cơn giông rất lớn, nhưng chỉ trong chốc lát đột ngột chấm dứt, nhường chỗ cho bầu trời quang đãng. Tuy nhiên, chúng tôi “ướt như chuột lột”. Dù biết rằng không có gì nguy hiểm cho bằng đang cơn sốt mà áo quần ướt đẫm, nhưng vì không ai mang theo quần áo để thay, nên chúng tôi đành vắt khô và tiếp tục cuộc hành trình. Không biết vì cơn nóng sốt hay vì phấn khởi đã nhận ơn lạ quá bất ngờ của người Mẹ tốt lành trên hết mọi người mẹ, mà suốt quãng đường còn lại, tôi không ngừng lớn tiếng chúc tụng Mẹ Maria. Tôi đã khóc vì biết ơn Mẹ. Tôi đã khóc vì hổ thẹn thấy mình quá khốn khổ. Cuối cùng, tôi thấy cần nói thêm tôi đã đi hết quãng đường còn lại mà không thấy mệt chút nào.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đến chiều, chúng tôi tới làng Mô Tông. Ở đó, chúng tôi lại gặp một nguy hiểm nghiêm trọng khác. Ngày hôm trước, dân làng đã đi giao chiến với một làng khác và họ đã giết được một kẻ thù, việc hiếm thấy trong các trận chiến vô nghĩa của người Ba Na. Các chiến binh vừa trở về làng sau cuộc chiến. Nhưng thông thường làng bị tấn công trước hiếm khi từ bỏ việc đuổi theo quân địch khi địch rút lui. Vì vậy, dân làng Mơ Tông e ngại một cuộc công kích vào chính ngày hôm đó. Vì sợ hãi, nên họ đã cắm đầy chông xung quanh làng. Khi đến cách chiến luỹ độ trăm bước, thấy thế, Cha Combes và tôi không dám mạo hiểm băng qua, bèn lên tiếng gọi dân làng ra mở lối cho chúng tôi. Nhưng lúc đó tất cả dân làng đang tụ tập ở nhà rông cúng thần chiến tranh và họ cũng đã ngà ngà say. Nghe tiếng chúng tôi gọi, họ tưởng chúng tôi là kẻ thù đang được mong đợi, thế là họ vội chụp lấy khí giới, kẻ cầm cung, người mang dao, người cầm giáo. Khốn nỗi, tuy chúng tôi đứng xa tầm bắn của họ, nhưng vì cỏ cao, màn đêm vừa buông xuống, nên chúng tôi không nhìn thấy họ mà họ cũng chẳng thấy chúng tôi. Làm sao đây? Chạy trốn chăng? Nhưng làm như thế thì càng chứng tỏ điều họ nghi chúng tôi là kẻ thù là đúng. Chúng tôi bèn gào thật to, nói tên mình ra vì trong vùng ai cũng biết. Cuối cùng, một người ít say hơn những người khác đã nghe rõ tên chúng tôi và la lên: “Ngừng lại, ngừng lại, đó là mấy người Kinh. – Các ông là ai? – Chúng tôi là Bok Bê và Bok Ân, anh em hãy mở lối cho chúng tôi vào với.”</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Sự nguy hiểm mà chúng tôi vừa trải qua do sự bất cẩn của dân làng, đã khiến họ đối xử rất tử tế với chúng tôi. Ngày hôm sau, Cha Combes một thân một mình đi Kơ Lang. Còn tôi buộc lòng phải nằm lại Mơ Tông đúng một tuần lễ chờ qua cơn sốt. Đó là cơn sốt mạnh nhất trong vòng mười lăm năm nay, đến độ làm rung rinh căn nhà của anh em dân tộc cho tôi trú nhờ và cơn mê sảng kéo dài rất lâu. Khi anh em trong đoàn đã bắt đầu lo lắng, thì họ thấy tôi về đến Kon Kơ Xâm trong bộ dạng xanh xao, ốm yếu. Cha Combes cười và nói với tôi: “Cha còn nhớ con suối ở Kơ Lang mà Cha đã nhảy qua trước kia không? – Nhớ chứ, tôi nhớ con suối đó và cả dãy Pyrénées của tôi nữa. Căn bệnh sốt rét kinh tởm này đến cả súc vật cũng mệt với nó!” Ngài nói tiếp: “Nào, dù vậy, vẫn cứ vui, hoan hô! Ta cứ sống cho đến lúc chết, và bấy giờ, bệnh sốt rét hay bệnh gì đi nữa cũng sẽ dứt khoát được chữa lành. Amen.”</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h2 style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; clear: both; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 10px 0px 0px; padding: 0px 5px 3px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chương IX: </span></h2>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Dân tộc Rơ -ngao.</span></h3>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những điểm đến khác của các nhà thừa sai.</span></h3>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chúng tôi đã định cư ở Kon Kơ Xâm được nhiều tháng rồi, thế mà vẫn không hay biết, ở gần chúng tôi, có hay không một vùng đồng bằng mà Đức Cha Cuénot đã nghe nói đến và chỉ thị cho chúng tôi phải tìm kiếm cho bằng được. Như đã nói, ông Hmur lo đi mua gạo khắp các làng dân tộc trong vùng giúp chúng tôi. Thế là, với mục đích đó, sau chuyến đi đến làng Kon Rơ Bang, một vài người dân làng này vì tò mò và vì hám lợi đã táo bạo đến tận nhà chúng tôi để đích thân bán gạo. Họ nói với chúng tôi rằng ngay phía bên kia dãy núi Kon Kơ Xâm có một đồng bằng lớn trải dài hai bên bờ sông Dak Bla, cách chừng hơn một ngày đường về phía Tây. Người ta cấm ông Hmur không bao giờ được dẫn chúng tôi đến đó và đe dọa ông khủng khiếp đến nỗi ngay cả việc nói cho chúng tôi biết có một đồng bằng như thế, ông cũng không dám. Chúng tôi hết sức vui mừng với khám phá này mặc dầu chúng tôi chưa thấy phương thức nào để thi hành chỉ thị của Đức Giám Mục. Từ ngày đó, chúng tôi không ngừng thúc đốc dân làng Kon Kơ Xâm đưa chúng tôi đến xứ sở người Rơ Ngao.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cuối cùng, do bị hối thúc quá, một người anh em trong dân làng hứa sẽ làm chúng tôi thỏa mãn và hẹn ngày dẫn chúng tôi đi. Nhưng bị dân làng khiển trách nặng nề và vì sợ mất danh dự không thể trở về với gia đình, nên anh ta mới bày ra một kế hoãn binh. Như đã nói, con sông Dak Bla chảy từ Bắc xuống Nam để rồi khi đến Kon Kơ Xâm đột ngột chuyển hướng chảy về phía Tây. Do đó, tại đây mỏm đất bị nước chảy xiết tạo nên một bán đảo. Đến ngày hẹn, anh chàng dẫn đường cùng chúng tôi vượt sông Dak Bla ngay trước nhà. Chúng tôi ngạc nhiên biết bao, bởi sau khi đã đi được hơn nửa tiếng đồng hồ rồi mà vẫn thấy còn lòng vòng trên sông Dak Bla! Nơi đây không có làng, cũng chẳng có thuyền mà nước lại quá sâu không thể lội qua được. Anh chàng dẫn đường ngỏ lời muốn đi tìm một chiếc thuyền; rồi anh bơi qua sông, mất hút vào bờ bên kia. Chúng tôi chờ anh suốt cả ngày hôm đó, bụng rỗng tuếch. Khi đêm đến, chúng tôi buộc phải quay về bước đi buồn tênh! Chàng trai đáng thương này đã phải trả giá khá đắt vì tội lừa dối: suốt gần hai năm sau anh không dám xuất hiện trước chúng tôi và nếu tình cờ gặp thì anh cũng bỏ chạy mất tăm. Sau này chúng tôi mới biết người ta đe dọa anh khủng khiếp đến nỗi anh phải cố ý đánh lừa chúng tôi vì quá sợ hãi.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong lúc đợi ở bờ sông, chúng tôi đã tắm và tôi đã bỏ quên trên bãi cát tượng cây Thánh giá mà tôi thường đeo trên cổ. Dân làng Kon Kơ Xâm đi qua đó và đã nhặt được. Họ bàn với nhau xem sờ vào vật này có bị nguy hiểm gì không. Và lòng tham đã thắng mê tín. Họ đã lấy tượng Thánh giá đem về. Tôi nói tham lam là không có ý ám chỉ họ muốn chiếm đoạt tượng Thánh giá. Việc trộm cắp là việc không hề có hay hiếm khi xảy ra nơi dân tộc Ba Na. Nhưng họ lại có thói quen bắt người đánh rơi đồ vật phải chuộc. Và họ hy vọng tôi sẽ chuộc vật bị rơi với giá cao. Khi về đến gần làng, thì sự mê tín lại thắng thế. Vật kỳ lạ này chắc phải có uy lực gì siêu phàm lắm đây? Hình tượng này phải chăng là một vị thần, sao lại dám đem vào làng? Làm sao đây? Sau khi suy tính kỹ càng, họ đem treo tượng Thánh giá trên một cây ngoài làng và đến hỏi chúng tôi có muốn chuộc lại hay không. Vì họ đòi giá chuộc quá cao, Cha Combes nói với họ đó là vật linh thiêng, không thể bán, cũng chẳng thể chuộc lại được. Vậy là những người đáng thương này phát sợ, họ xin chúng tôi đích thân đến gỡ xuống, nhất là đừng để xảy ra tai ương gì cho họ vì đã dám chạm đến vật đó.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ít ngày sau, anh em dân tộc làng Kon Rơ Bang nhận thấy rằng đến tận nơi bán gạo cho chúng tôi có lợi nhiều hơn, nên đã trở lại một lần nữa và đồng ý đưa chúng tôi đến làng họ. Cuộc hành trình đi bằng thuyền trên sông Dak Bla, chỉ có Cha Combes và Thầy Sáu Do tháp tùng. Trở về, hai người đã thuật lại cho chúng tôi nghe biết bao điều kỳ thú về xứ Rơ Ngao: “Cuối cùng, chúng ta cũng đạt được mục đích của cuộc thám hiểm. Xứ Rơ Ngao thật đúng là miền đất đáp ứng được nguyện vọng của Đức Cha.” Giống như rèn sắt khi còn nóng, chúng tôi liên tiếp tổ chức nhiều chuyến du khảo. Kết quả là mua được một căn nhà ở làng Rơ Hai cạnh Kon Rơ Bang, với giá năm quan tiền không hơn không kém. Người chủ bán nhà và ra đi xây nhà khác. Lập tức chúng tôi cho Thầy Sáu và vài người Kinh trong đoàn nữa đến ở trước, chúng tôi thong thả đến sau.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đến Rơ Hai được vài ngày trong căn nhà mới, Cha Combes, Thầy Sáu Do, và tôi, chúng tôi lại theo dòng Dak Bla mở cuộc thị sát mới. Chúng tôi tự nhủ: “Sông nước là của chung mọi người. Nếu các làng ở hai bên sông không đồng ý mở cửa cho chúng ta vào, thì chúng ta chèo thuyền đi tiếp, có sao đâu!” Chúng tôi mang theo gạo đủ dùng, rồi “đến đâu hay đến đó!” Đi được khoảng hai tiếng, chúng tôi gặp một người đàn ông tự xưng là chủ làng và mời chúng tôi đến nhà ông. Ông ta ở làng Tơ Bâu, đi bộ chừng mười lăm phút trong đất liền. Chúng tôi để thuyền trên bờ và đi theo ông ta. Năm phút sau chúng tôi phải dừng chân lại, vì có cuộc gặp gỡ khác không dễ chịu lắm. Tôi muốn nói đến cuộc gặp gỡ với hai mẹ con nhà cọp, mà cọp con đã lớn bằng một con cừu đực. Hai mẹ con đang men theo một lối mòn khác, cách chúng tôi chừng năm mươi bước. Thấy chúng tôi, chúng không bối rối gì cả. Cọp mẹ dừng lại quan sát chúng tôi vài giây, rồi thản nhiên bước đi. Đó là lần đầu tiên tôi thấy nhãn tiền một con cọp hoang và trong khoảnh khắc, tim tôi đập mạnh khác thường. Cha Combes và tôi thận trọng đến sát hai gốc cây để leo lên trong trường hợp con thú dữ tỏ ra thù nghịch. Nhưng, tạ ơn Chúa, sự đề phòng đó xem ra vô ích.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Hai con cọp vừa khuất vào rừng rậm, thì một vật lạ khác làm chúng tôi phải trố mắt nhìn. Một pho tượng người đàn ông, không biết làm bằng kim loại gì, cao độ 1m, chân tay được đúc rất nghệ thuật. Pho tượng đứng dưới một gốc cây, chung quanh cách mười lăm bước có một cái mương bảo vệ, bên ngoài là một hàng cây lớn bao quanh. Chắc chắn không phải là một người dân tộc nào đó đã đúc pho tượng này. Tượng nằm ngay giữa rừng và một vài vật khác nữa đều được làm bởi những bàn tay khéo léo hơn anh em Ba Na rất nhiều, khiến chúng tôi tin rằng trước kia ở xứ này đã có một giống dân khác từng sinh sống, văn minh hơn người dân tộc hiện thời.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Người đã gặp chúng tôi ở bờ sông và đưa chúng tôi tới làng Tơ Bâu tên là Piunh. Ông đón chúng tôi vào nhà và tiếp đãi khá tử tế. Sáng hôm sau, ông ta tình nguyện chèo thuyền đưa chúng tôi đến Plei Krong, một làng khá lớn nằm ở ngã ba sông Dak Bla và sông Pô Kô. Sông Pô Kô cũng lớn bằng sông Dak Bla, chảy từ Bắc xuống Nam trước khi tháp nhập vào nhau. Cả hai con sông tạo thành một con sông lớn, chảy về hướng Tây Nam, rồi được sông Bơ Nông tăng cường thêm, tất cả đổ vào sông Mê Kông. Plei Krong là địa điểm cuối cùng của đồng bằng Rơ Ngao. Giữa đồng bằng này và những đồng bằng trải dài từ phía Tây cho đến Lào, có một dãy núi chiếm một vùng khá rộng từ Bắc xuống Nam, song song với các dãy núi xứ Ba Na. Trong đêm chúng tôi nghỉ tại làng Tơ Bâu, tôi lên cơn sốt khá nặng. Tôi không thể tháp tùng Cha Combes và Thầy Sáu trong chuyến khảo sát mới này, đành phải nằm lại nhà anh Piai, em ông Piunh.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Tôi muốn thuật lại một câu chuyện nhỏ đã xảy đến cho tôi trong đêm tạm trú tại làng Tơ Bâu. Chúa đã cho phép xảy ra để tôi đừng quên người thừa sai phải luôn tin cậy vào sự quan phòng của Chúa, Đấng biết rõ từng sợi tóc trên đầu chúng ta và không để sợi nào rơi xuống đất ngoài ý Người. Thế là, sau một ngày mệt mỏi và chán ngán vì sốt rét, tôi nằm nghỉ trên chiếc chiếu cạnh bếp lửa. Gần bên tôi là chiếc gùi tôi thường mang sau lưng trong các chuyến đi mà lần này vỏn vẹn chỉ có một bộ quần áo, vài dây chuỗi hạt thuỷ tinh và ít miếng thiếc. Hai đồ vật sau dùng làm tiền để đổi gạo ăn hằng ngày. Lúc ấy, vài thanh niên và một người lớn tuổi ngồi xổm bên bếp hút thuốc và nói chuyện rì rầm. Tôi nhắm mắt để dỗ giấc ngủ nhưng không ngủ được. Bọn họ tưởng tôi đã ngủ say, bèn trao đổi với nhau: “Có thứ gì trong gùi nhỉ? Nếu có vật gì quý giá thì chúng ta sẽ khử trừ người lạ này. Nó ngủ, nó không thấy chúng ta đâu. Thử xem nào!” Thế rồi, một thanh niên lén đến gần, lấy chiếc gùi đổ ra trước mặt cả bọn. Chúng không hài lòng lắm khi thấy đồ đạc quá “bèo” của tôi, nên người đàn ông lớn tuổi nhất trong bọn nói: “Bỏ lại tất cả vào gùi. Không có gì đáng để làm hại một mạng người. Vả lại, ai biết được người lạ này thế nào và có uy lực ra sao?” Thế là họ tuyên bố tha bổng cho tôi! Và phút hồi hộp nghẹt thở đã qua đi. Sáng ngày, nhớ lại những gì đã xảy ra đêm trước, tôi không muốn ở lại làng này lâu hơn nữa. Mặc dầu các bạn tôi đi khảo sát chưa về, tôi cũng một mình rời khỏi làng để trở lại Rơ Hai, chẳng ngại mẹ con nhà cọp đón đường và cũng không chắc có tìm được thuyền mà về nhà không. Chúa nhân lành lo liệu hết mọi sự và tôi đã về đến nhà bình an.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Sau đó chúng tôi biết rằng làng Tơ Bâu là một làng cá biệt. Dân làng toàn là quân hung ác, không giống như anh em dân tộc các làng khác. Na ná như thị tộc của Romulus xưa kia, tập hợp những người trốn nợ hoặc quân du thủ du thực tứ xứ. Thế nhưng Chúa nhân lành chỉ để kẻ dữ sống nhằm sinh ích cho người lành, nên làng này đã giúp chúng tôi nhiều việc quan trọng khác, lòng quảng đại của chúng tôi dành cho dân làng được đáp trả bằng sự tận tâm của họ, trong thời buổi mà các làng dân tộc khác ít dám giao thương với chúng tôi. Thầy Sáu kết nghĩa anh em với ông Piunh theo nghi thức quen thuộc. Tình bạn này chúng tôi vốn đã hổ thẹn và không muốn kết giao, bởi các hành vi tham lam của ông ta và của bạn bè ông, nhưng sau này việc kết thân lại giúp ích cho chúng tôi rất nhiều. Sự kiện này cũng như nhiều việc khác nữa, tôi đã hoặc sẽ thuật lại, chứng tỏ Chúa Quan phòng luôn phù giúp chúng tôi khi cần, nhiều khi rất bất ngờ và ngoài ý muốn của chúng tôi.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Combes trở về Rơ Hai sau tôi một ngày. Chuyến đi đã đem lại nhiều khám phá mới. Sau đó không lâu, chúng tôi lại lên đường và nhờ một vài lần đi dọc theo sông Dak Bla, qua cả xứ Rơ Ngao, chúng tôi biết được nhiều bộ tộc khác nhau chiếm cứ các phần đất phía Bắc và phía Nam.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Mặc dù được biết với một tên gọi chung là Ba Na, nhưng mỗi bộ tộc đều có tên riêng của mình. Phía Bắc là bộ tộc Xê Đăng. Người Xê Đăng nói chung to cao hơn, thô bạo hơn và khó giao tiếp hơn người Ba Na vốn hiền hậu và lịch sự. Ngược lại, người Xê Đăng cũng cố chấp hơn trong các tập tục mê tín, trong khi dân Rơ Ngao thì lười biếng và dửng dưng. Ngoài việc đồng áng như các bộ tộc khác trong vùng, dân Xê Đăng còn làm đồ sắt vài tháng trong năm. Trong những dãy núi họ ở, mỏ sắt rất phong phú và nếu căn cứ trên số lượng và chất lượng của loại sắt mà họ thu hoạch được. Với những phương tiện hết sức thô sơ, ta có thể đoán không sai các mỏ sắt này rất có chất lượng. Tất cả các người dân tộc mà tôi biết đều mua dụng cụ và khí giới nơi bộ tộc Xê Đăng. Tiện thể cũng cần biết: sắt, vải bông và muối là ba mặt hàng buôn bán thông thường nhất ở xứ dân tộc. Người Xê Đăng nắm giữ độc quyền về sắt. Người Rơ Ngao cũng như người Ba Na phía Tây thì trồng bông và dệt vải. Người Ba Na phía Đông, gần An Nam, không có bông, không có sắt, thì buôn bán muối do phía Trung Châu cung cấp. Trong thời điểm tôi đang nói đây, bộ tộc Jrai chiếm cứ một phần đất rộng lớn ở phía Nam sông Dak Bla, nay đã phân tán đi các nơi, sát nhập vào các bộ tộc khác vì sợ dân Ha Drong.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chúng tôi đã thông báo cho Đức Cha Cuénot biết tất cả những khám phá vừa qua và ngài đã phúc đáp bằng những chỉ dẫn. Qua thư, ngài phân công cho anh em chúng tôi như sau: Cha Fontaine phải ở nơi dân Jrai; Cha Combes được đặt làm Bề trên miền truyền giáo, đại diện Đức Giám Mục và tiếp tục chăm lo cho dân Ba Na; còn tôi phải đến với các chú thợ rèn Xê Đăng. Tại Rơ Ngao (làng Rơ Hai), Thầy Sáu Do và Cha Desgouts cùng với một số anh em trong đoàn đặt bản doanh tại đó. Ý định của Đức Cha là muốn dần dần thiết lập tại xứ Rơ Ngao tốt đẹp này một trang trại kiểu mẫu, vừa là một chiến luỹ đối phó với mọi trường hợp thù địch từ phía người dân tộc, vừa là một địa điểm tập trung, là hậu cần tiếp tế cho các thừa sai trong miền. Cuối cùng, Đức Cha cũng chưa từ bỏ ý định thiết lập một Chủng Viện ở đó. Cũng vì vậy mà ông bạn già của chúng tôi vẫn giữ nhiệm vụ tuyên uý cho cơ sở Rơ Hai, trong khi chờ đợi triển khai Chủng Viện tương lai, để rồi ngài sẽ thi hành tất cả phận vụ và quyền hành của một Cha Bề trên. Chúng tôi đã nhận biết thánh ý Chúa qua mệnh lệnh của Đức Giám Mục. Vấn đề còn lại là tìm phương tiện để mỗi người đến được nơi đã chỉ định. Cha Combes không phải chuyển đi đâu cả vì đang ở đúng nơi chỉ định rồi, còn Cha già hiền hậu Desgouts chỉ có việc lên thuyền xuôi theo dòng sông đến Rơ Hai. Phần Cha Fontaine và tôi có phần khó khăn hơn một chút.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ngày kia, Cha Combes xuống Rơ Hai gặp một người dân làng Kon Trang, vốn là một trong những người có thế giá nhất làng tên là Ba Nang. Kon Trang là một làng lớn nằm ở phía Bắc xứ Rơ Ngao, là cửa dẫn vào phần lãnh thổ bộ tộc Xê Đăng. Làng Kon Trang cũng thuộc bộ tộc này và cũng nói tiếng Xê Đăng. Tôi quên nhắc là người Xê Đăng và người Jrai có ngôn ngữ khác nhau và cũng khác ngôn ngữ Ba Na. Kon Trang là một trung tâm mua bán giữa dân Rơ Ngao và dân Xê Đăng. Đôi khi người Lào cũng đến đó để bán trâu, mua nô lệ hoặc vàng, đãi từ sông Pô Kô và từ nhiều con suối khác vốn có rất nhiều vàng. Hơn các dân tộc thiểu số khác, dân làng Kon Trang quen nhìn thấy người Lào nên ít sợ hãi khi thấy người ngoại quốc đến. Cha Bề trên Combes nghĩ nên cố gắng làm cho dân làng này chấp nhận tôi. Vì thế, ngài đề nghị với ông Ba Nang đưa tôi đến Kon Trang. Ông liền đồng ý và đã nán ở lại thêm hai ngày để đợi và dẫn tôi đi, cùng đi có một thầy giảng người Kinh. Cha Combes đã đưa tôi đến ở Kon Trang, nghỉ lại một đêm với tôi. Sáng hôm sau, ngài trở về bỏ tôi một mình trong nhiệm sở mới.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ít ngày sau, Cha Fontaine đến định cư với người dân tộc Jrai tại làng Plei Chư. Như thế, chúng tôi đã tạo thành một tam giác với ba góc là Kon Kơ Xâm, Kon Trang và Plei Chư. Rơ Hai hầu như nằm ở trung tâm của tam giác này. Cha Fontaine và tôi đều cách xa Rơ Hai trọn một ngày đường. Cha Combes cách xa chỉ nửa ngày. Sau một năm làm quen với thuỷ thổ, khí hậu, tôi đã hồi phục phần nào sức khoẻ trước kia và rồi sáng sớm, có thể ra đi từ Kon Trang đến Kon Kơ Xâm cùng ngày, lúc hoàng hôn.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Nhà Rông Tây nguyên</span><span style="text-align: justify;"> </span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image033.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-6331" height="400" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image033.jpg?w=595" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="OLYMPUS DIGITAL CAMERA" width="300" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Rơ-ngao</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br style="margin: 0px; padding: 0px;" /></span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image035.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-6332" height="400" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image035.jpg?w=595" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image035" width="300" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> Ba-na </span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image037.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-6333" height="400" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image037.jpg?w=595" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image037" width="300" /></a><span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Xê-đăng </span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image039.jpg" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-6334" height="400" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image039.jpg?w=595" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image039" width="379" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Jơ-rai</span></div>
</span></span></address>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-13008825552406392142014-05-06T18:51:00.000-07:002014-05-06T18:51:06.497-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương VI & Chương VII: Hành trình khảo sát tại Kon Kơxâm. Những nỗ lực của Ma Quỷ nhằm làm hại các nhà thừa sai. Những quan hệ đầu tiên với Kon Kơxâm. Vụ hỏa hoạn. Âm mưu sát hại các thừa sai.<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<span style="color: blue; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><b><span style="background-color: white;"><span style="font-size: x-large;">DÂN LÀNG HỒ</span></span></b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></span><br />
<div style="line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></address>
<address style="line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><h2 class="MsoNormal" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; clear: both; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 10px 0px 0px; padding: 0px 5px 3px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Chương VI:</span></h2>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<h3 class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Hành trình khảo sát tại Kon Kơxâm.</span></h3>
<div>
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Những nỗ lực của Ma Quỷ </span><span style="font-weight: normal; letter-spacing: -0.05em;">nhằm làm hại các nhà thừa sai.</span></h3>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span> </div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Thoạt khi chúng tôi gặp ông Hmur ở làng Kơ Lang và biết ông từ đâu đến, chúng tôi đã vội vã hỏi xem, trong trường hợp chúng tôi đến thăm nhà ông, ông có bằng lòng đón tiếp chúng tôi hay không. Ông trả lời rằng, nếu chúng tôi muốn lưu trú tại Kon Kơ Xâm thì ông không thể cho phép mà không hỏi ý kiến già làng và dân làng trước, nhưng nếu chỉ đi chơi và có ông Bliu tháp tùng thì ông ta sẵn sàng tiếp đón chúng tôi tại nhà riêng của ông một hay hai đêm. Đó là tất cả những gì chúng tôi có thể ước ao trong lúc này; và chúng tôi đã ấn định ngày giờ cụ thể để ông khỏi vắng nhà.<span id="more-6313" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những người dân tộc ở nơi chúng tôi đến chưa bao giờ nhìn thấy những người ngoại quốc. Để tránh làm họ sợ một cách vô ích, chúng tôi quyết định đi thành nhóm, càng ít người càng tốt, và đi đường vòng. Hai Cha Fontaine và Desgouts ở nhà; Cha Combes, tôi, cùng với Thầy Sáu Do, hai thầy giảng người Kinh và ông Bliu tạo thành đoàn lữ hành 6 người.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Từ Kơ Lang đến Kon Kơ Xâm xa chừng một ngày đường, và trên tuyến đường này có đến bảy, tám làng dân tộc, nhưng chúng tôi không vào một làng nào. Vì không còn con đường nào khác ngoài con đường mòn nối liền các làng với nhau, vì thế, nếu người ta không muốn đi theo các con đường đó thì buộc lòng phải khai thông một lối đi khác xuyên qua cỏ cao bụi rậm trong rừng. Chúng tôi đã làm như thế, và điều đó khiến cuộc hành trình trở nên vô cùng vất vả. Chiều đến, trước khi mặt trời xế bóng, chúng tôi đến gần làng Pơ Năng, cách Kon Kơ Xâm khoảng nửa giờ đồng hồ. Làng này đang tổ chức lễ hội, dân làng vui chơi nhảy múa, có cả lễ Đâm Trâu của người Ba Na nữa. Tất cả dân làng đã tụ tập trên một sân rộng, lúc chúng tôi đi ngang qua sườn đồi bên kia làng. Ý định của chúng tôi là đi vòng bên ngoài làng để tránh như đã tránh các làng khác. Nhưng chúng tôi đã bị phát hiện và những người dân tội nghiệp này tưởng chúng tôi là kẻ địch đến đánh lén. Ngay lập tức cả làng kinh hãi, hết mọi người đàn ông, đàn bà, trẻ con đều thi nhau la hét hay đúng hơn là rú lên, như họ thường làm khi gặp nguy biến. Nghe thật khủng khiếp. Nhưng khi nhìn thấy chúng tôi đi qua luôn và không có gì đáng lo ngại thì sự yên tĩnh đã dần dần trở lại và niềm vui, trong chốc lát bị xáo trộn, lại tiếp trục trào dâng.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi chúng tôi đến hàng rào bao quanh Kon Kơ Xâm thì trời đã sập tối. Cổng làng đóng kín, ông Bliu bèn gọi ông Hmur; nhưng ông này nghĩ rằng, trước khi ra gặp chúng tôi nên báo cho dân làng biết trước về sự hiện diện của chúng tôi. Tất cả đàn ông nhóm họp tại nhà rông để bàn luận xem có nên cho chúng tôi vào làng hay không. Thời đó, ông Hmur là người có uy tín nhất trong làng, vì nổi tiếng chính trực, can đảm khi chiến đấu và tài khéo léo giải quyết những vụ việc khó khăn. Ông đã ủng hộ chúng tôi và ý kiến thuận của ông mang tính quyết định trên nhiều ý kiến của những kẻ khác. Tuy nhiên, cuộc bàn cãi kéo dài và tiếng ồn ào của cuộc thảo luận khá sôi nổi thấu đến tận tai chúng tôi. Phần chúng tôi, vẫn kiên nhẫn đứng trước cổng làng còn đóng kín, chờ đợi mà không biết sự việc sẽ kết thúc ra sao. Cuối cùng, ông Hmur đã giành phần thắng, ông liền ra mở cửa dẫn chúng tôi vào nhà ông và qua đêm ở đó.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi đi đến Kon Kơ Xâm, chúng tôi đã gặp một con sông mà chúng tôi đã từng nghe nói đến rất nhiều. Đó là sông Dak Bla, chảy từ Bắc xuống Nam và đến Kon Kơ Xâm thì dòng sông đột ngột đổi hướng rẽ về hướng Tây. Tôi xin nói ngay rằng, con sông khi chảy đến Kon Kơ Xâm thì đã trở nên khá rộng, nhưng vì bị kẹp giữa hai dãy núi làm cho dòng nước nơi đây chảy rất xiết. Ngoại trừ mùa mưa, nước sông dâng lên rất cao, còn bình thường thì không sâu lắm.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đã từ lâu, Đức Cha Cuénot nghe nói về một con sông chảy qua vùng dân tộc Ba Na và đổ vào con sông lớn bên Lào. Dựa theo những chỉ dẫn đó, thì kế hoạch rao giảng Tin Mừng của Đức Cha lúc đầu bao gồm một miền rộng lớn, trong đó có cả xứ Lào. Như vậy, nhiệm vụ được phân chia như sau: Cha Combes đảm trách việc truyền giáo cho dân tộc Ba Na; Cha Desgouts thiết lập một Tiểu Chủng Viện cho người An Nam; Cha Fontaine và tôi có nhiệm vụ là khi gặp con sông Dak Bla này thì kiếm thuyền mà ngược dòng đến tận Lào. Với mục tiêu ấy, Đức Cha đã gửi cho chúng tôi vài cuốn sách in ở Thái Lan để giúp chúng tôi học tiếng Lào, là ngôn ngữ không khác biệt bao nhiêu so với tiếng người ta nói ở Băngkok; và trong thời gian ở Kơ Lang, giữa những cơn sốt rét, Cha Fontaine và tôi đã miệt mài học ngôn ngữ này. Nhưng kế hoạch lúc đầu đã sớm bị thay đổi. Những cơn bệnh gần như nối tiếp nhau của chúng tôi đã khiến Đức Cha hiểu rằng, chỉ sứ mạng rao giảng Tin Mừng cho người dân tộc thôi cũng đủ làm tiêu hao mau chóng sinh mạng của nhiều vị thừa sai rồi; và vì thiếu nhân sự, nên lúc này đây, một kế hoạch quá rộng lớn như thế trở nên bất khả thi. Bởi thế, trong những lá thư sau cùng mà chúng tôi nhận được, trước khi chúng tôi đến Kon Kơ Xâm, có viết như sau: “Khi các Cha đến chỗ cách Kơ Lang một vài ngày đường về hướng Tây, nếu các Cha gặp được con sông mà người ta đã cho tôi biết, thì chắc các Cha sẽ tìm thấy được vùng đồng bằng nào đó ở hai bên bờ sông; các Cha hãy cắm lều ở đó và hãy biết rằng các Cha đang ở trong vườn nho được giao phó cho các Cha chăm sóc”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Như vậy, theo chỉ thị của Đức Giám Mục, chuyến đi của chúng tôi nhằm mục đích tìm cho được vùng đồng bằng để thiết lập cơ sở đầu tiên. Bởi thế, lúc nhìn thấy dòng sông Dak Bla, chúng tôi tìm được niềm an ủi lớn lao mà quên đi bao vất vả, nhọc nhằn trên bước hành trình, nhưng quang cảnh địa hình thì còn lâu mới làm chúng tôi hài lòng. Chúng tôi chỉ thấy trước mắt toàn là núi non hiểm trở, khô cằn. Chúng tôi tự nhủ: “Không lý gì một con sông khá rộng như thế này mà suốt dòng sông lại bị ép giữa các đồi núi; thế nào cũng có vùng đồng bằng ở phía hạ lưu”. Niềm hy vọng này đã tăng cường nghị lực cho chúng tôi trong đêm chúng tôi nghỉ lại nhà ông Hmur, người đã đối xử rất mực chân tình với chúng tôi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Sáng hôm sau, chúng tôi công khai trình diện với dân làng Kon Kơ Xâm. Những người dân đáng thương này chưa bao giờ trông thấy chuyện kỳ lạ như thế. Chúng tôi vui sướng vì đã có thể thoả mãn tính tò mò của họ và dù hết mọi người, kể cả những người mạnh dạn nhất đều giữ một khoảng cách chừng mực, họ có vẻ không sợ hãi lắm. Rất tiếc là chúng tôi không thể trò chuyện với họ, cũng như không thể hỏi họ những chỉ dẫn về các vùng phụ cận vì chúng tôi không biết tiếng Ba Na. Chỉ một mình Thầy Sáu biết được vài từ và vì ngôn ngữ bất đồng nên chính Thầy cũng khó khăn lắm mới làm cho họ hiểu được. Cũng chính vì vậy mà chúng tôi đã luống công vô ích khi cố gắng xin họ một chiếc ghe để xuôi dòng Dak Bla và tìm cho một người hướng dẫn.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Làng Kon Kơ Xâm nằm về phía tả ngạn sông Dak Bla, có rào trấn thủ sát bờ nước. Phía bên kia bờ sông, tức phía Tây, trước mặt chúng tôi là một ngọn núi cao chắn ngang tầm mắt. Trong khi dân làng đang dõi mắt theo chúng tôi thì Cha Combes nói với tôi: “Nào, Cha còn khoẻ, hãy thử trèo lên ngọn núi kia và nhìn thử xem đàng xa có đồng bằng nào không?” Không đợi năn nỉ, tôi tiến về phía ngọn núi một thân một mình trong khi người bạn đồng nghiệp của tôi khiến dân làng tò mò thích thú bằng cách cho họ xem một vài sản phẩm Tây Phương mà họ không ngớt trầm trồ khen ngợi, ngắm nghía.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cuộc leo núi thật vất vả, tất cả gai góc, dây leo, cỏ rậm sinh trưởng trên mặt đất dường như đã hò hẹn tụ tập nơi chốn này. Nơi đây chẳng có dấu vết đường mòn nào và sườn núi thì lại thẳng đứng như bức tường thành. Cuối cùng, sau nhiều cố gắng, tôi đã lên đến đỉnh núi, hổn hển thở chẳng ra hơi. Chính giữa đỉnh núi có một cây rất cao. Để nhìn được xa tối đa, tôi bèn trèo lên cây này và đã gặp một tai nạn mà cho đến bây giờ, mỗi khi nghĩ đến tôi vẫn còn cảm thấy “dựng tóc gáy”. Trước hết, vì đã cố gắng quá sức để trèo lên đỉnh núi, rồi leo lên cây, rồi gió lạnh đột ngột nhiễm vào người khi thân mình đang ướt đẫm mồ hôi, và có thể còn một lý do nào khác chưa biết nữa; tất cả những điều đó khiến tôi say sẫm mặt mày và bất tỉnh hoàn toàn khi vừa leo đến ngọn cây. Cơn bất tỉnh kéo dài bao lâu? Chỉ vài giây, vài phút hay lâu hơn? Tôi không biết chắc; điều tôi biết rõ ràng là khi tôi tỉnh lại tôi thấy hai tay mình đang ôm chặt thân cây và tôi chợt thất kinh hồn vía. Tôi thưa lớn tiếng: “Lạy Chúa, chỉ mình Chúa đã cứu con thoát chết. Chúc tụng Chúa đến muôn đời”. Cảm giác kinh hoàng mạnh đến nỗi, sau khi tuột xuống đến mặt đất rồi, toàn thân tôi vẫn còn run lẩy bẩy.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Hơn nữa, những vất vả, khó nhọc của tôi đã chẳng đem lại kết quả gì; vì những ngọn núi khác rất gần đó che kín chân trời hướng Tây khiến tôi không nhìn thấy gì cả. Vì vậy, tôi trở về thuật cho Cha Combes nghe về những cố gắng vô ích của tôi và nhất là về lòng thương xót của Chúa Quan Phòng nhân hậu đã ban cho tôi. Tuy không hoàn toàn thành công như lòng mong ước, nhưng cuộc du hành của chúng tôi đến Kon Kơ Xâm đã có tầm quan trọng lớn lao bởi vì nhờ ảnh hưởng của ông Hmur đối với dân làng và mối thịnh tình của ông dành cho chúng tôi, cho nên lúc trở về, chúng tôi đã quyết định sẽ sớm trở lại Kon Kơ Xâm để cất một ngôi nhà định cư ở đó.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khốn nỗi, trong những ngày chúng tôi lưu trú tại Kơ Lang, có một thanh niên dân tộc tên là Diong-Dia, thường hay đến nhà chúng tôi. Đây là một chàng trai lêu lổng, lười biếng, muốn ăn mà không muốn làm, và thường ngày đến lều chúng tôi chơi suốt buổi. Thỉnh thoảng, anh ta đi đó đây mua gạo giùm cho chúng tôi và hưởng được chút ít lợi lộc, tạm đủ cho anh sống theo sở thích, tức là không phải lao động gì. Khi chúng tôi từ Kon Kơ Xâm về và hắn biết chúng tôi muốn trở lại định cư luôn ở đó, thì hắn hiểu rằng khi chúng tôi đi, hắn sẽ mất chỗ kiếm ăn và nhất định cản trở bằng mọi giá. Để đạt được mục đích này, ma quỷ gợi ra cho nó một phương án đáng gọi là sản phẩm của hoả ngục! Một buổi sáng nọ, gã ta lên đường đi về hướng Kon Kơ Xâm, và, khi dừng lại ở mỗi làng, gã lặp đi lặp lại không biết chán với tất cả dân làng muốn nghe gã, những luận điệu sau đây: “Bà con hãy đề phòng những người ngoại quốc này! Đó là những kẻ sa đọa và đồi trụy phóng túng. Đến nơi đâu, họ đều bắt cóc phụ nữ, họ có một phép thuật phi thường để mê hoặc. Khốn cho ai dám chống lại họ! Bởi vì họ rành khoa bói toán và trù ếm, và những ai họ muốn cho chết là chết ngay”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Có lẽ chỉ mình ông Hmur, bạn vàng của chúng tôi, là không tin những lời bịa đặt này mà thôi; hơn thế nữa, ông còn can đảm bênh vực chúng tôi. Ông nói với nhiều người khác: “Nếu mà có thật như vậy thì ông Bliu, người đáng tin cậy hơn tên du côn du thực Diong-Dia kia, hẳn đã cho chúng ta hay trước rồi”. Khốn thay, sự dối trá bao giờ cũng tìm được người cả tin hơn là sự thật. Trong xứ này cũng như mọi nơi khác, một chuyện vu khống càng vô lý thì càng có cơ may thành công, vì con người có chiều hướng ưa tin vào điếu xấu hơn là điều tốt. Mặc cho những phản đối và nỗ lực của ông Hmur, thanh danh của chúng tôi đã hoàn toàn bị bôi nhọ, và nhiều nơi chung quanh, mọi người đã bắt đầu thực tâm gớm ghét chúng tôi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chúng tôi chỉ biết được những chuyện bịa đặt ma quái này nhiều năm sau này mà thôi. Một khi người dân tộc đã biết rõ chúng tôi, chúng tôi không còn cần phải biện minh gì nữa. Nhưng dầu cho lúc đó, chúng tôi không biết nguyên nhân nào khiến người dân tộc trở mặt đối với chúng tôi, thì cũng không nhờ vậy mà giảm nhẹ những hậu quả tai hại chúng tôi phải gánh chịu. Người dân tộc tránh mặt chúng tôi còn hơn là người ta tránh gặp người mắc bệnh hủi. Nếu trên đường đi mà chúng tôi gặp một người nào, dù là đàn ông hay đàn bà, thoạt thấy chúng tôi từ xa, họ đã ba chân bốn cẳng chạy trốn, biến sâu vào rừng rậm! Nếu chúng tôi đến tận cổng làng nào, thì ngay tức khắc cổng đó được đóng sập lại. Và nếu chúng tôi có kêu dân làng từ bên ngoài, thì họ nói dối rằng họ đang “dieng” (ở cữ), cấm người lạ vào.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ở đây, tôi thấy cần phải giải nghĩa từ “dieng”. Trong những ngày lễ lớn, khi người ta cúng tế công khai, hoặc để xuôi đuổi một bệnh truyền nhiễm, hoặc vì mục đích nào khác, thì lúc đó làng ở trong tình trạng “dieng”, có nghĩa là cấm người lạ vào làng. Sự ngăn cấm này có thể nhiều hay ít nghiêm nhặt, bao trùm tất cả mọi mối quan hệ thông thường của cuộc sống hay chỉ vài quan hệ nào thôi. Đôi khi nghiêm cấm khắt khe không được nói với người lạ mà người ta gặp trên đường đi, dù chỉ một lời. Trong những trường hợp như thế, người dân tộc nói họ “dieng” làm việc này hay việc kia. Đối với chúng tôi lúc đó, tất cả các làng dân tộc đều nói mình “dieng”, dù có “dieng” thật hay giả vờ. Tình trạng này kéo dài rất lâu tại nhiều nơi. Dần dần sau này, khi anh em dân tộc đã biết rõ chúng tôi, thì các luận điệu gian dối của tên Diong-Dia đã trở nên hiển nhiên đối với mọi người.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Tuy nhiên, vì hoàn toàn không hay biết chuyện người ta đàm tiếu về chúng tôi, nên chúng tôi vẫn tiếp tục chương trình như đã dự định. Những ai trong số các thanh niên trong đoàn mà ít ốm đau được sai đến Kon Kơ Xâm cùng với Thầy Sáu Do để xây một căn nhà nhỏ. Ông Hmur hết lòng đón tiếp họ, nhưng họ đã sớm nhận thấy anh em dân tộc khác không còn sẵn lòng đối với chúng tôi nữa. Tại Kon Kơ Xâm cũng như các nơi khác, chỉ cần nhìn thấy ai vận y phục người Kinh thì tất cả các phụ nữ liền chạy trốn. Khi người của chúng tôi xin phép xây nhà ở trong làng thì mọi người đều từ chối, chỉ trừ ông Hmur. Ông này cho Thầy Sáu biết kết quả cuộc thảo luận như trên và dẫn Thầy đến một nơi xa làng chừng một phần tư dặm, nơi thấp hơn và cũng trên sông Dak Bla và nói: “Các ông hãy xây nhà ở đây. Đất này không thuộc về ai cả, tôi nhận trách nhiệm bảo vệ các ông”. Mặc dầu hết lòng với chúng tôi, người đàn ông can trường này cũng không hề cho chúng tôi biết về những lời bịa đặt mà tên Diong-Dia đã gieo rắc và cũng là nguyên nhân duy nhất làm chúng tôi mất uy tín.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ngay khi xây nhà xong, Cha Combes và tôi rời Kơ Lang để đến ở Kon Kơ Xâm. Cha Fontaine tội nghiệp chân còn đau nặng nên không thể nghĩ đến chuyến đi, Cha Desgouts hiền hậu cũng phải trì hoãn chuyến đi vì sức khoẻ quá yếu. Nhưng khi ngài tưởng là mình có thể đi được rồi và nhất quyết lên đường đến với chúng tôi, nhưng “lực bất tòng tâm”, dọc đường suýt nữa ngài chấm dứt chút hơi tàn của mình. Số là sau khi đi hay đúng hơn là lê lết cho đến trưa, ngài đã quỵ ngã vì kiệt sức, và người ta phải khiêng ngài đến Kon Kơ Xâm, “dở sống dở chết”. Suốt cả ngày, mỗi lúc trôi đi, chúng tôi lại sợ thấy ngài qua đời! Cha Fontaine một mình ở lại với vài thanh niên đang bệnh và cũng đã bắt đầu thấy chán. Vì không còn chịu nổi, nên đến lượt mình ngài cũng lên đường. Và rồi một ngày đẹp trời, chúng tôi vừa vui mừng vừa ngạc nhiên khi thấy ngài đến với chúng tôi, thở hổn hển chẳng ra hơi. Ngài đã đi bằng một chân, chân kia chống nạng, vượt qua đoạn đường thật khủng khiếp suốt một ngày đàng!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> <a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image029.jpg" sl-processed="1" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-6314" height="400" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image029.jpg?w=595" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image029" width="300" /></a></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span><em style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;"> Nhà nguyện Kon Kơxâm xưa ở nơi đây !</span></em></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span><span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span> </div>
<h2 class="MsoNormal" style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; clear: both; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 10px 0px 0px; padding: 0px 5px 3px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Chương VII:</span></h2>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span> </div>
<h3 class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Những quan hệ đầu tiên với Kon Kơxâm.</span></h3>
<div>
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Vụ hỏa hoạn.</span></h3>
<div>
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h3 class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;">Âm mưu sát hại các thừa sai.</span></h3>
<h3 class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="font-weight: normal; margin: 0px; padding: 0px;"> </span></h3>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
Vậy là giờ đây cả bốn anh em thừa sai chúng tôi đã được đoàn tụ trong nơi ở mới. Nhưng xét về mặt con người, thì hoàn cảnh chúng tôi thật đáng buồn và thất vọng. Chúng tôi, những thừa sai được Chúa gửi đến rao giảng Tin Mừng, để chiến đấu đến cùng chống lại quỷ dữ, chống lại tất cả những xu hướng xấu xa mà chúng xúi giục và muốn duy trì trong tâm hồn con người, thế mà, ngay từ đầu, chúng tôi đã bị xem như là những kẻ đồng lõa của hỏa ngục, những kẻ truyền bá các đam mê xấu xa, hèn hạ nhất!</div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ôi! Biết bao lần trong các dịp chúng tôi đi quan sát trong vùng khi thấy anh chị em dân tộc đáng thương chạy trốn, thì lẽ nào con tim chúng tôi lại không rướm máu, quặn đau khôn xiết! Chúa Giêsu nhân hậu đã nói với người phụ nữ xứ Samaria: “Nếu chị nhận ra ân huệ Thiên Chúa, và ai là người nói với chị: ‘cho tôi chút nước uống’, thì hẳn chị đã xin, và người ấy đã ban cho chị nước hằng sống” (Ga 4, 10). Những lời nói dịu dàng này rất thường đến trong tâm trí tôi. Đôi khi vì không thể làm cho anh em dân tộc hiểu được mình, cũng không làm sao cho tiếng nói của mình đến tai họ được, tôi phải la lên từ xa với những kẻ đang chạy trốn, cho dù họ chẳng nghe: “Hỡi người anh em dân tộc đáng thương và yêu quý! Giá mà anh em biết được tôi thương yêu anh em và muốn làm điều tốt lành cho anh em! Giá mà anh em biết được, vì yêu mến anh em, tôi đã không quản ngại vất vả nhọc nhằn! Tôi đã vượt biển cả và coi thường bão tố! Giá mà anh em biết được tổ quốc tôi phồn vinh như thế nào, mà tôi đành lìa bỏ chỉ vì anh em! Ôi, nhất là anh em có thể biết được mẹ của tôi, một người mẹ tốt lành, thánh thiện, ở cách xa đây sáu nghìn dặm, mà tôi đã phải đau nhói lòng nói lời vĩnh biệt bà! Và tất cả các điều đó, chỉ vì yêu quý anh em, mà anh em lại chạy trốn tôi, lại sợ hãi tôi, người bạn tốt nhất của anh em!”</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Nhưng dù đau buồn thế nào đi nữa, tâm hồn chúng tôi cũng không bao giờ thất vọng. Nghĩ đến lẽ sắt son của đức tin, chúng tôi nhanh chóng được an ủi; khi nhớ đến xưa kia Chúa Giêsu Kitô không được nhìn nhận, bị sỉ nhục, bị loại trừ, chúng tôi lại thấy bừng cháy lên trong lòng một niềm hăng say mới. Sự căm ghét mà người ta dành cho chúng tôi chính là bảo chứng được Chúa chúc lành. Cha Combes từng nói với anh em chúng tôi: “Hãy nhìn lại lịch sử tất cả công cuộc truyền giáo của Giáo Hội, việc rao giảng Tin Mừng lúc khởi đầu luôn gặp vô vàn khó khăn và bách hại. Nơi nào mà lúc đầu các nhà truyền giáo không gặp thử thách, thì đó là dấu hiệu Chúa không mấy chúc lành, và công việc của họ chỉ gặt hái được kết quả không đáng kể. Nếu quỷ dữ khuấy động, tru trếu, gầm thét, đó là vì nó sợ, nó cảm thấy công việc của nó sắp thất bại. Vậy hãy can đảm lên, khiêm nhường, tin cậy nơi Chúa, và chúng ta sẽ đạt được mục đích, bất chấp quỷ dữ, và thậm chí khó khăn hơn nữa, bất chấp tội lỗi của chúng ta”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong những thời gian đầu lưu trú tại Kon Kơ Xâm, không một người dân làng nào dám lai vãng đến gần nơi chúng tôi ở. Chỉ một mình ông Hmur, hằng ngày, sau việc đồng áng, đến thăm chúng tôi. Có khi ông ngủ lại đêm với chúng tôi. Tuy rất thân thiện và tin tưởng chúng tôi, ngay đêm đầu tiên ngủ tại nhà chúng tôi đã làm cho ông một phen khiếp sợ. Đêm đến, theo thói quen, anh em người Kinh bắt đầu đọc kinh chung với nhau, hay đúng hơn là hát kinh. Giọng kinh lúc thì buồn buồn, trang trọng, lúc thì mau lẹ, ngân nga tạo cho ông một ấn tượng kỳ lạ. Ông không biết nên chạy trốn hay ở lại, muôn ngàn nỗi sợ hãi dị đoan làm xáo trộn tâm hồn ông và ông nằm “án binh bất động” vì kinh khiếp. Buổi đọc kinh kết thúc, anh em lại bắt đầu trò chuyện và cười đùa như thường. Bấy giờ, ông Hmur mới cảm thấy yên tâm. Và sau này ông đã thú nhận với chúng tôi là ông cảm thấy như được cất khỏi một khối nặng khủng khiếp đè trên lồng ngực.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong nhiều tháng liền, chính ông Hmur đã đảm nhận cung cấp lương thực cho chúng tôi. Năm đó, làng Kon Kơ Xâm mất mùa lúa và cơn đói bắt đầu. Do đó, dân làng không thể trợ giúp chúng tôi, dầu cho họ có thiện chí đi nữa. Vì vậy, ông Hmur buộc phải đi đến những làng khác, thường rất xa, để mua đủ gạo nuôi sống vài chục người chúng tôi lúc bấy giờ. Ngoài gạo ra, thỉnh thoảng ông mua thêm vài con gà, vài tá chuột hun khói và nhiều thứ linh tinh khác nữa. Mặc dầu, nghèo khó như tất cả đồng bào của mình, nhưng ông Hmur không bao giờ tìm cách bám víu chúng tôi để làm giàu, hay lợi dụng khi có cơ hội. Không bao giờ ông xin xỏ chúng tôi thứ gì cả, và khi chúng tôi biếu ông chút gì đó để đáp lại phần nào nỗi vất vả mất thời giờ để phục vụ chúng tôi, thì ông luôn đón nhận với lòng biết ơn, dù món quà chẳng đáng là bao.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ông Hmur có một cô em gái góa chồng, cũng tốt lành như ông. Chính cô là người giã gạo cho chúng tôi, cũng chính nhờ cô mà các phụ nữ làng Kon Kơ Xâm không còn sợ hãi chúng tôi nữa. Ông Hmur rất thương em mình và đã nhận nuôi đứa con trai duy nhất của cô, vì vợ chồng ông son sẻ. Như vậy, gia đình họ có tất cả bốn thành viên: ông Hmur, Hmon – em gái ông, Jieng – vợ ông và Tót, con trai độc nhất của Hmon. Tôi liệt kê ra đây những cái tên này, bởi vì đó chính là danh tánh bốn người Ba Na đầu tiên mà Thiên Chúa đã ghi vào sổ hằng sống. Nếu ơn đức tin không thuần tuý là ơn nhưng không thì bốn người này thật xứng đáng lãnh nhận hồng ân đó nhờ công lao của chính họ. Sau này chúng ta sẽ thấy Chúa tỏ ra quảng đại xiết bao đối với linh hồn họ. Tấm lòng của những nhà thừa sai chúng tôi, do ơn gọi, là bạn của những linh hồn cần được cứu rỗi, chúng tôi đã yêu quý những linh hồn này bằng một tình mến đặc biệt. Vì vậy, hằng ngày chúng tôi đã cầu xin Chúa nhân lành ban cho họ ơn nhận biết và thờ phượng Người. Cha Combes thường nói: “Rồi đây anh em sẽ thấy, ông Hmur sẽ là tân tòng đầu tiên của chúng ta”. Ngài đã nói đúng!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chúng tôi sớm hiểu rằng trong một xứ nghèo như thế này, nơi nạn đói vốn thường chiếm trọn một phần ba quỹ thời gian hằng năm, quả thật sẽ khó mà tìm đủ mua lương thực cần thiết để sống. Vì vậy, chúng tôi đã nghĩ đến việc tự mình trồng trọt quanh nhà. Không ai bảo ai, mỗi người trong đoàn đều ra sức lao động, và Chúa đã cho mồ hôi, công sức chúng tôi đổ ra sinh hoa kết trái: mùa gặt lúa đầu tiên, chúng tôi đã có đủ lương thực ăn trong sáu tháng, không cần phải tìm mua thêm.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Nhưng, trước khi đề cập đến mùa gặt này, thiết tưởng nên thuật lại một tai họa bất ngờ xảy đến, suýt nữa gây cho chúng tôi những hậu quả nghiêm trọng trong lúc phát quang rừng. Chúng tôi đốn cây, phát dọn từ nhiều ngày trước. Và khi cây đã khô, chúng tôi đốt rẫy theo cách người dân tộc quen làm; nhưng vì thiếu kinh nghiệm, chúng tôi đã không chú ý đến việc đề phòng để khoanh vùng đám cháy. Mỗi người cứ việc châm lửa vào chung quanh đám rẫy, vì thế chẳng mấy chốc ngọn lửa bùng phát lên tứ phía, bập bùng và dữ dội. Khi chúng tôi thấy ngọn lửa lan toả nhanh chóng khủng khiếp, chúng tôi vô cùng hoảng sợ. Thoạt tiên, chúng tôi tưởng ngọn lửa chỉ tác động chút ít đến các cây cối trong rừng, nhưng khi nhìn thấy ngọn lửa thiêu rụi các bụi rậm, cây con, cả những cây cao lớn như một nắm rơm khô, thì chúng tôi mới tri hô cầu cứu. May thay ngày hôm đó, tất cả dân làng Kon Kơ Xâm đều ở nhà làm việc tập thể bên trong chiến luỹ của làng. Khi nhìn thấy ngọn lửa bốc cao trên không trung, họ biết chúng tôi đang gặp tai họa và tất cả mọi người từ nhỏ đến lớn, thanh niên cũng như bô lão, đều nhanh chân chạy đến. Đám cháy vẫn không ngừng lan toả, chỉ còn vài phút nữa thì chính ngôi làng cũng sẽ trở thành mồi ngon cho ngọn lửa. Nhờ tích luỹ được kinh nghiệm, dân làng liền châm lửa đốt từ chỗ họ đứng cho lửa cháy lan tới rừng. Khi hai đám cháy tiến đến gặp nhau thì chúng sẽ mau chóng yếu đi vì không còn mồi cháy nữa, và cuối cùng lụi tắt.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong đời tôi, chưa bao giờ tôi sợ hãi như ngày hôm đó. Nếu Chúa cho phép ngọn lửa thiêu rụi làng Kon Kơ Xâm thì may ra chỉ có phép lạ mới cứu chúng tôi khỏi mất mạng và công cuộc truyền giáo cho anh em dân tộc mới không thoát cảnh “bị bóp chết ngay khi còn trong trứng nước”. Trong ngày định mệnh đó, Cha Combes và tôi đã gặp nguy biến. Khi ngọn lửa bắt đầu bùng phát thì chúng tôi đang ở giữa rẫy. Vì chú tâm vào tai hoạ đang đe doạ, hai chúng tôi không nhận thấy mình đang bị lửa bao quanh không còn lối thoát ra. Bỗng nhiên, Cha Combes la lên: “Ô kìa, chúng ta bị nhốt giữa đám lửa! Mau mau chạy về phía bờ sông!” Nói rồi làm liền, miệng lẩm bẩm kêu cầu Đức Trinh Nữ, hai chúng tôi phóng qua đám lửa và lao mình xuống dòng sông Dak Bla. Nếu đã có lần chúng tôi thật lòng hát kinh Te Deum (Cảm tạ Chúa), thì đúng là ngày hôm ấy! Thế mới biết Chúa đã gìn giữ các thừa sai của Người như chính con ngươi mắt Chúa!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ma quỷ hằng lợi dụng mọi điều để khuấy động anh em dân tộc chống lại chúng tôi, nên nó đã không bỏ lỡ cơ hội tốt đẹp này để gây hại cho chúng tôi. Vụ hỏa hoạn này làm chúng tôi kinh hoàng, buồn phiền khôn tả, và bị kẻ thù muôn kiếp khai thác để làm cho anh em Ba Na nghi kỵ chúng tôi nhiều hơn nữa. Đối với ai biết được tính hiếu hoà và bản chất dịu hiền nơi phong hoá của họ thì không thể giải thích khác hơn về mưu đồ mà dân làng Kon Kơ Xâm đã ngấm ngầm chống đối chúng tôi. Thật vậy, làm sao hiểu được việc họ đã muốn đến ngay tận nhà, lạnh lùng tàn sát chúng tôi, trong khi bình thường họ là những người hiền lành và rất sợ đổ máu? Nhưng ma quỷ đã nhúng tay vào; nó luôn toàn quyền thống trị trên những miền đất bất hạnh này; lòng căm thù của nó đối với các linh hồn đã luôn được thoả mãn nơi đây. Bấy giờ, vì sự hiện diện của các linh mục của Chúa Kitô, vương quốc của nó bị đe doạ sụp đổ, nên nó thử thực hiện một cố gắng cuối cùng hầu mong khỏi tan rã. Sự việc xảy ra như sau:</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"> Một ngày kia, dân làng Kon Kơ Xâm đang cùng uống rượu với các anh em thuộc một số làng lân cận được họ mời đến tham dự tiệc. Ông Hmur, người bạn chí cốt của chúng tôi, cũng mời chúng tôi đến đó uống rượu do chính ông làm. Hôm đó, tôi không lên cơn sốt, Cha Combes cũng không. Chúng tôi nhận lời và cùng với một vài anh em khác theo ông vào nhà rông. Mọi người đã tụ tập ở đó, trò chuyện huyên náo, uống đã hả hê, hơi men dường như bốc lên tận đầu. Ông Hmur uống ít, gương mặt mọi khi tươi vui, nay có vẻ nghiêm nghị và lo âu. Ông biết có một âm mưu đã hình thành để hãm hại chúng tôi; ông cũng biết danh tính những kẻ cầm đầu nữa. Theo âm mưu đã vạch sẵn, đêm hôm sau, thừa lúc đêm tối, bọn chúng bất ngờ đến bao vây nhà chúng tôi, đánh úp khi chúng tôi đang ngủ và sẽ giết sạch chúng tôi. Đương nhiên, người ta không lôi kéo ông Hmur tham gia vào tội ác mà ai cũng biết ông không bao giờ chấp nhận, nhưng một vài người bạn thân đã tiết lộ cho ông biết tất cả chi tiết âm mưu này. Và vì thế, không cần báo trước về mối nguy hiểm đang đe doạ chúng tôi, mà ông lại dẫn chúng tôi đến giữa nơi dân làng đang tụ tập. Ông muốn ra đòn công khai bảo vệ chúng tôi, một mình chống lại tất cả bọn họ.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Hmur là một người có thân hình cao to, lực lưỡng hơn mọi cư dân khác trong làng Kon Kơ Xâm. Lúc bấy giờ, ông khoảng bốn mươi tuổi, chân tay rắn chắc vì đang độ sung sức. Ông nổi tiếng can đảm, dân làng đã thường thấy ông dẫn đần họ, với vẻ thản nhiên xem thường nguy hiểm, một mình chống chọi với kẻ thù và bắt chúng làm tù binh. Giọng nói vang vang của ông, khi cần, gieo rắc nỗi khiếp sợ vào lòng người nghe. Tắt một lời, ông có tất cả cái dũng lực khiến kẻ khác phải nể sợ và kính phục.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi chúng tôi đã ngồi ở nhà rông một lúc khá lâu, ông Hmur không thể nén giận được nữa, mặt bừng bừng nộ khí, đột ngột đứng lên giữa đám đông, cất giọng sang sảng: “Tôi biết có nhiều người quy tội cho tôi đã kết bạn với những người Kinh này và trách tôi sao lại mời họ đến dự buổi tiệc rượu hôm nay. Tại sao những người Kinh này lại có những kẻ thù trong chúng ta? Họ đã làm điều gì xấu? Họ đã phạm điều gì bất công? Nếu họ ăn gạo của các người thì họ đã trả tiền và không ai ép các người bán cho họ. Có ai trong các người, từ đứa bé cho đến ông già, đã bị họ làm điều gì xúc phạm? Vậy thì hãy đứng lên xem nào, các người là những kẻ chỉ biết nói thầm, nói lén và âm mưu điều ác trong bóng tối. Đồ hèn nhát! Ai dám trả lời, tôi thách người đó đứng lên! Phải, tôi nói thẳng trước mặt cả làng rằng tôi thương những người xa lạ này, bởi vì họ tốt lành và một mình tôi đây, tôi biết bảo vệ công lý cho họ”. Nói rồi, ông lao nhanh đến bếp lửa, chụp lấy một thanh củi đang cháy, và kê sát vào cuống họng, sau đó gọi tên cầm đầu vụ âm mưu và nói: “Hỡi thằng hèn nhát, nếu mày dám chống lại tao, thì hãy theo tao mà cắn vào thanh củi này và thề kết hận với tao như tao thề kết hận với mày”. Bầu khí im lặng nặng nề bao trùm cả gian nhà mà trước đó náo động tiếng chuyện trò. Trong căn nhà rộng lớn đầy người này, người ta có thể nghe được tiếng ruồi bay qua. Không một người nào dám trả lời ông Hmur. Tên cầm đầu bị gọi đích danh thì run lên như lá cây trước gió, hắn rối rít xin lỗi và vụ việc kết thúc tại đó.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Phần chúng tôi, vì chưa rành tiếng Ba Na nên chúng tôi không hiểu chút nào màn kịch kỳ quái này. Nhưng hai ba năm sau, kẻ cầm đầu âm mưu đã trở lại Đạo, được lãnh nhận phép Rửa và trở nên một Kitô hữu sốt sắng. Lúc đó, nhớ lại tội ác mà mình đã suýt phạm, anh ta tức giận cho chính mình và để lương tâm thôi cắn rứt, anh đã đến sấp mình dưới chân Cha Combes. Anh ta biết sẽ làm cho Cha Combes ngạc nhiên và cũng biết rằng chúng tôi hoàn toàn mù tịt về mối nguy hiểm đến tính mạng mà chúng tôi may mắn thoát khỏi, tất cả là do lòng nham hiểm của anh ta, nhưng nay anh ta không thể im lặng được nữa. Anh kêu lên: “Con là kẻ khốn nạn! Thưa Cha, trước kia con đã muốn ám sát Cha. Nhưng nay, nếu ai muốn tấn công Cha thì con sẽ có mặt để bảo vệ Cha và chết vì Cha. Ai đụng đến Cha thì phải bước qua xác của con”. Và anh đã thuật lại mọi việc trên đây, cũng như những lời nói hùng hồn của ông Hmur mà lúc bấy giờ chúng tôi nghe tận tai, nhưng đã không hiểu gì cả.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image031.jpg" sl-processed="1" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-6315" height="400" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/11/image031.jpg?w=595" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image031" width="258" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: right;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">(CÒN TIẾP)</span></div>
</span></span></address>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-42134872722649248612014-05-06T18:45:00.005-07:002014-05-06T18:45:59.008-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương V: Những ngày ở Kơ -lang<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<span style="color: blue; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><b><span style="background-color: white; font-size: large;">DÂN LÀNG HỒ</span></b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></span><br />
<div style="line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><h2 style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; clear: both; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 10px 0px 0px; padding: 0px 5px 3px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chương V:</span></h2>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
</div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
</div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
</div>
<h3 style="background-color: white; font-size: 18px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những ngày ở Kơ -lang</span></h3>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
</div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
</div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
</div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Như đã kể, hai Cha Combes và Fontaine đang trú ngụ trong một cái lều nhỏ do chính các ngài dựng lên giữa rừng Kơ Lang. Dân làng hiếm khi đến thăm các ngài, nhưng ngược lại, hằng ngày có Chúa Giêsu đến viếng thăm. Tuy nhiên, tôi nói hơi quá rồi, không phải hằng ngày, bởi nhiều lần họ đã không đủ sức để bước lên bàn thờ nữa. Sốt rét rừng đã ập xuống trên mọi người trong nhóm chúng tôi không trừ một ai, và không có sức mạnh nào hay thân hình mập béo nào có thể cầm cự lâu khi bị căn bệnh quái ác này tấn công!<span id="more-2570" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Do đó, khi nghe tiếng chúng tôi đến, Cha Combes bước ra khỏi chòi, nhưng tôi không còn nhận ra ngài nữa dù chúng tôi đã chung sống với nhau khá lâu tại Chủng Viện Hội Thừa Sai Paris, và chỉ vừa mới rời xa nhau chưa đầy một năm. Tôi nói với ngài: “Sao, ngài chính là Cha Combes đấy ư? Không thể như thế được”. Sau khi thốt ra những lời kinh ngạc ấy, tôi nhảy qua con suối khá rộng ngăn cách giữa hai chúng tôi. Cha Combes trả lời: “Để xem, sáu tháng nữa Cha còn có thể nhảy qua con suối được như vậy nữa không! Thế nhưng, dầu sao, vẫn cứ vui, hoan hô! Xin chúc tụng Thiên Chúa nhân lành đã tụ họp chúng ta nơi đây, dưới cánh tay Quan Phòng của Người”. Bấy giờ, tôi bắt đầu ngạc nhiên vì không thấy bóng dáng Cha Fontaine đâu cả, thì bỗng một giọng nói vọng ra từ trong căn lều: “Tôi là nhân vật hết sức quan trọng, vì thế tôi không ra đón các vị đâu, xin các vị cảm phiền đến tận nơi tôi nhé”. Tội nghiệp Cha Fontaine! Mấy ngày trước ngài bị thương ở chân, vì ở xứ này, một vết thương nhỏ thôi cũng dễ dàng gây nhiễm trùng, do đó, cả cái chân của ngài trông thật thảm hại. Nhưng lòng can đảm đã giúp ngài nhẫn nại chịu đựng đau, và ngài vẫn vui vẻ như thường.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Vậy là bốn anh em thừa sai chúng tôi cùng nhau ở chung trong một túp lều tồi tàn, không giống chỗ ở của con người chút nào, tương tự như Thánh Gioan Tẩy Giả đã sống với thú vật ngoài rừng. Trong số những người mới đến, Cha Desgouts là người đầu tiên phải gánh chịu sự hành hạ của phong thổ nơi đây. Chẳng bao lâu, lời tiên báo của Cha Combes về tôi đã được ứng nghiệm.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Vừa “chân ướt chân ráo”, mới đến chưa đầy mười lăm ngày, tôi đã cảm thấy những triệu chứng lây nhiễm của bệnh sốt rét. Vì chưa bao giờ bị sốt rét, nên lúc đầu tôi đã không nhận ra nó ngay. Tôi cảm thấy toàn thân nóng ran cách bất thường; nhưng tôi không nghĩ cần phải nói chuyện đó với các bạn tôi, những người từng trải, mà lại âm thầm đi tắm ở con suối gần đó. Vừa mới ngâm mình xuống nước, tôi cảm thấy toàn bộ huyết mạch trong người như đóng băng lại. Tôi trở về nhà và nằm sóng xoài trên nền đất, vật vã với cơn sốt rét khủng khiếp. Người càng cường tráng, càng khỏe mạnh, thì tác động của cơn sốt càng dữ dội. Vì thế, ngay những cơn sốt đầu tiên, tôi đã run cầm cập, thân mình như nẩy lên nẩy xuống trên chiếc chiếu manh trải dưới nền đất. Và khi cơn lạnh run vừa dứt, thì cơn nóng sốt như lửa đốt lại nối tiếp khiến tôi hầu như mê sảng. Đến đây, không cần phải nói, sức lực của tôi sút giảm mau chóng đến mức yếu nhược như các bạn đồng nghiệp của tôi. Trong những ngày ở Kơ Lang, nhiều lần sau khi tiến lên bàn thờ, tôi đã phải bỏ ngang trước phần kết lễ, thậm chí có lần tôi đã đột quỵ ngã ngửa. Tuy nhiên, tôi phải luôn ngợi khen Chúa Quan Phòng vì chưa bao giờ tôi buộc phải ngưng Thánh Lễ sau khi cử hành nghi thức truyền phép. Các Cha khác cũng thế, chính các ngài, hơn một lần, đã phải bỏ Thánh Lễ giữa chừng nhưng chưa bao giờ buộc phải bỏ khi có sự hiện diện của Bí Tích Cực Thánh trên bàn thờ.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Giữa muôn ngàn thử thách ấy, chúng tôi vẫn sung sướng khi nghĩ rằng chúng tôi có mặt ở nơi đây là do Thánh ý của Chúa nhân lành. Điều đó nâng đỡ lòng can đảm nơi chúng tôi và chúng tôi tìm thấy niềm an ủi khi so sánh hoàn cảnh của mình với hoàn cảnh của Chúa Giêsu trong chuồng bò hôi hám. Mỗi người chúng tôi thường nằm xoài người trên chiếc chiếu manh trải ở bốn góc xung quanh bếp lửa giữa lều. Những ai lên cơn sốt thì cố mà chống chọi với nó, những ai vừa nguôi cơn sốt thì cầu nguyện, cười đùa, hát thánh vịnh, trò chuyện, hoặc hút thuốc. Ban ngày, ai được cơn sốt cho tạm nghỉ thì vào rừng kiếm măng, hái rau, bứt lá cây, rễ cỏ, bất cứ thứ gì miễn là ăn được, đem về nấu trong nồi đất để ăn với cơm, vốn là thực phẩm duy nhất của chúng tôi. Có một hôm trúng mánh lớn: một thanh niên người Kinh trong đoàn bắt được một con cá to bằng con cá trích ở suối, đây quả là một sự kiện. Cha Combes, với tư cách là Bề trên, chia con cá thành bốn phần bằng nhau và mỗi người trịnh trọng đặt khúc cá trên tô cơm của mình. Trái lại, cũng có đôi lần chúng tôi phải ăn chay hoàn toàn vì mọi người đều đau một lượt, không có ai còn sức để thổi cơm.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi khoẻ mạnh và muốn ăn thì cơm trắng cũng nuốt trôi dễ dàng; nhưng khi bị sốt, miệng đắng, thấy cơm là ngán, chỉ cần ngửi mùi của cơm, nhất là khi cơm nóng, cũng đủ thấy nhợn bao tử. Tệ hơn nữa, trong thời gian đầu, nhiều khi sáng ngày thức dậy, chúng tôi không biết liệu còn đủ gạo để ăn trong ngày hay không. Nhưng nhờ Chúa Quan Phòng lo liệu, chưa có ngày nào mà chúng tôi không tìm đủ gạo để nấu, ít ra là cho một bữa ăn. Chúa nhân lành đã soi lòng mở trí cho cư dân của một làng tên là Kon Kơ Mo, để họ không khiếp sợ chúng tôi nhiều như anh em dân tộc các làng khác; và chính họ, hầu như mỗi ngày, đã cung cấp gạo cho chúng tôi ăn suốt thời gian tạm trú trong rừng Kơ Lang.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Vài tuần sau khi tôi đến Kơ Lang, Bok Kiêm, bạn của Thầy Sáu, đã đến thăm chúng tôi. Đến giờ ăn tối, thấy bên cạnh nồi cơm chỉ có rau cỏ hái ngoài rừng, ông đã ứa nước mắt. Hai ngày sau, các gia nhân của ông đã đem đến tặng chúng tôi một phần tư con trâu, một con heo và mấy con gà.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi cơn sốt để yên cho vài ngày, chúng tôi tranh thủ đi thăm các làng lân cận. Mặc dầu chân đau, Cha Combes cũng thường đi cùng chúng tôi. Ngài can đảm cắn răng chịu đau mà lê bước, thật cố gắng. Chính một trong những lần đi thăm này mà Cha Combes đã dẫm phải mũi chông tre đâm xuyên bàn chân. Chúng tôi phải lấy vài nhành cây làm cáng khiêng ngài về lều, và sau mười lăm ngày nghỉ ngơi, ngài mới tập tễnh bước đi được.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ngày tháng trôi qua, chúng tôi xin ông Bliu dẫn chúng tôi đi xa hơn, nhưng vô ích. Ông đã thăm dò một vài nơi và đều bị từ chối, không một làng nào muốn mở cổng tiếp đón chúng tôi. Dù vậy, chúng tôi cũng không thể cứ ở mãi trong lều ngoài rừng được. Ở lại như thế rất nguy hiểm vì quá gần vùng hoạt động của các lái buôn người Kinh. Như ông Bliu đã tiên đoán, sự hiên diện của chúng tôi sẽ không thể giữ kín được lâu. Một vài người trong bọn họ đã đến tận làng Kơ Lang để xác minh sự thật; nhưng tuân lệnh ông Bliu, dân làng đã trả lời là không có ai xa lạ trú ngụ tại làng. Họ tìm kiếm khắp làng, không thấy chi đáng nghi ngờ và đã ra về. Nhưng rất có thể họ sẽ thành công trong lần thăm dò khác. Vả lại, căn chòi nơi chúng tôi ẩn trú lại nằm ở một nơi khí hậu rất độc hại. Chúng tôi sống như thể ở dưới đáy một cái phễu, thường xuyên ẩm ướt, và không khí ngột ngạt. Những cơn sốt rét dồn dập đã làm cho một người trong đoàn chúng tôi phát điên và từ đó trở đi, anh ta không bao giờ hồi phục được trí khôn! Chàng trai tội nghiệp này cởi hết quần áo, cột lên ngọn cây cao nhất, rồi trần truồng chạy vào rừng sâu. Có lần, ba ngày không tìm ra anh ta, chúng tôi phải mượn tất cả những con chó trong làng Kơ Lang đuổi theo dấu vết của anh ta như là săn thú. Khi chúng tôi tìm thấy anh thì miệng anh đầy cỏ dại, đang nhai lở dở! Về sau, bệnh tình của anh có thuyên giảm nhưng anh ta vẫn mãi mãi bị khờ dại. Những cơn mê sảng thường xuyên do sốt rét gây ra làm chúng tôi lo ngại liệu mình có lâm vào cảnh bất hạnh như thế không. Chúc tụng Chúa vì Người đã gìn giữ chúng tôi!</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi viết những chi tiết về tháng ngày sống tại Kơ Lang thì mắt tôi ứa lệ. Nhưng nếu không nói quá thì đó là những giọt nước mắt hạnh phúc. Những sự khốn cùng của chúng tôi lúc đó là những khốn cùng dấu yêu, bởi vì Chúa Giêsu đã ướp chúng bằng sự dịu ngọt khôn tả! Lúc đó, tương lai đối với chúng tôi đang bị bao phủ bởi bóng tối mịt mờ; chúng tôi sẽ ra sao, sẽ đi về đâu. Khắp mọi hướng đều xa lạ, không lối thoát, không hy vọng. Nhưng chúng tôi hài lòng. Chúng tôi nói với nhau: “Toàn thể địa cầu là của Chúa – Domini est terra et plenitudo ejus – dù ở nơi nào, chúng tôi cũng luôn nằm dưới cánh tay của Thiên Chúa tốt lành. Chúng ta hãy vững tin để Chúa không chê trách chúng ta như Người đã chê trách các Tông Đồ xưa kia: ‘Tại sao các con lại sợ, hỡi những người yếu Đức Tin?’”.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Một hôm, trong một lúc xúc động vừa dịu ngọt vừa lo buồn ấy, Cha Combes đã nói với chúng tôi: “Ôi! Nếu trước khi lìa trần mà tôi được diễm phúc ban phép Rửa Tội cho năm người lớn hay dạy giáo lý và chuẩn bị cho mười lăm dự tòng thì tôi vui mừng đọc kinh “Nunc dimittis!” (Giờ đây, xin Chúa để con ra đi bình an)”. Lời khẩn nguyện đầy lòng bác ái, hăng say này đã làm Chúa động lòng. Ngay khi Cha bày tỏ ước nguyện đó, thì Chúa Quan Phòng đã hướng dẫn những bước chân của một người đến với chúng tôi, người mà sau này sẽ là tân tòng đầu tiên của Chúa. Một người bà con của ông Bliu, tên là Hmur, ở làng Kon Kơ Xâm, cách đó một ngày đường về phía Tây, đã đến Kơ Lang để làm công việc gì đó tôi không rõ. Sau này, tôi sẽ có dịp thường xuyên nói về con người này, một người đã giúp đỡ chúng tôi hơn ai hết, trong những nỗ lực để vun trồng Đức Tin cho đồng bào dân tộc và Chúa đã trả công cho sự nhiệt tâm của ông đối với chúng tôi bằng cách cho ông lãnh nhận phép Thanh Tẩy đầu tiên trong toàn dân tộc Ba Na.</span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">(Còn tiếp)</span></div>
</span></span></div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-18573316704890669952014-05-06T18:43:00.000-07:002014-05-06T18:43:07.039-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương IV: Cuộc du hành Cha Desgouts và Cha Dourisboure.<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif;"><b><span style="font-size: x-large;">DÂN LÀNG HỒ</span></b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></span><br />
<div style="line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<div style="color: #666666;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><h3 style="background-color: white; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chương IV:</span></h3>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<h4 style="background-color: white; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cuộc du hành</span></h4>
<h4 style="background-color: white; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Desgouts và Cha Dourisboure.</span></h4>
<div>
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Như đã đề cập ở trên, tôi từng hiện diện bên cạnh Đức Cha Cuénot khi ngài đọc thư của Cha Combes báo tin về cuộc gặp gỡ với Bok Kiêm. Và tôi đã từng chứng kiến cảm xúc sâu đậm của Đức Cha khi ngài hay tin này. Ngay trước khi tôi từ giã Chủng Viện Hội Thừa Sai Paris, Cha quản lý các xứ truyền giáo miền Nam, Cha Chamaison, đã cho tôi biết rằng rất có thể tôi sẽ được chỉ định đi truyền giáo cho người dân tộc. Vì thế, tôi đã hết lòng yêu mến người dân tộc, và nhiều lần, trong cuộc hành trình dài vượt đại dương đầy buồn chán, giữa những cơn bão táp ghê rợn, tôi đã nghĩ đến các dự tòng tương lai của tôi. Và tôi đã gửi gắm họ cho Chúa qua những lời cầu nguyện thấp hèn của mình. Khởi hành từ cảng Nantes vào tháng 10 năm 1849, tôi đã đến nhà Đức Cha Cuénot (ở Gò Thị) lúc bình minh ngày 23 tháng 6 năm 1850, áp lễ Thánh Gioan Tẩy Giả.<span id="more-1432" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đức Cha nói với tôi: “Mặc dù hiện giờ tôi có ý định đưa Cha lên xứ người Ba Na, nhưng tôi không biết rồi ra có phải buộc lòng gọi Cha trở về lại xứ An Nam vì bệnh tật hay vì lý do nào khác không. Vậy thì Cha hãy ở lại đây với tôi ít tuần và cố gắng học tiếng Kinh, y như Cha được chỉ định ở đây luôn vậy”. Tôi đã tuân lệnh, và sau ba tháng học tiếng Kinh, tôi đã có thể ngồi toà giải tội. Cuối cùng, thời khắc chờ đợi từ bao lâu nay đã đến. Tôi ra đi nối gót các Cha Combes và Fontaine, gặp các đấng trên miền đất của người dân tộc.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Nhưng trước hết, tôi muốn nói đôi lời về người bạn đồng hành đáng kính của tôi: Cha Desgouts hiền hậu. Việc nhắc đến các thánh có lợi cho chúng ta, bởi giúp ta nhớ lại các nhân đức và gương lành của các ngài, và khi ta nghĩ tưởng đến các thánh thì ta nghe tự nơi thâm sâu của lòng ta tiếng nói được lặp đi lặp lại không ngừng như khi xưa đã xảy ra nơi thánh Augustinô: “Và ngươi, ngươi không thể làm được điều mà ông kia bà nọ đã làm được sao?” Và lời nói nội tâm này đã là động cơ khích lệ thật mãnh liệt.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Desgouts, một Vị Thánh trong các Đấng Thánh dễ thương, có biệt tài luôn làm vui lòng tất cả mọi người. Vào thời điểm tôi viết những dòng này, ngài không còn trẻ nữa, và cũng mới đến như tôi. Ngài đã làm việc nhiều năm trong “vườn nho” của Cha trên trời. Trước khi đến miền truyền giáo, ngài đã thi hành thừa tác vụ thánh ở Pháp, trong Địa phận Auch. Nhưng lòng ao ước được đổ máu đào vì đức tin, được phúc tử đạo đã thôi thúc ngài lìa bỏ quê hương, tình nguyện sang Địa phận Đàng Trong, nơi đang xảy ra cuộc bắt Đạo. Tôi nhớ một hôm người Cha hiền hậu này nói với chúng tôi: “Tôi là kẻ tội lỗi khốn cùng, tôi chỉ sung sướng khi được chết dưới lưỡi gươm của đao phủ thôi!” Vào năm 1850, ngài khoảng bốn mươi lăm tuổi, hơn tôi hai mươi tuổi; cuộc sống vất vả triền miên đã làm cho ngài xem ra già dặn hơn. Thoạt nhìn ngài, tôi tưởng ngài đã gần sáu mươi!</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đặc biệt, ngài vốn có tính tình hiền hậu; cho nên suốt thời gian ngài sống với chúng tôi và cả sau khi ngài đã qua đời, không bao giờ chúng tôi, vốn là bạn bè của ngài, khi nói về ngài mà chỉ gọi trổng là “Cha Desgouts”, nhưng luôn thêm “Cha Desgouts hiền hậu”. Hoặc vắn tắt hơn là “Cha hiền hậu”. Miệng gọi tên ngài thì luôn kèm theo chữ “hiền hậu”. Tính đơn sơ và lòng khiêm tốn của ngài thật đáng khâm phục. Ở miền dân tộc, đôi lúc chúng tôi tụ họp một vài anh em người Âu lại trong chòi, đương nhiên Cha Desgouts là anh cả trong nhóm. Thế mà, ngài tự nguyện làm người hầu cho chúng tôi; buộc lòng chúng tôi luôn ý tứ lẩn tránh đón nhận những sự chăm sóc rất ư khiêm tốn của ngài. Chưa bao giờ tôi thấy ngài tỏ ra thiếu kiên nhẫn chứ đừng nói là hờn giận, dù đôi lần ngài phải lâm vào hoàn cảnh mà với bản tính tự nhiên, chịu thử thách nặng nề và chén đắng không phải là dễ uống. Tóm lại, ngài có một đức tính đơn sơ, thật dễ thương. Ngài vừa là hiền phụ vừa là bé thơ nhưng lại có một lương tâm tế nhị, rất đáng khâm phục. Đôi nét phác hoạ về Cha Desgouts hiền hậu đến đây xem như tạm đủ; ta sẽ thấy điều đó qua công việc ngài làm và nhờ đó, ta sẽ đánh giá đúng giá trị thực sự nơi ngài.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Desgouts đang quản nhiệm một địa sở ở tỉnh Quảng Ngãi, thì nhận được thư của Đức Cha bảo ngài phải tức khắc rời bỏ nhiệm sở về Gò Thị gặp ngài, và từ đó sẽ được sai lên miền dân tộc. Sau đây là lý do tại sao:</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khi thiết lập miền truyền giáo này, Đức Cha đã nhắm hai mục đích: trước hết, đem Tin Mừng đến cho người dân tộc, sau đó, thiết lập một Chủng Viện cho toàn Giáo phận. Vì cuộc bắt Đạo không cho phép ngài lập Chủng Viện ở đồng bằng, nên Đức Cha đã nghĩ rằng trong khi rao giảng đức tin cho dân tộc thiểu số, các vị thừa sai có thể xây dựng trong các vùng tự do này một trường học dành cho các thanh niên người Kinh được tuyển chọn. Họ sẽ học hành, tu luyện chuẩn bị cho chức linh mục. Kế hoạch quá tuyệt vời và xem ra rất khả thi; nhưng Đức Cha không biết rằng các vùng này hết sức độc hại! Ngài không ngờ rằng Chủng Viện của ngài sẽ chỉ có thể là một bệnh viện đầy ắp bệnh nhân mà thôi. Dù sao, Cha Desgouts cũng đã được chỉ định làm giám đốc Chủng Viện tương lai này.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Người cha hiền hậu đến Gò Thị vào đầu tháng mười một. Vài ngày sau, lúc sắp lên đường, chúng tôi nhận được một lá thư của hai Cha Combes và Fontaine. Các bạn đồng nghiệp yêu quý này đã biết tin chúng tôi sắp lên cộng tác với họ, nên viết thư bày tỏ niềm phấn khởi, đồng thời thông tin cho chúng tôi biết vài chi tiết về hoàn cảnh đáng thương hiện tại của họ ở Kơ Lang: sốt rét rừng đã trói cả hai Cha nằm lì trong cái chòi tồi tàn do đoàn dựng lên giữa rừng. Hầu như mọi người đều đau yếu như thế cả. Tóm lại, lá thư chỉ là một chuỗi những kể lể về những thiếu thốn, bệnh tật, khốn khổ đủ loại. Cha Combes còn viết thêm: “Thế nhưng, dù sao vẫn cứ vui mừng, hoan hỷ!”</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ôi kỳ diệu thay đường lối Chúa Quan Phòng dành cho các thừa sai của Người. Khi muốn làm cho họ vững mạnh thì Người cho họ nghe những chuyện đáng chán nản nhất. Chỉ toàn là bắt bớ, hiểm nguy, bệnh tật, cám dỗ, thương tâm. Chỉ toàn là thập giá đủ loại: cô liêu, buồn phiền, nóng lạnh, đói khát; đôi khi là tra tấn, cực hình và chết chóc. Vị thừa sai trẻ này đã khiếp sợ chăng? Chàng ta sắp rút lui, từ bỏ việc tông đồ hay luyến tiếc tổ ấm của cha và sự dịu hiền của mẹ chăng? Ồ không! Trong khi cho chàng thấy khía cạnh nghiêm trọng do ơn gọi đòi buộc thì Thiên Chúa đồng thời cũng đổ xuống trên tâm hồn chàng ơn can đảm phi thường và niềm hăng say mới mẻ. Tất cả những chi tiết mà chàng biết được chẳng khác gì “đổ thêm dầu vào lửa”: ngọn lửa càng toả rộng, càng bùng phát. Tôi còn nhớ những năm theo học ở tiểu Chủng Viện Laressor (thuộc giáo phận Bayonne): tôi chỉ là một tiểu chủng sinh lớp đệ tam, nhưng trong giờ ăn, khi người ta đọc những lá thư của Cha Miche viết từ trong tù ở Huế. Ôi! Tôi đã ngừng ăn miếng bánh mì đang cầm trên tay vì không thấy đói nữa. Tôi chỉ còn biết căng mắt mà xem, vểnh tai mà nghe người ta đọc, và tận đáy lòng, tôi đã sung sướng nghe một giọng êm ái, ngọt ngào ngỏ lời với tôi: “Và con nữa, con cũng sẽ là nhà truyền giáo!” Việc đó đã xảy ra cách đây hai mươi năm nhưng mỗi khi nhớ đến, nước mắt tôi lại tuôn trào. Ôi! Chúc tụng ngợi khen Chúa, lạy Thiên Chúa của con! Chúa đã vác lấy Thánh giá nặng nề và độc dữ, Người lại xoa dịu thập giá của chúng con và làm vơi đi đắng cay bằng biết bao an ủi dịu ngọt!</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Desgouts hiền hậu và tôi, chúng tôi đã khởi hành vào ngày 11 tháng 11 lúc màn đêm buông xuống. Chúng tôi đã chèo ghe suốt đêm đó cho đến tối hôm sau. Giữa bóng đêm tĩnh lặng, chúng tôi đã có thể tha hồ hít thở bầu khí trong lành. Còn ban ngày thì không được như thế vì sợ bị lộ diện thân phận người Âu, nên chúng tôi phải nằm giấu mình trong khoang thuyền. Đến nửa đêm, khi chúng tôi đến được chân núi cũng là lúc chúng tôi phải rời bỏ dòng sông. Nhiều anh em trong cơ sở Trạm Gò đã có mặt ở đó để chào đón chúng tôi. Vì trời tối đen như mực nên chúng tôi không nhận ra họ. Ghe vừa cập bờ thì những người này đi thẳng đến các tay chèo ghe, rồi nhỏ to chuyện gì đó, khiến chúng tôi hơi ngạc nhiên. Đúng lúc đó, từ một chiếc ghe khác đậu ở bờ đối diện, có người nói vọng sang phía chúng tôi: “Này, bên kia, các anh đang làm gì đó, các anh lấy hàng hay bỏ hàng gì dưới chân núi này, nơi không có đường đi, không có người ở?” Thế là Cha Desgouts hiền hậu, vì luôn bị ám ảnh bởi ý tưởng tử đạo, đã tưởng như những người ra đón chúng tôi đang nói về sự phản bội, chuyện bỏ tù, chuyện các quan, v.v… tắt một lời, sự hiện diện của chúng tôi đã bị nhà cầm quyền An Nam biết. Chúng tôi sắp bị bắt và mọi chuyện đại loại theo tiến trình đó. Ngài bèn nói với tôi: “Chúng ta bị lộ rồi, vĩnh biệt anh em dân tộc, hoan hô phúc tử vì đạo!” Tôi còn chưa biết rõ mình có đồng cảm với ngài hay không, khi tôi nghe những người dẫn đường cho chúng tôi giải thích làm sáng tỏ tình thế, và thế là giấc mơ tan biến, nhường chỗ cho thực tế. Thôi, xin giã từ gông cùm, xiềng xích và đòn vọt! Vấn đề là chuẩn bị đôi chân để chạy chứ không phải đuổi theo ảo ảnh. Từ đó, nhiều khi nhớ lại chuyến phiêu lưu này, tôi thường cười hả hê với Cha Desgouts hiền hậu, còn ngài thì chỉ cười gượng mà thôi!</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những người ở chiếc ghe bên kia hoàn toàn có lý khi báo cho chúng tôi biết trong núi không có đường đi, và rút kinh nghiệm vừa trải qua, chúng tôi đã nhanh chóng tin theo. Cứ thế, chúng tôi dò dẫm từng bước đi không ngừng nghỉ cho đến nửa đêm, và chỉ dừng lại một lát để ăn uống qua loa, lấy sức lên đường. Để đến Trạm Gò, chúng tôi còn phải leo lên một ngọn núi hiểm trở với hai đỉnh cao vút. Chúng tôi đã nghe thấy tiếng rống của một đàn voi phát ra từ một trong hai đỉnh núi kia. Nhưng đó không phải là đỉnh mà chúng tôi phải vượt qua. Đối với tôi, một thanh niên cường tráng ở tuổi hai mươi bốn, đã quen thuộc với việc chạy bộ chăn dê, chăn cừu trên dãy núi Pyrénées, thì việc leo núi đơn giản chỉ là một trò đùa. Nhưng sức lực của ông bạn tội nghiệp của tôi thì kém xa lòng can đảm của ngài; ngài đã mệt lả ngay đêm đầu tiên, và không thể nào diễn tả hết những khốn khổ ngài phải chịu trên suốt quãng đường đi đến Kơ Lang. Một trong những thanh niên đi theo chúng tôi đã ngã quỵ vì đuối sức trước khi leo đến được đỉnh núi. Không thể chờ vì lo sợ sẽ bị phát hiện giữa ánh sáng ban ngày, nên chúng tôi đành để hai thanh niên khác ở lại giúp đỡ bạn mình. Cuối cùng, đến lúc gà gáy chúng tôi đã đến được Trạm Gò và tìm cách len lỏi vào nhà các tín hữu người Kinh. Đối với chúng tôi, ban ngày ở đó lại biến thành ban đêm để ngủ; nhưng ngay khi mặt trời vừa lặn thì chúng tôi sẵn sàng khăn gói cho cuộc phiêu lưu.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chúng tôi lên đường với tất cả là mười lăm người. Đi đầu là em ruột của Thầy Sáu Do, tay cầm một con dao lớn khai phá lối đi. Đêm ấy, chúng tôi không gặp bất cứ trở ngại nào; cọp, beo, voi dường như đã nhận được lệnh kiếm mồi cách xa lối đi của chúng tôi. Hươu, nai và các thú rừng nhút nhát khác chỉ được phép chào mừng chúng tôi đi qua bằng những tiếng kêu la sợ hãi và cong đuôi, quấn chân chạy trốn. Tuy nhiên, Chúa nhân lành một khi cất khỏi chúng tôi những thập giá to lớn thì Người cũng thường ban cho chúng tôi vô vàn thập giá bé nhỏ để giữ lòng can đảm của chúng tôi khỏi bị nhược yếu. Vì vậy, suốt quãng đường đi, đôi bàn chân trần đáng thương của tôi liên tục bị kiến nhọt cắn đau điếng. Loại kiến to lớn này khi cắn vào da chân bạn, nó cắn chặt đến nỗi khi bạn muốn gỡ ra, bạn chỉ có thể túm được trong tay mình phần thân, còn hai hàm của nó vẫn còn bám lại nơi vết cắn. Loài côn trùng này nhiều khôn tả và sự tồn tại của chúng lại gây khó chịu vô cùng, nhất là tại xứ sở này, nơi mà hầu như người ta không hề biết sử dụng đến giày vớ chi cả!</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Ngay trước nửa đêm, chúng tôi đã vượt qua biên giới của vương quốc An Nam và chúng tôi rảo bước trên đất của người dân tộc; vì thế, từ nửa đêm còn lại cho đến sáng, chúng tôi “hành quân” cách tự tin hơn. Tuy nhiên, vì những làng dân tộc nằm gần biên giới, ngay cả trong hướng đi này, đôi khi cũng có bóng dáng lái buôn, cho nên mặt trời vừa ló rạng, Cha Desgouts và tôi đã chui vào khoảnh rừng rậm rạp nhất để tìm chỗ nghỉ ngơi. Một vài anh em trong đoàn đi thăm dò xem có bóng dáng lái buôn người Kinh nào trong các làng dân tộc ở phía trước, dọc theo đường đi hay không. Bởi vì nếu vô tình chạm mặt họ, thì diện mạo quá bất lợi của chúng tôi sẽ tạo cơ hội cho họ tố giác. Trong lúc ẩn trốn trong bụi rậm, Cha Desgouts hiền hậu nói đùa với tôi: “Cha xem, cuộc sống của chúng ta thật là bất thường, và chúng ta đã chẳng còn giữ sự phân chia thời gian cách khôn ngoan giữa ngày và đêm mà Đấng Tạo Hoá đã an bài. Chúng ta đã nhiều lần lặp lại những lời tuyệt vời của vua Đavít: Chúa đã lập nên sự tối tăm và đêm đã thành hình, nhờ vậy các thú dữ gầm thét đi săn mồi mà Chúa đã để dành cho chúng để sống – Đó là phần của thú vật; còn đây là phần của loài người: Mặt trời đã mọc lên, và một khi tất cả thú dữ trở về ẩn náu trong hang của chúng, con người lại đi ra để lao động và để lo toan công việc của mình cho đến chiều tối – Bản văn thật rõ ràng, nhưng anh em thừa sai chúng ta lại sinh hoạt không giống như con người mà lại giống thú dữ, nhờ ơn vị bạo chúa, vua An Nam!”</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Người của chúng tôi đi khảo sát địa bàn đã trở về trình báo rằng họ không thấy một bóng dáng người Kinh nào. Vậy là chúng tôi còn được hít thở bầu khí tự do và có thể tiếp tục cuộc hành trình. Vài phút sau, chúng tôi đến bờ một dòng sông mà người địa phương gọi là sông Ba. Vào mùa này, sông không sâu lắm, chỉ khoảng chừng ngang thắt lưng; dòng nước lúc nào cũng chảy xiết đến nỗi hiếm ai có đủ can đảm để mạo hiểm một mình băng qua sông. Còn về cầu cống thì, ở xứ này, chẳng cần phải nghĩ đến. Vì vậy, chúng tôi đã nắm tay nhau làm thành một chuỗi mắc xích giăng ngang dòng sông, và thế là chúng tôi đã qua được bờ bên kia mà không gặp trắc trở gì.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trước khi mặt trời lặn, chúng tôi rất đỗi ngạc nhiên khi nhìn thấy một người Kinh đang đi về phía chúng tôi. Thoạt tiên, chúng tôi chưa biết người ấy là ai; song phút chốc, nỗi bàng hoàng lo lắng trong lòng chúng tôi chợt tan biến, thay vào đó là niềm sướng vui khôn tả khi nhận ra người kia chính là Thầy Sáu Do được Cha Combes và Cha Fontaine sai đến đón chúng tôi. Thầy đã lặn lội suốt bốn ngày đường đầy gian nan, vất vả. Bấy giờ, niềm sung sướng mãn nguyện trong chúng tôi lại hoà lẫn trong nỗi đau buồn khi nghe Thầy Sáu miêu tả tình cảnh bi thảm của các bạn đồng nghiệp ở Kơ Lang. Thế nhưng, chúng tôi hiểu rằng số phận của các nhà thừa sai chỉ có thể là Thánh giá và đặt trọn niềm phó thác vào Chúa nhân lành. Chúng tôi tự nhủ rằng mình đến để chia sẻ những nỗi khó nhọc với họ: “Nỗi đau chia sẻ nỗi đau vơi”.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đêm hôm ấy và hai đêm sau nữa, chúng tôi phải nghỉ lại trong nhà của gã Ba Ham đáng sợ. Hắn đã tỏ ra không quá phi lý, và chúng tôi đi khỏi nhà hắn mà gùi hành lý của chúng tôi không bị vét sạch. Từ đó đến tận làng Bơ Lu phải mất trọn một ngày đường, mà than ôi, đường quá xấu! Cha Desgouts hiền hậu suýt nữa bỏ mạng tại đó. Đôi lúc, núi non quá hiểm trở đến nỗi muốn leo lên, người ta phải dùng tay bám tựa theo các rễ cây lớn. Tệ hơn nữa là khi đã lên được đến đỉnh núi, lại phải tiếp tục leo xuống sườn núi bên kia. Dường như tôi thấy ông bạn già hiền hậu của tôi, hai tay chống hai gậy, hai gối chệnh choạng, run lẩy bẩy; lúc thì ngồi bệt xuống để người trượt bám theo các phiến đá, lúc thì tuột xuống, mặt áp vào vách núi như đang leo xuống thang vậy. Và khi đã xuống được tận chân núi, lại phải leo lên, để rồi phải đi xuống và leo lên nữa. Cứ vậy đến chiều, Cha Desgouts không còn sức để đi nữa, nên phải thuê các người dân tộc khiêng ngài. Phần tôi, tôi chỉ thấy mêt chút ít thôi vì đang còn ở độ trai tráng, khoẻ mạnh.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những người dân tốt bụng ở làng Bơ Lu đã đối xử với chúng tôi rất quảng đại như đã từng đối xử với các bạn đồng nghiệp của chúng tôi trước đó, mặc dù cuộc sống vô cùng nghèo khổ. Hôm sau ngày chúng tôi đến là ngày đại lễ Giáng Sinh. Chúng tôi tự nhủ: “Hôm nay, tại quê hương mình và trong toàn thế giới Công giáo, niềm vui tinh tuyền nhất đang ngự trị tâm hồn hàng tư tế và các tín hữu; ở quê nhà, các bạn đồng nghiệp của chúng ta, mỗi người được diễm phúc dâng ba Lễ Misa và được rước Chúa Hài Đồng ba lần! Còn chúng tôi, những người lưu đày khốn khổ, chúng tôi đang rên rỉ trên vùng rừng núi buồn thiu này, ở giữa những người dân tộc chưa biết Chúa Giêsu Hài Đồng!” Phần tôi, cũng vào ngày này năm ngoái, tôi đang lênh đênh trên biển, chịu một cơn bão tố dữ dội để đền tội. Thiếu thốn trên đất liền, bão tố ngoài biển khơi, ít nữa là ngày sau, ước gì tôi sẽ có được phúc bình an trên trời! Chúng tôi buộc phải lưu lại Bơ Lu ba ngày, vì Cha Desgouts còn quá yếu, chưa thể lên đường ngay.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Từ Bơ Lu đến Kon Phar mất hai ngày đường. Đó vẫn còn là hai ngày rất mệt nhọc cho Cha Desgouts, nhất là ngày đầu, vì mưa đã làm cho các đường mòn qua núi hầu như không thể qua lại được. Mặc dù xứ này ở khoảng giữa vĩ tuyến mười ba và mười bốn, nhưng vào ngày lễ Giáng Sinh, trời vẫn đổ sương sa xuống cùng với nước mưa; người dân tộc gọi là trời mưa bột.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong ngày cuối năm, màn đêm buông xuống đang khi chúng tôi còn ở giữa rừng. Lúc mặt trời khuất núi, anh em dân tộc tháp tùng chúng tôi vội vã dựng một chòi lá bằng cành cây và thu gom các nhánh cây khô, mục để đốt lên một đống lửa lớn. Cha Desgouts không còn sức để nói chuyện nữa. Ngài nói với tôi: “Tôi chịu hết nổi rồi!”, và nằm dài dưới đất. Sáng hôm sau, để đánh thức ngài dậy, tôi chúc mừng ngài năm mới; đó là ngày mồng một tháng giêng năm 1851. Tôi nói với ngài: “Này Cha, hãy can đảm lên, chỉ còn hai ngày nữa là chúng ta sẽ ôm hôn các bạn của chúng ta thôi”.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chúng tôi lại lên đường, nhưng vừa đi được trăm bước, bỗng Thầy Sáu Do, đang tiên phong mở đường, thét lên một tiếng chói tai kèm theo những lời: “Laudate Dominum omnes gentes (Hãy ngợi khen Thiên Chúa, hỡi muôn dân). Tôi bị thương rồi!”, và Thầy ngã xuống. Một lưỡi chông bằng tre xuyên qua bàn chân của Thầy.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những mũi chông này dùng để bảo vệ ranh giới bìa làng khỏi những kẻ thù xâm nhập. Có nhiều loại chông khác nhau tuỳ theo chủ ý gây thương tích nơi bàn chân, bắp chân hay bụng. Lưỡi chông nói trên thuộc loại nguy hiểm hơn hết vì nó nhắm gây thương tích cho bàn chân. Nó dài khoảng bốn ngón tay, hình dáng giống như mũi dao giải phẫu, mũi thon nhọn và rất sắc. Đầu kia được cắm chặt xuống đất, mũi nhọn chỉa lên trời, hướng về phía người đang tiến vào làng. Tất cả các lối dẫn vào một làng nơi đang diễn ra chiến tranh với một làng khác đều rải lổm chổm chông và rất khó tránh khi không có đủ kinh nghiệm. Nhiều lúc, chính người dân tộc cũng đạp phải chông và chết. Bởi vì tại xứ sở này, nơi chưa hề có bất cứ khái niệm nào về khoa phẫu thuật, thì việc đứt gân máu cũng đủ dẫn đến tử vong.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Thầy Sáu đáng thương của chúng tôi bị chông đâm ngay bàn chân và đại họa hơn nữa là mũi chông bị gãy sát vết thương, không làm sao rút nó ra được. Ít ngày sau, vết thương liền lại nhưng phải ba tháng sau, khúc chông nằm bên trong mới tự mở đường xuyên qua gân và chồi ra bên phía mu bàn chân!</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Như tôi đã nói, hôm đó là buổi sáng ngày đầu năm, Chúa nhân lành đã muốn cho chúng tôi hiểu rằng những năm tháng ở chốn trần gian lưu đày này chỉ tốt đẹp cho chúng ta khi nó khởi sự bằng thập giá mà thôi. Suy nhược đi vì đau đớn và mất nhiều máu, Thầy Sáu Do trở nên tiều tụy, xanh xao như một xác chết. Thế nhưng, chính trong trường hợp nghiệt ngã như thế này, ta mới thấy đức tin của Thầy chói sáng một cách đặc biệt. Thầy Sáu luôn miệng cao rao: “Chúc tụng Thiên Chúa! Tôi bắt đầu năm mới tốt quá!”</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Một vài người chúng tôi đi báo tin cho làng dân tộc đã cắm chông gây thương tích và yêu cầu họ đến giúp chúng tôi khiêng người bị thương.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Thật khó lòng diễn tả hết nỗi kinh hoàng của những anh em dân tộc. Họ chưa bao giờ trông thấy những con người quá khác thường như chúng tôi, hơn nữa, họ còn nhìn nhận chính họ là nguyên nhân gây nên tai nạn này dù không có chủ ý. Họ kéo đến rất đông, xúm nhau làm một cái băng ca cứu thương bằng những nhánh cây đan quyện vào nhau, rồi khiêng người bị thương trở về làng. Tại đó, họ luôn miệng phân bua, xin lỗi: “Chúng tôi cài chông để chống kẻ thù chứ không phải chống các ông. Nếu biết các ông đi ngang qua lối này thì không bao giờ chúng tôi dám cản đường. Hãy tha thứ cho chúng tôi và đừng nguyền rủa chúng tôi, đừng phạt chúng tôi!” Thầy Sáu cố trấn an họ, và gắng sức giấu đi vẻ mặt đau đớn gây thêm sự áy náy, phiền lòng. Để chuộc lỗi, dân làng đã chiêu đãi chúng tôi ba ghè rượu.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Mặc dù bị trì trệ do tai nạn, nhưng cũng trong ngày hôm đó chúng tôi đã đến được Kon Phar, chỉ còn đi thêm một buổi sáng nữa là đến Kơ Lang. Khi mới vừa bị thương, Thầy Sáu còn có thể chịu đựng nằm trên băng ca cho người ta khiêng đi; nhưng qua ngày hôm sau, vết thương càng nghiêm trọng, cơn đau trở nên buốt xé, thì ngài buộc phải nằm lại Kon Phar. Do đó, khi chúng tôi gặp được các bạn đồng nghiệp thì ngài không còn trong đoàn chúng tôi nữa. Chỉ một vài ngày sau đó, Thầy Sáu mới đến được Kơ Lang với chúng tôi, nhờ một người dân làng Kon Phar cõng trên lưng.</span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: right;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">(Còn tiếp)</span></div>
</span></span></div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-65366291450406381672014-05-06T18:40:00.002-07:002014-05-06T18:40:24.948-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương III: Cuộc gặp gỡ Bok Kiêm. Thầy Sáu Do và Bok Kiêm kết nghĩa anh em <span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; font-size: medium;"><b>DÂN LÀNG HỒ</b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></span><br />
<div style="color: #666666; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<address style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<address style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></address>
<address style="line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="font-family: Verdana, sans-serif;"><h4 style="background-color: white; color: #008800; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Chương III:</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<h4 style="background-color: white; color: #008800; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Cuộc gặp gỡ Bok Kiêm.</span></h4>
<h4 style="background-color: white; color: #008800; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Thầy Sáu Do và Bok Kiêm</span></h4>
<h4 style="background-color: white; color: #008800; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">kết nghĩa anh em</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Theo lời dặn của Đức Cha Cuénot, các vị thừa sai phải thận trọng, tránh chạm mặt với một tù trưởng người dân tộc khét tiếng tên là Kiêm. Ông là một người Ba Na, nổi danh khắp vùng. <span id="more-1154" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span>Đi đến đâu, ông cũng được kính nể. Hơn nữa, vì ông rất thông thạo tiếng Kinh và thường xuyên buôn bán với người Kinh, nên họ đặt ông làm trọng tài khi xảy ra tranh chấp. Vì vậy, uy thế của ông cũng được thừa nhận: quan lại người An Nam, vì muốn lấy lòng và lợi dụng uy tín của ông, nên đã vận động Triều đình Huế ban cho ông một chứng thư, qua đó nhìn nhận ông là lãnh tụ của tất cả người bản xứ, và cắt cử ông làm đại diện của vua An Nam nơi miền dân tộc thiểu số. Tước vị này đã thỏa mãn lòng tự ái của ông, biến ông thành một nhân vật trung thành, tận tâm tận lực với triều đình. Hiểu những điều ấy giúp các vị thừa sai nhận thấy rằng việc lén lút lên miền Thượng du là trái ngược với ý muốn của Hoàng đế An Nam, người đang rắp tâm bắt Đạo, và do đó, kẻ mà các ngài đáng phải lo sợ trong hoàn cảnh lúc bấy giờ không ai khác hơn là Bok Kiêm. Vì vậy, một trong những lý do chính khiến Đức Cha Cuénot quyết định chọn con đường lên hướng Bắc là cố ý tránh, càng xa càng tốt, làng của viên tù trưởng này.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">“Người tính không bằng Trời tính”. Sự quan phòng của Thiên Chúa tốt lành không muốn trao vinh dự thiết lập miền truyền giáo Tây Nguyên theo kiểu tính toán của loài người, nên đã sắp đặt cho công việc được thành công bằng cách sử dụng chính con người mà mọi người đã cố tình tránh né hơn hết. Hai Cha Combes và Fontaine, cùng với một ít dân làng Bơ Lu đang tiến vào làng Kon Phar, thì người đầu tiên mà họ gặp lại chính là Bok Kiêm. Lý do là một trong số nô lệ của ông đã chán cuộc sống tôi đòi, nên đã bỏ trốn và đến trú ẩn ở Kon Phar, cách làng Bok Kiêm đến ba ngày đường. Do đó, ông buộc phải vượt ngàn dặm trường để bắt lại. Nói đúng hơn, đây là Thánh ý của Thiên Chúa, Đấng xưa kia đã dẫn về cho vị ngôn sứ của Người là ông Cis, đứa con trai đang chạy đôn chạy đáo, uổng công vô ích, tìm kiếm đàn lừa của cha mình thế nào, thì nay, cũng chính Đấng ấy đã dẫn đưa Bok Kiêm đến với các vị thừa sai của Người để nâng đỡ và hướng dẫn họ. Cuộc gặp gỡ bất ngờ này đã khiến hai Cha vô cùng lo sợ, các ngài tự nhủ: “Giá mà mình có thể biết được trước đây vài tiếng đồng hồ rằng ông ta đang có mặt ở Kon Phar!” Nhưng thực tế không như ý muốn, hai vị chỉ biết điều ấy ngay khi họ giáp mặt với Bok Kiêm!</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Khi nhìn thấy những con người quá khác thường đến đây qua ngả đường rất ít người qua lại, Bok Kiêm tin rằng những người này chỉ có thể là những nhân vật quan trọng nào đó đang trốn chạy xứ sở của mình vì đã phạm một tội ác “tày trời”. Diện mạo hai Cha người Âu da trắng, mũi cao, râu rậm,… thật khác thường so với những người mà ông đã từng thấy từ trước đến nay. Điều này đã gây cho ông nhiều bối rối, đoán già đoán non đủ điều. Một luồng bất an thoáng qua trong tâm trí của Bok Kiêm, song phút chốc ông lại định thần và liên tiếp đặt những câu hỏi với giọng trịnh trọng: “Các ông là ai? Các ông từ đâu đến? Các ông có vẻ là những nhân vật quan trọng, vậy lý do nào đã khiến các ông dấn thân vào một cuộc hành trình vất vả như thế này? Chắc hẳn hai ông là những người Kinh ở một tỉnh rất xa? Tôi chưa từng thấy người nào có làn da trắng đến thế! Và điều này làm tôi xúc động khi thấy hai ông lưu lạc trong cái xứ khốn khổ như thế này! Hãy thành thật nói với tôi. Tôi cảm thấy mến các ông rồi đó! Ở đây, vùng đất của người Ba Na, các ông chẳng có gì phải sợ, dù cho các ông đã phạm phải chuyện gì ở đâu mặc kệ. Tôi đây, kể như là vua của cả vùng này, ngay cả người Kinh cũng sẽ không đụng đến được một sợi tóc của các ông, nếu có tôi bảo vệ các ông”.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Lập tức, các vị thừa sai nhận thấy rằng không còn cách nào thoái lui được nữa, và dù muốn dù không cũng phải giao phó số phận trong tay người này. Các ngài âm thầm cầu nguyện với Chúa, Đấng thấu suốt mọi tâm can, xin Người lèo lái trái tim con người của rừng núi này về phía các ngài và phó dâng mọi sự hoàn toàn theo Thánh ý Chúa.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Cha Combes đã viết thư cho Đức Cha Cuénot như sau: “Chúng con đã gắng hết sức tìm mọi cách để có thể tránh mặt Bok Kiêm và trong khi cố muốn né tránh thì chúng con lại rơi vào tay ông ta. Ai mà biết được! Có lẽ chính Thiên Chúa nhân lành muốn dùng Bok Kiêm để làm sáng danh Người”. Lá thư này đã làm cho Đức Cha vô cùng lo lắng. Lúc đó, tôi đang hiện diện bên cạnh ngài, và tôi nhớ mãi những lời Đức Cha nói. Đọc lá thư xong, ngài trầm ngâm một lát rồi nói với tôi: “Dầu sao, đó cũng là việc của Chúa. Người biết rõ phải làm sao để việc đó trở nên mưu ích cho vinh danh của Người. Về phần Ta, Ta rất mực thiết tha xây dựng miền truyền giáo này. Ta vừa cam kết một lời khấn và nó sẽ trói buộc Ta đến trọn đời”.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Hãy trở lại với các bạn hữu của chúng ta. Bok Kiêm dễ dàng nhận ra nỗi lo âu, bối rối của đoàn, vì vậy, ông vội trấn an họ bằng cách lặp đi lặp lại rằng: “Đừng sợ, tôi sẽ giúp đỡ các ông, tôi sẽ làm cho các ông mọi điều các ông muốn; và để minh chứng tôi không có ý lừa dối các ông, rằng miệng lưỡi tôi phản ánh chân thành lòng dạ tôi, tôi muốn ngay ngày hôm nay kết nghĩa anh em với các ông, nếu các ông không chê tôi là không xứng đáng”.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Mặc dù tôi không có ý định diễn giải dài dòng về phong tục tập quán của người dân tộc, nhưng tôi thiết tưởng rằng nếu không đề cập đến việc kết nghĩa anh em giữa Bok Kiêm và các vị thừa sai thì thật là một thiếu sót trầm trọng. Vì lẽ, bỏ qua những chi tiết này, người ta sẽ không thể hiểu thấu lý do tại sao các vị thừa sai, về sau, đã hoàn toàn đặt niềm tin cậy vào Bok Kiêm, người trở nên bạn chí thiết của các ngài. Thực vậy, mỗi làng dân tộc đều hoàn toàn độc lập đối với các làng khác và họ thường gây chiến với nhau chỉ vì những nguyên nhân hết sức vô lý! Nhưng đối với họ, tình bà con họ hàng có ý nghĩa thánh thiêng đến nỗi lý do gây chiến dù chính đáng đến đâu đi nữa cũng không cho phép một người dân tộc chiến đấu chống lại bất cứ một người nào trong dòng họ của mình. Trong trường hợp như thế, họ sẽ từ chối chiến đấu không chỉ vì ý nghĩ cho rằng đánh nhau như vậy là trái với đạo lý luân thường cho bằng họ xác tín rằng việc đó sẽ đem đến cho chính mình tai họa không thể tránh khỏi nào đó. Thế mà, tình bằng hữu được chính thức giao kết như trường hợp tôi sắp nói đây, đối với người dân tộc chẳng khác chút nào so với tình liên hệ huyết thống.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Nghi thức kết nghĩa này được thực hiện với những cấp độ long trọng khác nhau tùy từng trường hợp. Sau đây là nghi thức đơn giản và thông thường nhất.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Phải có hai hoặc ba người biết rõ ý định của những người sẽ kết nghĩa với nhau và họ tự nguyện làm mai mối. Các chú mai mối lần lượt đến từng nhà của đôi bạn sắp kết nghĩa mà hỏi đi hỏi lại rằng họ thực sự có muốn thề ước với nhau không: nếu chấp thuận thì mỗi đương sự phải giao nộp một ghè rượu và một con gà mái. Sau khi nướng chín con gà, các chú mai mối cắt tim, gan và từng cái đùi thành hai phần đều nhau, rồi đặt vào tay những người bạn. Hai ống trúc được cắm cùng một lúc vào một trong các ghè rượu, và trước khi hai anh bạn bắt đầu uống rượu thì một chú mai mối trịnh trọng lên tiếng đọc lên những lời đại khái như sau: “Các anh hãy nhớ và đừng bao giờ quên rằng hôm nay hai người đã trở nên anh em với nhau; bạn hữu của người này là bạn hữu của người kia; bà con thân tộc của người này tức là bà con thân tộc của người kia. Nếu vô phúc, một trong hai anh phản bội người anh em của mình thì chớ gì sấm sét hãy nghiền nát nó đi! Nó phải bị bắt và bị làm nô lệ! Nó bị chết khốn nạn và xác nó không được chôn cất, trở nên mồi cho cá dưới nước hay cho quạ trên rừng!…” Các lời nguyền rủa này tùy ý lựa chọn và thay đổi tùy trường hợp. Lúc bấy giờ hai anh em kết nghĩa bắt đầu ăn uống. Ghè rượu và con gà mái còn lại thì thuộc phần các chú mai mối.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Nghi thức kết nghĩa muốn được tổ chức long trọng hơn thì người ta dìm vào ghè rượu, nào là răng nanh heo rừng, nào là lưỡi đòng, mũi tên; phía bên trên người ta treo cá, dây, gạc nai, đầu rắn … tiếp đến, toàn thể cộng đồng thốt ra những lời nguyền rủa khủng khiếp nhất.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Đôi khi người ta dùng mũi dao chích huyết nơi cánh tay hai người bạn và trộn vào rượu. Tất cả các nghi thức này và còn thêm nhiều thứ khác nữa, ngụ ý nhấn mạnh rằng đôi bạn đã thực sự trở thành anh em với nhau, chẳng khác gì anh em ruột thịt, và sự kết giao của họ trở thành bất khả phân ly.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Bok Kiêm tỏ ra kính trọng, pha lẫn chút sợ sệt trước mặt hai Cha người Âu, không dám mong được vinh dự kết nghĩa anh em với các ngài mà chỉ xin được kết tình bằng hữu và kết nghĩa anh em với Thầy Sáu Do thôi. Bok Kiêm dùng những từ trang trọng nhất trong tiếng An Nam mà nói: “Hai Cha lớn này, tôi xin gọi là Cha của tôi, còn hai chúng ta là anh em”. Giả như lúc đó các vị thừa sai hiểu thấu những hiệu quả sau này của cuộc giao kết hôm đó, có lẽ các vị đã không chút ngần ngại tiến hành, và việc gì cần thiết phải làm thì chắc chắn các ngài đã làm hết sức mình. Nghi lễ kết nghĩa giữa Bok Kiêm và Thầy Sáu Do đã được cử hành đúng theo truyền thống.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Từ lúc đó, lòng tín nhiệm của Bok Kiêm dành cho chúng tôi chưa hề mai một, và trong khi tôi viết những dòng này, ông ấy vẫn là người bạn thiết thân của chúng tôi như buổi đầu gặp mặt. Trong những hoàn cảnh gay cấn nhất, ông đã luôn sẵn sàng giúp đỡ chúng tôi giải quyết những vấn đề hết sức gian lao. Chính nhờ ông mà về sau chúng tôi mới có thể bỏ con đường đầy chông gai phía Bắc và hoàn toàn lánh xa anh chàng Ba Ham quá quắt và tham lam. Chính Bok Kiêm dùng nô lệ và voi của mình để đảm trách vận chuyển, qua ngã An Sơn và qua các lái buôn người An Nam, mọi hàng hoá người ta gửi lên cho chúng tôi từ Địa phận Đàng Trong. Sau này, các quan ở An Nam biết tin chúng tôi ẩn trú trên miền dân tộc, đã ra lệnh cho ông bắt giữ chúng tôi; nhưng ông đã biết cách ứng phó vô cùng khôn khéo, vừa làm hài lòng các quan vừa không xúc phạm tình bạn đối với chúng tôi.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Có một thời gian ông không thể giúp đỡ chúng tôi, đó là lúc bộ tộc Ha Drong gây chiến với ông nên ông phải đi khỏi xứ và đến cư ngụ gần làng của Ba Ham! Nhưng chúng tôi vẫn mãi chân thành biết ơn ông. Ai mà lại không tán tụng Chúa Quan Phòng đã ân cần chăm sóc các nhà truyền giáo! Kẻ mà chúng tôi muốn xa lánh thì Chúa lại ban cho chúng tôi làm chỗ nương tựa đúng lúc cần thiết nhất; và đến lúc chúng tôi không cần đến nữa thì Người lại cất bỏ nơi nương tựa ấy đi. Đó chính là khi cuộc bách hại đạo ở An Nam đã chấm dứt, và con đường truyền giáo nay đã được rộng mở tự do.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Sự hiện diện của Bok Kiêm ở Kon Phar thật không có gì thích hợp hơn! Không có ông ta, đoàn truyền giáo không thể tiếp tục con đường của mình, bởi vì không một ai trong dân làng dám dẫn đường cho đoàn đi xa hơn. Cảnh tượng người dân tộc chưa hề thấy là một số đông người Kinh đi theo hai Cha đã làm ngạc nhiên không ít những anh em Ba Na đáng thương này. Nhất là những khuôn mặt người Tây phương lại gây cho họ một nỗi bàng hoàng kinh hãi! Sau này, ta sẽ nhận thấy ma quỷ khai thác tâm trạng sợ hãi ấy như thế nào để cản trở công cuộc truyền giáo. Đàng khác, người ta không thể nghĩ đến việc định cư tại Kon Phar, vì làng này quá gần những nơi thường có lái buôn người Kinh lui tới. Các Cha bèn yêu cầu “đứa con mới” của mình, bạn của Thầy Sáu, hướng dẫn đoàn tiến xa hơn nữa về phía Tây. Bok Kiêm trả lời rằng ông ta có thể giúp dẫn đường cho các Cha đến nhà một người bạn của ông, tên là Bliu, ở làng Kơ Lang cách đó một ngày đường, và nếu còn muốn đi xa hơn nữa thì người bạn này sẽ đưa các Cha đi. Phần mình, Bok Kiêm chỉ dẫn đến tận làng Kơ Lang thôi.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Thế nhưng, xét từ Kon Phar thì làng Kơ Lang không phải ở phía Tây mà là phía Nam-Tây-Nam, một miền đất dễ tiếp cận hơn. Đến nỗi, khi đến đó đoàn người chợt nhận thấy vẫn còn mối nguy hiểm chẳng khác gì ở Kon Phar, vì nơi đó quá gần các trung tâm buôn bán.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Ông Bliu, một người rất giàu và có tư cách trổi vượt so với đa số người đồng hương, đã tiếp đón các vị thừa sai rất ân cần, niềm nở theo như lời dặn của Bok Kiêm. Nhưng vì biết rằng không thể nào giữ lâu bí mật về sự hiện diện của những người quá khác thường như thế, cho nên ông không dám để họ cư trú trong làng. Mặt khác, trước khi hướng dẫn đoàn đi xa hơn nữa về phía Tây thì cần phải biết xem có làng nào đồng ý chứa chấp các vị thừa sai hay không, và cần thăm dò địa bàn để khỏi liều lĩnh làm cho các bộ tộc khác nổi giận.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Trong lúc bối rối, ông Bliu đã đưa đoàn đến một nơi vắng vẻ nhất trong rừng Kơ Lang và đề nghị họ dựng một cái chòi. Cha Combes và Cha Fontaine cùng các bạn người Kinh bắt tay vào việc và trong vài ngày đã dựng lên một căn nhà, trông giống chuồng bò hơn là nhà ở! Nhà được ngăn làm hai; gian nhỏ hơn dùng làm nhà nguyện, gian lớn làm phòng chung: tôi muốn nói đến căn phòng “đa năng”, không phân biệt đó là nhà bếp hay phòng ăn, phòng khách, phòng ngủ, v.v….. Một con suối trong vắt chảy trước thềm nhà, chung quanh rừng phủ dày đặc, núi cao bao bọc ba phía che khuất tầm nhìn, chỉ còn chừa hướng đông. Nhờ vậy mà mỗi sáng, mọi người có thể chiêm ngắm cảnh sắc lãng mạn của buổi bình minh. Đoàn truyền giáo trú ngụ nơi cô quạnh này gần hai tháng thì Cha Desgouts và tôi, chúng tôi đến tăng cường cho đoàn như tôi sắp tường thuật sau đây.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image028.jpg" style="color: #2970a6; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-medium wp-image-1155" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image028.jpg?w=205&h=300" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image028" /></a></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy;">Bok Kiêm và Thầy Sáu Do kết nghĩa.</span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy;">(Còn tiếp)</span></div>
</span></span></address>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-45162681701444728492014-05-06T18:36:00.003-07:002014-05-06T18:36:47.877-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương II: Cha Combes và Cha Fontaine<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<div style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-family: 'Trebuchet MS', sans-serif; font-size: large;"><b>DÂN LÀNG HỒ</b></span></div>
<span style="background-color: white;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"><br /></span><span style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px;"></span></span><br />
<div style="font-size: 13px; line-height: 18.200000762939453px; text-align: center;">
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<address style="color: #666666; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="background-color: white; color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></address>
<address style="font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><h3 style="background-color: white; font-size: 18px; font-style: normal; letter-spacing: -0.05em; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Chương II: Cha Combes và Cha Fontaine.</span></h3>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cha Combes và Cha Fontaine là hai vị thừa sai đầu tiên<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image023.jpg" sl-processed="1" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignright size-full wp-image-1143" height="320" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image023.jpg?w=595" style="border: 0px; float: right; margin: 0px 0px 0px 10px; max-width: 600px; padding: 0px; text-align: right;" title="image023" width="224" /></a>được phái đi truyền giáo cho người dân tộc Ba Na. Cha Combes thuộc Giáo Phận Alby. Thụ phong linh mục khi còn rất trẻ tại Chủng Viện của Hội Thừa Sai Paris, Cha Combes được phái sang Địa phận Đông Đàng Trong vào năm 1849, với sứ mạng chuyên biệt là truyền giáo cho các dân tộc thiểu số. Tuy rất trẻ nhưng Cha Combes đã có dáng vẻ nghiêm nghị của tuổi chín chắn. Vững chắc hơn là xuất sắc, tài nhận xét nhiều hơn là trí tưởng tượng, trong mọi việc, ngài tỏ rất tinh ý khiến người ta dễ lầm tưởng rằng ngài đã được luyện tập xử lý công việc trong thời gian dài. Hơn nữa, vì ngài rất đạo đức, mà đạo đức thường là hiền hậu và dễ thương, cho nên sự vui vẻ, hồn nhiên của Cha làm vui thích tất cả những ai từng có diễm phúc sống chung với ngài. Trong những ngày ảm đạm nhất, trong những hoàn cảnh bi đát nhất, Cha không bao giờ sa sút tinh thần. Tôi còn nhớ có những lúc mà cơn phiền muộn, chán nản bắt đầu xâm nhập vào tâm hồn chúng tôi thì ngài thường mỉm cười và nói: “Dù sao vẫn cứ vui, hoan hô!” Những đề cao của tôi về người bạn đồng nghiệp yêu quý này xem ra dư thừa, bởi vì những hoạt động của Cha trong một ít năm, tuy thật vắn vỏi, nhưng có lẽ đó sẽ là những lời ca tụng ngài sống động hơn là những miêu tả dài dòng của tôi.<span id="more-1142" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span></span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Quỷ dữ tiên đoán rằng một ngày kia Cha sẽ làm hại cho vương quốc của chúng nơi miền Thượng du vốn vẫn yên tĩnh cho đến lúc bấy giờ. Vì thế, chúng tìm cách trừ khử Cha ngay trước khi Cha đặt chân vào miền đất truyền giáo. Tại Singapore, đã xảy ra một cuộc gặp gỡ tiền định giữa Cha Combes và Cha Fontaine, người vừa dấn thân cho việc truyền giáo nơi các dân tộc thiểu số theo lời đề nghị của Đức Cha Cuénot sau một vài năm phục vụ tại Địa phận Tây Đàng Trong. Cả hai Cha đã cùng lên tàu sang An Nam. Nhưng đang lúc xuôi buồm thuận gió thì bất chợt chiếc thuyền bị lọt vào vòng vây của quân cướp biển Trung Hoa. Đầu tóc vàng hoe của Cha Combes khiến bọn cướp tưởng ngài là người Anh nên muốn giết ngay lập tức. Một tên trong bọn cầm gươm chém Cha một nhát trúng vào vai. Vết thương khá nặng đã để lại một vết sẹo lớn in dấu trên vai Cha cho đến cuối đời. Thế nhưng, cuối cùng, bọn cướp đã hiểu Cha là người Pháp nên tha chết cho ngài. Bọn chúng vét sạch sành sanh mọi thứ chúng tìm thấy trong thuyền. Bị trấn lột thê thảm đến nỗi vài ngày sau, khi đến trình diện với Đức Cha, hai vị thừa sai xuất hiện trong một bộ y phục gần như là người nguyên thuỷ. Thật đúng là sửa soạn dấn thân vào xứ người dân tộc!</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Hai Cha Combes và Fontaine đến Tây Bắc Trung Châu (Bình Định) chưa được vài tháng thì Thầy Sáu Do từ miền dân tộc về trình báo cho Đức Cha kết quả công việc khảo sát của Thầy. Như đã đề cập ở trên, theo lời trình báo của Thầy Sáu Do, con đường phía Bắc xem ra được Đức Cha tán đồng, mặc dù lộ trình ấy băng qua nhiều núi cao, nhiều vực sâu hiểm trở và nhiều thú dữ. Với lòng tin đơn sơ của mình, Thầy Sáu của chúng ta thường nói: “Cọp và voi sẽ thương xót chúng ta hơn là anh em đồng loại chúng ta!” Thế nhưng, hướng đi này sẽ dẫn ta đến một ngôi làng mút cùng của người Kinh nằm sát biên giới gọi là Trạm Gò. Đức Cha Cuénot hiểu rõ sự cần thiết của việc thiết lập tại nơi đây một cơ sở nhỏ cho giáo dân cư trú, ít ra nó có thể được dùng làm trạm dừng chân cho các nhà truyền giáo khi đi từ các làng dân tộc trở về Trung Châu hoặc từ đó muốn lên xứ dân tộc. Vì thế, Đức Cha liền cho xây dựng một ngôi nhà và đưa lên đó một vài giáo dân đáng tin cậy. Trạm Gò là một làng hoàn toàn ngoại giáo nên không mong chờ sự trợ giúp của ai được, trái lại còn phải sợ bị phản bội nữa. Nhưng trong số giáo dân được đưa lên cư trú ở đây, có một thầy lang rất trí thức và giàu kinh nghiệm. Sự tận tâm, tận lực của ông trong việc chăm sóc những người đau yếu bênh tật trong làng, thêm vào đó, hạnh kiểm không ngừng chói sáng của tất cả anh chị em giáo dân bạn bè của ông đã dần dần gây được cảm tình nơi người địa phương. Và nếu sau này cuộc bắt Đạo khốc liệt của quan quân có lan tràn tới đây và cơ sở Công giáo này có bị triệt hạ đi nữa thì dân làng Trạm Gò cũng chẳng có lỗi gì!</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong khi ngôi nhà ở Trạm Gò đang được xây cất thì Thầy Sáu Do, nghe theo lời Đức Cha Cuénot, cũng mua được một giấy phép buôn bán tại các làng dân tộc ở gần các làng của người An Nam, trên đường đi tới xứ Ba Na.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Cuộc chuẩn bị đã xong, lập tức Đức Cha chỉ thị cho Cha Combes và Thầy Sáu Do lên đường. Cha Fontaine cũng được đặt cử cho việc truyền giáo nơi người dân tộc nhưng vì đây mới chỉ là cuộc đi thử nghiệm, nên Đức Cha nghĩ không cần phải gửi cả hai vị đi và ngài tạm thời giữ Cha Fontaine ở lại với ngài.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Từ Gò Thị, nơi cư trú của Đức Giám Mục, đến Trạm Gò xa ba ngày đường: hai ngày chèo ngược dòng sông và một ngày đi bộ. Khi di chuyển trên đất liền, đoàn truyền giáo phải lặn lội trong đêm tối hết sức cẩn mật. Bởi vì thời đó, chỉ cần một người Tây Phương lộ diện cũng đủ làm náo động cả xứ và như thế là hỏng việc! Tôi không thể kể nhiều chi tiết về cuộc xuất hành đầu tiên lên miền dân tộc này, vì nó không đạt được kết quả đáng kể nào và người ta cũng thuật lại cho tôi nghe rất ít. Sau này, Cha Combes vui tính thường bảo: “Đó là cuộc viễn du của bọn thỏ đế!” Điều mà tôi có thể nói thêm, đó là vì phải di chuyển ban đêm nên đoàn người đã không kịp né tránh một đàn voi cản đường. Thế là một con trong đàn đã giậm gãy sườn một thanh niên trong đoàn. Riêng Cha Combes thì bình an vô sự.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Một con voi khác rượt theo Cha. Vắt chân lên cổ, Cha Combes lao về phía trước và ném lại đằng sau chiếc nón đang đội. Đột nhiên, con voi ngừng đuổi, vồ lấy và đạp nát chiếc nón, nhờ vậy Cha mới có đủ thời gian cần thiết để tìm nơi ẩn nấp an toàn. Cuộc chạm trán ngoài ý muốn này khiến mọi người đều thất kinh hồn vía, như chính Cha Combes về sau đã thú nhận. Hơn nữa, lúc khởi hành thời tiết rất tốt, bây giờ lại trở nên quá xấu: trời mưa như thác đổ cả ngày lẫn đêm. Lượng nước dâng cao, chảy xiết qua các suối, khe, cắt ngang lộ trình của đoàn truyền giáo, khiến họ nhiều lần phải dừng lại. Bởi vì bấy giờ ở xứ này, người ta chưa biết sử dụng hệ thống cầu cống. Thế là đành phải quyết định quay về, và các nhà thám hiểm của chúng ta cảm thấy xấu hổ, khiêm tốn kể lại cho Đức Cha Cuénot lý do tại sao và làm thế nào mà công việc thất bại, nói đúng hơn là bị đình trệ như thế. Ngài thường lặp lại câu này: “Trong tiếng Pháp không có từ ‘không thể được’”. Còn Đức Cha Cuénot thì cho rằng từ ấy lại càng không xứng hợp với người tông đồ. Ngài lạnh nhạt tiếp đón những “chú thỏ đế” và nói với họ: “Vì thời tiết xấu còn kéo dài, tôi cho các vị mười lăm ngày để nghỉ ngơi; sau thời gian này, các vị sẽ lại lên đường. Và lần này, đừng có vô phúc mà quay về như vậy nữa!” Đồng thời, để đảm bảo hơn cho thành quả của cuộc thám hiểm mới, Đức Cha ra lệnh cho Cha Fontaine sửa soạn tháp tùng Cha Combes.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Mãn hạn mười lăm ngày ấn định, hai vị thừa sai, Thầy Sáu Do và một số thanh niên trong cộng đoàn lên đường đến Trạm Gò. Thầy Sáu không tán thành việc di chuyển ban đêm nữa. Nhưng, để che giấu bớt làn da trắng có thể gây trở ngại, toàn thân hai vị thừa sai được bôi thoa một lớp màu sậm, đầu đội nón lá, mình vận quần áo túm rách như những kẻ ăn mày. Nhờ thận trọng như thế mà họ vượt qua được hết lãnh thổ Bình Định để đến xứ dân tộc mà không bị phát hiện. Đàn voi không xuất hiện nữa, nhờ vậy bước đầu của cuộc hành trình đã được hoàn thành. Đó là chưa kể đến những khó nhọc vất vả và hàng vạn phiền toái do phải băng rừng, lội suối, vượt núi vì không có sẵn đường sá. Nhưng nếu cần phải kể chi tiết thì tôi thiết tưởng phải tốn biết bao giấy mực mới diễn tả hết mọi nỗi gian truân ấy.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Nơi dừng chân đầu tiên của đoàn là làng của một tên cướp gọi là Ba Ham. Ba Ham có nghĩa là “Cha của Ham”.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Theo tục lệ của các vùng này, khi một người dân tộc có đứa con đầu lòng, anh ta bỏ tên cũ của mình mà lấy một tên mới gồm có từ “cha” đứng trước tên người con. Thời ấy, Ba Ham rất lợi hại: chẳng những ai nấy trong làng đều phải nể sợ mà ngay cả người Kinh cũng phải dè chừng. Các khái niệm về công bằng, sự hiểu biết về điều hay lẽ phải mà bàn tay Đấng Tạo Hóa đã khắc sâu vào tâm thức mỗi người dường như đã bị xóa sạch nơi hắn. Hắn tàn bạo, hung dữ và hám của đến độ không chừa thứ gì của người khác khi thấy vừa ý mình; phong hoá suy đồi, gã có một lúc đến hai ba mụ vợ. Các vị thừa sai không muốn đối mặt với những người như vậy, nhưng điều đó không thể được: làng của gã nằm đúng ngay trên con đường “hành quân” của đoàn! Tuy nhiên, “trong cái rủi lại có cái may”, vì tiếng đồn về Ba Ham lan tràn khắp một vùng rộng lớn chung quanh làm cho các lái buôn người Kinh ít dám lai vãng đến, do đó đoàn “thám hiểm” không còn sợ bị phát hiện thân phận.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Không thể tránh mặt tên cướp Ba Ham được, Cha Combes và Cha Fontaine cố gắng giao hảo với gã bằng mọi cách. Các ngài đành phải lưu lại trong nhà gã gần một tháng, gã mới chấp nhận cho hai Cha ra đi. Thời gian phải ép mình lưu lại không gây ảnh hưởng đến công việc của các ngài như lúc ban đầu người ta đã từng lo sợ, bởi lẽ tên Ba Ham khủng khiếp này, xưa nay chỉ tiếp xúc với người Kinh, giờ đây lại mất tự tin khi đứng trước mấy khuôn mặt rậm râu của người Âu. Trước mặt hai nhà truyền giáo, cái nhìn kiêu hãnh của gã đột nhiên biến mất. Trong những hoàn cảnh khác, nếu gã thích cái gì là gã chiếm lấy ngay, không cần nói lý do hay cám ơn gì cả; nhưng nay đối với hai Cha, gã nhún nhường đến độ lễ phép hỏi xin, và nếu bị từ chối thì gã cũng không dám kèo nài. Tóm lại, trong lần gặp gỡ đầu tiên này, người ta nhận thấy cách xử sự của gã không có gì đáng phàn nàn cho lắm.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trong nhiều năm sau, thậm chí cho đến khi Chúa Quan Phòng mở cho chúng tôi một lối đi khác, chúng tôi vẫn phải tiếp tục đi ngang qua lãnh thổ của Ba Ham, nhưng không phải lúc nào cũng được may mắn như lần đầu này. Đôi khi người ta chỉ thỏa mãn gã mà không phải tốn kém bao nhiêu; nhưng có lúc muốn đi qua thì phải cống nộp hầu hết hành lý mang theo.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Dù trong trường hợp nào đi nữa, thì tất cả các gùi cũng đều bị khám xét đến tận đáy, các gói hành trang đều bị lục tung, không chừa ngóc ngách nào, và một khi Ba Ham bằng lòng cho qua thì người ta mới thở phào nhẹ nhõm tiếp tục hành trình với những gì còn lại mà gã đã “quảng đại” buông tha.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Đoàn thám hiểm phải mất trọn một ngày đường để đi từ làng Ba Ham đến làng Bơ Lu, nơi dừng chân thứ hai mà đoàn thừa sai đã lưu lại hơn một tháng. Nếu như dân làng Ba Ham, theo gương hắn, kiêu căng, hung bạo và trộm cắp bao nhiêu thì dân làng Bơ Lu lại hiền hậu, dễ mến và hiếu khách bấy nhiêu. Một thời gian lâu sau đó, chúng tôi không còn lui tới trên con đường ấy nữa, nhưng chúng tôi không thể quên được cách đối xử thật tử tế, niềm nở mà dân làng Bơ Lu đã dành cho chúng tôi. Tôi có thể đánh giá cách hành xử ấy bằng cụm từ “đượm tình bác ái”. Họ luôn gắn bó với chúng tôi ngay cả khi hết mọi làng trong vùng đều mưu toan loại trừ chúng tôi!</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Không có điều gì bất trắc khác xảy ra trong những ngày lưu trú ở Bơ Lu. Vì chính tôi không có mặt trong đoàn nên tôi không biết những chi tiết đặc biệt diễn ra mỗi ngày mà nếu kể ra, có lẽ sẽ rất thú vị. Trạm thứ nhất mà các nhà truyền giáo đặt chân đến là làng Kon Phar, cách Bơ Lu hai ngày đường. Từ Trạm Gò đến Kon Phar, đoàn đi theo hướng Bắc, hơi lệch về phía Tây. Để đến được Kon Phar, họ đã phải vượt qua ranh giới mà chưa hề có bóng dáng thương buôn người Kinh nào hoạt động. Như vậy, đoàn đã có thể an tâm đi về hướng Tây Nam. Đến đây, họ đã bắt đầu hít bầu khí tự do, thoải mái hơn: những khó nhọc gian lao ban đầu của cuộc hành trình chẳng mấy chốc đi vào lãng quên. Ý nghĩ sắp đến được những vùng họ có thể rao giảng Phúc Âm làm tâm hồn họ tràn đầy phấn khởi. Bỗng nhiên một biến cố xảy ra do ý Chúa Quan Phòng sắp đặt, mà họ lại tưởng là thảm hoạ, làm ai nấy đều bàng hoàng kinh hãi.</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image025.jpg" sl-processed="1" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-medium wp-image-1144" height="300" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image025.jpg?w=170&h=300" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image025" width="170" /></a></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">Khí giới ra trận!</span></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-style: normal; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;">(còn tiếp)</span></div>
</span></span></address>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-39797324249853549042014-05-06T18:32:00.001-07:002014-05-06T18:37:40.868-07:00DÂN LÀNG HỒ - Chương I: Những dự phóng đầu tiên nhằm thiết lập cơ sở truyền giáo. Cuộc hành trình khảo sát của thầy Sáu Do.<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<h4 style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">T</span><span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #0c343d;">OÀ GIÁM MỤC KONTUM</span></span></h4>
<div style="background-color: white; font-family: Verdana, 'BitStream vera Sans', Helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<br /></div>
<h2 style="background-color: white; border-bottom-color: rgb(204, 204, 204); border-bottom-style: solid; border-bottom-width: 1px; clear: both; font-family: Verdana, 'BitStream vera Sans'; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 10px 0px 0px; padding: 0px 5px 3px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #0c343d;">“Dân Làng Hồ”</span></span></h2>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Verdana, 'BitStream vera Sans', Helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">“<em style="margin: 0px; padding: 0px;">Hãy đi loan báo Tin Mừng cho muôn dân” (Mt 28, 19)</em></span></div>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Verdana, 'BitStream vera Sans', Helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<br /></div>
<h4 style="background-color: white; color: #008800; font-family: Arial; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">Nhà Xuất Bản Đà Nẵng</span></h4>
<h4 style="background-color: white; color: #008800; font-family: Arial; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: navy; margin: 0px; padding: 0px;">- 2008 -</span></h4>
<div style="background-color: white; color: #555555; font-family: Verdana, 'BitStream vera Sans', Helvetica, sans-serif; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<h3 style="background-color: white; font-size: 18px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">BẢN ĐỒ</span></span></h3>
<h4 style="background-color: white; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">HÀNH TRÌNH TRUYỀN GIÁO TÂY NGUYÊN</span></span></h4>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;"><img alt="" class="aligncenter size-medium wp-image-1052" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image0021.jpg?w=203&h=300" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image002" /></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<h3 style="background-color: white; font-size: 18px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">LỜI GIỚI THIỆU</span></span></h3>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Trước khi về trời, Chúa Giêsu đã ra lệnh: “Anh em hãy ra đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần” (Mt 28, 19). Đó là bản chất của Đạo, của Giáo Hội, của mỗi Kitô hữu. Không một Kitô hữu nào được miễn trừ thi hành lệnh truyền này. Thầy Sáu Phanxicô Xaviê Nguyễn Do, một vị thừa sai đầu tiên lên Miền đất Tây Nguyên, đã chấp hành lệnh này thật xuất sắc.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Vâng, năm 1848, Thầy Sáu Do đã tìm đường và dẫn đường cho các nhà thừa sai lên truyền giáo Tây Nguyên. Hạt giống Tin Mừng đã nảy sinh, vươn lên và phát triển mạnh mẽ trên vùng đất mới này tới nay đã tròn 160 năm.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Năm nay, nhân dịp Giáo phận Kontum kỷ niệm hai sự kiện trọng đại: mừng 160 năm truyền giáo Tây Nguyên (1848-2008) và mừng Năm Thánh kỷ niệm 100 năm thành lập trường Yao Phu Cuénot (1908-2008), tôi vui mừng giới thiệu cuốn “Les Sauvages Bahnars” – được chuyển dịch dưới cái tên “Dân Làng Hồ” của Cố Linh mục P. Dourisboure (1825-1890) . Tập Hồi ký này đã làm rung động biết bao nhiêu người và cũng đã là nguồn cảm hứng thúc đẩy nhiều tâm hồn dấn thân tiếp bước tác giả trên cánh đồng truyền giáo Tây Nguyên.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Để có được thành quả như ngày nay, các vị thừa sai đã phải hy sinh, nếm chịu mọi gian lao thử thách như: bệnh tật, thú dữ, khí hậu độc hại, bất đồng ngôn ngữ, xa lạ với anh em dân tộc, thiếu thốn vật chất lẫn tinh thần, v.v… đặc biệt là cuộc bắt Đạo gay gắt thời bấy giờ, nhưng “không có gì tách được họ ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa” (Rm 8, 39).</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Linh mục P. Dourisboure (Cố Ân) là một trong những vị thừa sai tiên phong lên Tây Nguyên truyền giáo. Trong khi các vị thừa sai khác đã sớm gục ngã nơi chốn rừng thiêng nước độc thì nhờ ơn Chúa, ngài đã bám trụ lâu nhất. Trực tiếp chứng kiến và trải nghiệm những gian khổ của công cuộc truyền giáo Tây Nguyên buổi ban đầu, ngài đã tái hiện rất chân thật những chi tiết ấy trong Hồi ký “Dân Làng Hồ” của mình để bạn đọc có thể chung chia và cùng với ngài cảm tạ Thiên Chúa nhân lành.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Lần ấn bản này được hiệu đính về văn phong và có đưa vào một số hình ảnh minh họa để bạn đọc có thể dễ dàng tiếp cận trong hoàn cảnh hiện tại.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Đọc lại lịch sử truyền giáo Miền núi rừng Tây Nguyên sẽ giúp người đọc hiểu rõ, cảm thông, sẻ chia và yêu mến Miền đất truyền giáo mỗi ngày một hơn.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Một lần nữa, tôi xin trân trọng giới thiệu và ước mong “Dân Làng Hồ” sẽ đem lại cho người đọc thấy rõ “việc Chúa làm qua bàn tay các nhà truyền giáo thật là vĩ đại”. Và cũng qua “Dân Làng Hồ”, người đọc tìm ra được phương pháp truyền giáo của chính Chúa Giêsu mà Thánh Bộ Truyền Giáo đã khôn ngoan nhắn nhủ trong Huấn Dụ năm 1659.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Kontum, ngày 31.05.2008</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Lễ Đức Maria thăm viếng Bà Êlisabét</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;">Trân trọng</span><a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image003.png" sl-processed="1" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="aligncenter size-thumbnail wp-image-1053" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image003.png?w=150&h=104" height="104" style="border: 0px; display: block; margin: 0px auto; max-width: 600px; padding: 0px;" title="image003" width="150" /></a></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<em style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Giám Mục Giáo phận Kontum</span></span></em></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<h3 style="background-color: white; font-size: 18px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">LỜI TỰA</span></span></h3>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">“Đẹp thay bước chân những sứ giả loan báo Tin Mừng” (Rm 10, 15)</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Trải qua biết bao thăng trầm của dòng lịch sử, Giáo Phận Kontum luôn tự hào là mảnh đất truyền giáo màu mỡ xuyên suốt nhiều thế hệ thừa sai. Truyền thống tốt đẹp ấy vẫn luôn được duy trì và kế thừa nơi các Yao Phu, những người dân tộc Tây Nguyên, đã noi gương và tiếp bước các vị thừa sai Tây Phương, không ngần ngại dấn thân loan báo Tin Mừng và làm chứng cho Chúa tại khắp các buôn làng xa xôi trong Giáo Phận.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Năm 2008, kỷ niệm 100 Năm Thành Lập Trường Yao Phu Cuénot, cơ sở đào tạo những thừa sai bản xứ cho cánh đồng truyền giáo Tây Nguyên. Nhân dịp này, được sự chuẩn y của Tòa Thánh, Giáo Phận Kontum đã mở Năm Thánh Yao Phu, cùng với Phép Lành Toà Thánh và Ơn Toàn Xá, nhằm khơi lại những trang sử tuyệt mỹ về truyền thống truyền giáo của Giáo Phận, cùng với mong muốn khích lệ, phát huy tinh thần dấn thân phục vụ vì Nước Chúa nơi các Yao Phu, những cánh tay nối dài của các “Đấng Chủ Chăn” tại các buôn làng xa xôi trong toàn Giáo Phận.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Năm Thánh là Năm Hồng Ân! Tạ ơn Chúa vì những hồng ân cao cả mà Người đã thương ban cho Giáo Phận Kontum nói chung và Hội Yao Phu nói riêng trong suốt thời gian qua.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Năm Thánh không những là cơ hội để mọi tín hữu đào sâu Đức Tin mà còn là dịp thuận tiện để tất cả cùng nhìn lại quá khứ hầu có thể học hỏi, hiểu biết sâu sắc hơn lịch sử truyền giáo của Giáo Phận Kontum thân yêu.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Để góp chút tư liệu cho việc học hỏi lịch sử Giáo Phận, Cha Giuse Đỗ Hiệu – Cha Quản Hạt Kontum, và chúng con – một nhóm Đại Chủng Sinh của Giáo Phận đã đọc lại cuốn “Dân Làng Hồ” dựa trên nguyên tác “Les Sauvages Bahnars” của linh mục Pierre Dourisboure, và dựa trên những bản dịch trước đó để hiệu đính sao cho phù hợp hơn với hoàn cảnh hiện tại.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">“Dân Làng Hồ” ghi lại một cách chân thật cuộc đời truyền giáo đầy gian khổ của các vị thừa sai Tây Phương trong những ngày đầu đặt chân đến miền đất Tây Nguyên, khởi đầu cho việc thành lập Giáo Phận Kontum sau này.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Đây không những là một tài liệu quý giá cho người viết sử truyền giáo miền Tây Nguyên Kontum, mà còn là một tác phẩm khảo sát lý thú và là thiên hồi ký đặc sắc, đơn sơ, thành thật, tả chân, gây cảm xúc mãnh liệt.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Thật vậy, Cha Adrien Launay, trong bài mở đầu tập Hồi ký, ấn bản năm 1929, đã viết: “Tất cả những ai có dịp đọc tác phẩm này đều hết lời ca ngợi, và tôi được biết đã từng có người quỳ xuống dâng lời khẩn nguyện sau khi đọc lại trang nào đó trong quyển hồi ký này, mắt đẫm lệ …”</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Trong lần tái bản này, chúng con vẫn lấy tên bản dịch là “Dân Làng Hồ” - “Hành trình truyền giáo và khai phá miền đất Tây Nguyên Kontum”. Như thế, hợp với nội dung thiên Hồi ký hơn, vì phần khảo sát phong tục, tập quán, cách sinh sống của người Ba Na chỉ chiếm một vài trang; vả lại, Hồi ký còn đề cập đến các bộ tộc Xê Đăng, Jrai chứ không riêng gì bộ tộc Ba Na.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Hy vọng rằng “Dân Làng Hồ” sẽ giúp mọi người ý thức mạnh mẽ hơn trách nhiệm và bổn phận của mỗi Kitô hữu trong việc loan báo Tin Mừng của Chúa Kitô cho hết thảy những người sống xung quanh mình.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Cuối cùng, với những hạn chế về thời gian và khả năng, chắc chắn rằng tập sách này vẫn còn nhiều thiếu sót, rất mong quý độc giả thông cảm, góp ý và vui lòng đón nhận.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Trước khi đi vào nội dung, xin mời độc giả lướt qua đôi nét tiểu sử của Linh mục Pierre Dourisboure, tác giả của thiên Hồi ký đặc sắc này.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;"><a href="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image006.gif" sl-processed="1" style="margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none;"><img alt="" class="alignleft size-thumbnail wp-image-1054" src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image006.gif?w=108&h=150" style="border: 0px; float: left; margin: 0px 10px 0px 0px; max-width: 600px; padding: 0px; text-align: left;" title="image006" /></a>Linh mục Pierre Dourisboure (Cố Ân) sinh ngày 19.09.1825 tại Briscous miền Tây Nam nước Pháp, gần biên giới Tây Ban Nha.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Năm 1844, vừa 21 tuổi, sau những năm theo học Tiểu chủng viện và Đại chủng viện tại quê nhà, ngài gia nhập Hội Thừa Sai Paris. Ba năm sau, vừa thụ phong Linh mục, Cha liền được phái sang Địa phận Đông Đàng Trong (Trung Bộ Việt Nam) để tham gia xây dựng một Miền Truyền Giáo mới, nơi anh em dân tộc cư trú tại vùng rừng núi ở khoảng giữa sông Mê Kông và Biển Đông, do Đức Cha Cuénot Thể, Giám Mục Địa Phận, khởi xướng từ lâu.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Sống giữa nơi rừng thiêng nước độc, chịu đủ mọi thứ hiểm nguy: thú dữ, bệnh tật, cô đơn, thiếu thốn cùng cực, Cha đã đứng vững được trên 35 năm nơi miền Truyền Giáo dân tộc này; trong khi nhiều vị thừa sai khác, đồng nghiệp của ngài, không ai sống nổi quá 10 năm, cá biệt có vị chỉ sau vài ba tuần đặt chân lên đất Tây Nguyên đã phải lìa trần vì không chống cự nổi với các “hung thần”: sốt rét rừng và kiết lị, mặc dù các vị ấy đang còn ở tuổi thanh xuân cường tráng!</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Cha có về Pháp nghỉ dưỡng bệnh một năm, rồi trở lại nhiệm sở núi rừng của mình, ở mãi cho đến năm 1885. Sau đó, ngài được gọi về Sài Gòn dưỡng bệnh bằng cách nhận chức danh Bề Trên Chủng Viện. Cách dưỡng bệnh hy hữu này thật bi thảm: nuôi bệnh ngày càng trầm trọng hơn, nên chỉ ít lâu sau, ngài phải sang Hồng Kông tìm thầy chạy thuốc. Bệnh tình không thuyên giảm, Cha phải bỏ Hồng Kông về Pháp. Vừa cập bến cảng Marseille được ít hôm, Cha đã qua đời ở đó, hưởng thọ 65 tuổi.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Vào năm 1929, tức 39 năm sau ngày Vị Truyền Giáo này qua đời, Hội Thừa Sai Paris mới cho ấn hành thiên Hồi Ký “Les Sauvages Bahnars” mà bạn sắp đọc.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Ngày nay, Cao Nguyên Gialai – Kontum phát triển mọi mặt, với dân số hàng triệu người. Với tâm tình “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, người dịch xin kính tặng đồng hương của mình bản dịch thô sơ của thiên Hồi Ký xuất sắc này.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<h4 style="background-color: white; font-size: 16px; letter-spacing: -0.05em; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; text-align: right;">
<em style="margin: 0px; padding: 0px;"><strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #20124d; font-family: Verdana, sans-serif;">Ban dịch thuật</span></span></strong></em></h4>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: blue; font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: x-large;"><b>DÂN LÀNG HỒ</b></span></div>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="text-align: center;">
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">Nguyên tác ” LES SAUVAGES BAHNARS “</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">P. Dourisboure</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">De la Société des Missions – Étrangères</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: red; font-family: Verdana, sans-serif;">– PARIS 1929 -</span></span></address>
<address style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: start;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: red; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></address>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="line-height: 17.399999618530273px;"><b><br /></b></span></span>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="line-height: 17.399999618530273px;"><b>CHƯƠNG I:</b></span></span></div>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<address style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;">Những dự phóng đầu tiên </span></strong><strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;">nhằm thiết lập cơ sở truyền giáo.</span></strong></span></address>
<address style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin: 0px; padding: 0px; text-align: center;">
<strong style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Cuộc hành trình khảo sát của thầy Sáu Do.</span></span></strong></address>
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px;">
<span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><span style="margin: 0px; padding: 0px;">Sau Thiên Chúa, vinh quang đầu tiên trong việc thiết lập cơ sở truyền giáo nơi các dân tộc thiểu số rừng núi Tây Bắc Nam Bộ, thuộc về Đức Cha Cuénot, Giám Mục Hiệu Tòa </span><span style="margin: 0px; padding: 0px;"></span><span style="margin: 0px; padding: 0px;">Métellopolis, Đại diện Tông Tòa, cai quản Địa phận Đông Đàng Trong. Ca ngợi vị tông đồ này ở đây không phải là việc của tôi, tôi chỉ xin nói ít lời về ngài, để bạn đọc có thể dễ dàng hiểu được những sự việc tôi sắp tường thu</span><span style="margin: 0px; padding: 0px;"> </span><span style="margin: 0px; padding: 0px;">ật.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Đức Cha vốn tính cương quyết và kiên trì, và một khi ngài đã cân nhắc lên phương án rồi, thì những trở ngại, thay vì làm ngài nản lòng, lại càng gia tăng sự hăng say của ngài. Đã bốn năm lần, thấy việc rao giảng Phúc Âm cho các dân tộc thiểu số bị lâm vào bế tắc và trở nên bất khả thi, nhưng chưa bao giờ Đức Cha có ý nghĩ bỏ cuộc. Con đường bị đóng ư? Ngài cho mở con đường khác; nếu thấy con đường mới này không thể tiến hành, ngài lại tìm hướng khác cho đến khi thành công mới thôi.<span id="more-1079" style="margin: 0px; padding: 0px;"></span></span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Ngăn trở chính cho kế hoạch truyền giáo của Đức Cha là cuộc bắt Đạo tàn khốc trên khắp Vương quốc An Nam lúc bấy giờ, nhất là ở các tỉnh miền Trung. Các vị thừa sai phải liên tục ẩn trốn và chỉ có thể lợi dụng đêm tối để thi hành nhiệm vụ của mình. Một khi bị phát hiện, lập tức họ bị bắt giữ, bị nộp cho quan sai và bị kết án tử hình. Thế nhưng, dọc suốt Vương Quốc An Nam, xuyên qua núi rừng người dân tộc cư ngụ, trải rộng đến tận phía Tây chừng hai, ba ngày đường, đều có các lái buôn người Kinh thường xuyên lui tới trao đổi hàng hoá với thổ dân. Thật ra, các dãy núi rừng này hoàn toàn độc lập với Vương Quốc An Nam, nhưng ở đây sự nguy hiểm cũng vô cùng khốc liệt, chẳng khác gì ở đồng bằng. Sau đây là lý do.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Trong các xứ văn minh, một khi đã ra khỏi biên giới của một nước người ta không còn tuân thủ luật lệ, không còn phải lo sợ toà án của nước đó nữa. Trái lại ở các xứ bán khai Châu Á, không ai biết đến điều luật nhân quyền căn bản này, và hằng ngày người ta vi phạm không chút áy náy. Một thừa sai Châu Âu bị những kẻ lang thang nào đó bắt giữ trong xứ dân tộc và bị họ giải về An Nam, nhất định sẽ bị xử án và bị hành quyết như thể đã bị bắt quả tang đi lại giữa các đường phố Kinh Đô, mặc cho vị đó có phản kháng đến đâu đi nữa. Vì thế, các vị Truyền giáo tiên khởi nơi các dân tộc Tây Nguyên không những buộc phải ẩn trốn ngay từ lúc khởi hành, mà còn phải vừa di chuyển vừa lẩn tránh trong rừng núi để đến những biên giới mà những lái buôn người Kinh chưa hề biết tới: tức là ra khỏi Vương quốc An Nam, họ còn phải ẩn trốn trong bốn năm ngày đường nữa.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Những khó khăn này đã không hề cản trở Đức Cha Cuénot, và theo lệnh ngài, đầu năm 1842, hai vị thừa sai Miche và Duclos đã thực hiện cuộc mạo hiểm đầu tiên. Hai vị đã băng qua biên giới tỉnh Phú Yên và tiến sâu vào giữa vùng dân tộc thì bị phát hiện và bị bắt. Các lái buôn người Kinh đã bắt giữ hai vị và áp giải về nộp cho quan sai An Nam. Nếu như Thiên Chúa không cho phép hai vị thừa sai này đạt đến thành công trong cuộc hành trình của họ và trong việc khai sáng cuộc truyền giáo nơi người Ba Na, thì đổi lại ngài ban cho họ vinh dự tuyên xưng đức tin trong gông cùm, tù ngục. Sau khi bị áp giải về Huế, họ bị điệu ra trước toà hết lần này đến lần khác, bị giam cầm, chịu cực hình và cuối cùng bị kết án tử hình. Trong khi chờ ngày thi hành án lệnh, vào tháng ba năm 1843, chiếc tàu Pháp Hérọne đã kịp thời đến can thiệp và giải cứu hai vị.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Những năm sau đó, một vài kế hoạch đột nhập khác qua hướng Quảng Ngãi và Quảng Nam xem ra cũng chẳng mấy thuận lợi và không mang lại kết quả khả quan gì hơn. Ở đây, tôi chỉ đề cập đến những sự kiện này để minh chứng lòng kiên định bất khả thắng của Đức Cha Cuénot, lòng kiên định mà tôi chắc rằng sẽ là nhành nguyệt quế đẹp nhất làm mũ triều thiên cho ngài trên Thiên Quốc.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Vào năm 1848, một lần nữa Đức Cha lại nỗ lực mở cuộc khảo sát qua biên giới tỉnh Bình Định, nơi chính ngài ẩn náu do cuộc bắt Đạo. Nằm cận biên giới phía Tây của tỉnh này, có làng An Sơn vốn là trung tâm buôn bán lớn giữa người Kinh và người dân tộc. Chính nơi đây, vào cuối thế kỷ trước, đã là cái nôi của cuộc nổi dậy của ba anh em nhà Tây Sơn chống vua Gia Long. Từ thời kỳ đáng nhớ này, An Sơn (xưa là Tây Sơn) luôn là mối e ngại cho triều đình nhà Nguyễn lúc bấy giờ. Vì vậy, nhiều điều luật nghiêm ngặt với những hình phạt khắt khe đã được đặt ra cho những người An Nam định cư trên đất của người dân tộc cũng như cho những người dân tộc nào vượt quá lãnh thổ An Sơn để vào đất An Nam. Thật vậy, những người An Nam buôn bán rất tấp nập trong các vùng dân tộc, họ thường xuyên đi lại từ bộ tộc này đến bộ tộc khác, nhưng không ai trong số họ nghĩ đến việc định cư ở đó. Về phần mình, các dân tộc thiểu số cũng xuống tận An Sơn để buôn bán mà chưa bao giờ dám vượt qua biên giới này.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Trong cơn bắt Đạo, một thừa sai Tây Phương không thể phiêu lưu trên con đường An Sơn mà không tránh khỏi những nguy hiểm rình rập. Đức Cha xét thấy cần phải có một người Kinh nào đó đi khai phá những con đường khác, xem xét các địa điểm thường có các lái buôn qua lại và thu thập tin tức về các bộ tộc ở xa hơn nữa, bởi vì những bộ tộc xa xôi này có lẽ là nơi duy nhất có thể rao giảng Tin Mừng trước tiên cho người dân tộc. May mắn thay, lúc đó Địa phận Đông Đàng Trong xuất hiện một chủng sinh trẻ đầy tài năng và đức hạnh – Nguyễn Do – một người xem ra được Chúa Quan Phòng đào tạo, cốt để đảm nhiệm những công trình gian nan nguy hiểm. Thầy Do vừa trở về sau chín năm ở Đại Chủng Viện Pulo-Pinang: bảy năm làm chủng sinh và hai năm làm giáo sư trợ giảng. Ban Giám Đốc Chủng Viện đã hết lời khen ngợi Thầy Do qua các báo cáo gởi về cho Giám Mục của Thầy. Đức tính nổi bật của Thầy là lòng tín thác tuyệt đối vào Chúa Quan Phòng và trong những biến cố gay cấn thường đánh gục lòng can đảm của nhiều người khác, thì chỉ làm gia tăng lòng dũng cảm của Thầy thôi. Nhiều lần, tôi đã chứng kiến trong những tình thế rất nguy kịch, Thầy Do vẫn tỏ ra hết sức bình tĩnh.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Đức Cha Cuénot hiểu rõ và đánh giá cao Thầy Do, ngài quyết định giao phó cho Thầy thực hiện hoài bão mà ngài đang ấp ủ. Một ngày kia, ngài gọi Thầy Do đến và không cần vòng vo, đi thẳng vào đề:</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">- “Thầy phải khai mở một con đường, qua ngõ An Sơn, để truyền giáo cho người dân tộc. Thầy sẽ làm thế nào để hoàn thành việc đó?”</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">- “Con sẽ làm lái buôn – Thầy Do đáp – và trong khi đóng vai một lái buôn, con sẽ tiến sâu vào bên kia ranh giới mà các lái buôn khác chưa từng vượt qua. Một khi việc khảo sát địa hình hoàn tất, con sẽ trở về và dẫn đưa một Cha đến vùng đó.”</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">- “Quá tốt – Đức Cha nói thêm – Cha mong đợi nhiều nơi Thầy; nhưng để thực hiện một công trình hết sức quan trọng như vậy, Thầy cần có đủ can đảm mà Ta muốn ban cho Thầy qua việc phong chức Phó tế. Vậy Thầy hãy dọn mình, tĩnh tâm và cầu nguyện, để đón nhận ân sủng mà Thiên Chúa sắp ban cho Thầy.”</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Tám ngày sau, được trang bị bằng đức tính của hai Thánh Phó tế tử đạo Stêphanô và Lôrenxô, Thầy Sáu Do cất bước lên đường hướng về An Sơn. Để khỏi ai chú ý đến chuyến đi của mình, Thầy Sáu Do cởi bỏ y phục thường ngày, vận bộ đồ rách rưới, vượt qua các ngọn đồi hiểm trở phân cách cao nguyên An Sơn và đồng bằng Bình Định. Dự định giả trang làm lái buôn, nhưng Thầy Do đã không nghĩ rằng muốn buôn bán nơi miền dân tộc cần phải có môn bài mà chính quyền vẫn bán đấu giá định kỳ hằng năm.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Không thể hy vọng sớm kiếm được môn bài mà không bị lộ diện, Thầy Sáu Do đã thay đổi kế hoạch. Từ nay, thay vì mơ ước địa vị cao sang của một thương buôn, Thầy lại bằng lòng với một vị trí thấp hèn: làm đầy tớ. Thầy đã xin vào giúp việc cho một lái buôn người Kinh ở An Sơn. Nhiệm vụ đầu tiên của Thầy nơi ông chủ mới này là làm chính công việc mà xưa kia đã làm cho đứa con hoang đàng phải hối hận và nuối tiếc nhà Cha của mình. Nhưng cũng thật khác xa biết bao! Đứa con hoang đàng đáng thương tuôn chảy những giọt nước mắt đắng cay, bởi vì chính anh đã lìa bỏ Cha mình, và thân phận làm kẻ chăn heo của anh chẳng qua chỉ là một hình phạt vì lỗi lầm của anh. Trái lại, Thầy Sáu của chúng ta đã hết lòng yêu mến Cha trên trời, Đấng vì lòng yêu thương đặc biệt mà thế gian không bao giờ hiểu thấu, đã đặt Thầy vào địa vị thấp hèn này để Thầy có dịp đau khổ mà lập công. Bởi thế, thay vì than thân trách phận, Thầy Sáu Do đã cảm thấy rất hạnh phúc. Người lái buôn không chút nghi ngờ phẩm cách của người giúp việc cho mình, thậm chí cũng không biết anh ta là một Kitô hữu. Sau một thời gian, rất hài lòng về người giúp việc, ông chủ liền thăng bậc cho anh bằng cách đặt anh làm đầu bếp. Đến thời kỳ đi trao đổi hàng hoá với các bộ tộc, Thầy Sáu Do, vai mang gùi đựng nồi niêu, chén bát, tháp tùng ông chủ lái buôn của mình đi từ làng này đến làng khác.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Công việc bận rộn của một người giúp việc cần mẫn không hề làm sao nhãng tâm trí của Thầy Sáu Do dành cho sứ mạng bí nhiệm mà chỉ một mình Thầy biết. Thầy kiên trì hỏi han anh em dân tộc về ngôn ngữ, phong tục, tập quán của họ, về thiên nhiên của các vùng ở phía Tây và về các bộ tộc cư ngụ ở đó. Nhất là, Thầy đã cố gắng ghi nhớ một số từ vựng của thổ ngữ mà một ngày kia, nhờ nó, Thầy sẽ rao giảng Đức Giêsu Kitô cho những người đáng thương này, những người chưa hề nghi ngờ mục đích của Thầy.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Sau sáu tháng sống đời phiêu bạt, Thầy Sáu Do đã biết khá nhiều thổ ngữ của các dân tộc, đủ để có thể phiêu lưu một mình. Không còn lý do gì để ở lại làm công cho ông chủ lái buôn lâu hơn nữa. Vào một ngày đẹp trời, Thầy đã rời bỏ ông chủ và trở về tường trình cho Đức Cha những thành công bước đầu trong công việc của ngài. Thầy muốn thử nhập vai một lái buôn thực thụ để có thể dấn sâu vào trong các bộ tộc thiểu số mà các lái buôn người Kinh chưa hề đặt chân đến. Đức Cha Cuénot đã tán thành và cho một nhóm chủng sinh chưa có chức thánh đi theo tháp tùng Thầy. Họ là bốn người bạn của Thầy.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Trong những ngày đầu tiên, họ buộc phải “hành quân” vào ban đêm. Với sự thận trọng, khôn khéo, họ đã an toàn đến được bộ tộc Ha Drong. Từ một anh đầu bếp lưu động, Thầy Sáu Do đã trở thành một người lái buôn “tầm cỡ”, với đủ thứ hàng hoá và đoàn người tháp tùng. Nhưng, như thi sĩ ngụ ngôn La Fontaine đã từng nói: “Trong mọi trường hợp, những người nhỏ bé có thể tránh né cũng dễ dàng thôi. Còn người lớn, ôi! dễ chi như vậy.”</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Khi Thầy Sáu Do chỉ là anh đầu bếp thì chẳng ai quan tâm đến làm gì; nhưng khi tưởng Thầy giàu có thì người ta lại âm mưu sát hại Thầy. Một ngày nọ, người dân tộc Ha Drong quyết định cướp đoạt hàng hóa của các ngài mà họ tưởng là rất quí giá, đồng thời bắt lấy chủ buôn và các người giúp việc đem bán sang Lào làm nô lệ. Nhưng Chúa Quan Phòng đã săn sóc Thầy, đã giúp Thầy nhận biết ý đồ đen tối của các ông chủ tỏ vẻ hiếu khách. Vì thế, giữa đêm khuya, Thầy Sáu Do và các bạn hữu đã chạy trốn, bỏ lại tất cả hành lý, đồ đạc, và khi bọn cướp kéo đến bao vây nhà thì họ đã cao chạy xa bay rồi. “Bỏ của chạy lấy người”, cứu được mạng sống là may lắm rồi! Nhưng thật là khốn khổ! Họ đã phải chịu suốt ba bốn ngày đường gian lao, trắc trở để rồi trở về lại đất An Nam! Họ không còn lương thực, không còn gì quý giá, nghĩa là không có vật gì để trao đổi, vì ở xứ này, người ta không biết đến tiền bạc. Cuối cùng, nhờ các thiên thần bản mệnh phù giúp, anh em cũng về gặp được Đức Cha Cuénot. Đức Cha rất cảm phục lòng can đảm của họ, vì ngay sau đó, họ lại ngỏ ý muốn sẵn sàng lên đường nữa.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;">Tóm lại, với bao nhiêu vất vả khó nhọc và kiên tâm trì chí, Thầy Sáu Do đã đạt được nhiều thành quả quan trọng. Trước tiên, Thầy đã biết được một ít thổ ngữ dân tộc, đó là điểm căn bản; và nhất là Thầy đã khai phá một con đường mới ngoài các con đường thông thường của các thương buôn người Kinh đi lại. Con đường chẳng mấy ai đi vì phải vượt qua núi đồi dốc dác, hiểm trở. Nhưng qua ngã này, nếu các nhà thừa sai sử dụng thì họ có thể kín đáo tới được các vùng rừng núi phía Tây. Con đường này, hết sức cam go và vất vả, lại dài hơn những lối đi khác, bởi vì phải đi vòng rất xa lên tận phía Bắc trước khi rẽ sang phía Tây. Tuy nhiên, đó là lối đi an toàn, bởi vì không một thương buôn người Kinh nào có can đảm đi vào. Sau khi xem xét chu đáo, Đức Cha Cuénot đã chọn lối đi này cho các vị thừa sai.</span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><img src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image011.jpg?w=300&h=225" height="240" width="320" /> </span></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<b>Dòng sông Đăk Bla</b></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<img src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image0131.png?w=150&h=99" height="212" style="background-color: transparent;" width="320" /></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<b>Cầu treo vào làng</b></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<img src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image0171.jpg?w=225&h=300" height="400" width="300" /></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<b>Nhà Rông</b></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<img src="http://gpkontum.files.wordpress.com/2011/03/image021.jpg?w=300&h=225" height="300" width="400" /></div>
<div style="background-color: white; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><b>Giọt nước</b></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: center;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div style="background-color: white; font-size: 12px; line-height: 17.399999618530273px; margin-bottom: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="margin: 0px; padding: 0px;"><span style="color: #4c1130; font-family: Verdana, sans-serif;"><br /></span></span></div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-1900103878681811712014-05-06T17:58:00.002-07:002014-05-06T17:58:21.031-07:00150 NĂM PHỐ ÐẠO TÂY NGUYÊN<br />
<h3 align="CENTER" style="background-color: white; color: purple;">
<span style="color: red; font-family: Trebuchet MS, sans-serif; font-size: large;">150 NĂM PHỐ ÐẠO TÂY NGUYÊN</span></h3>
<div>
<span style="color: blue;">VŨ SINH HIÊN</span></div>
<div>
<br /></div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Là Kontum đấy. Là "Làng-Bên-Hồ" đấy, bởi tiếng dân tộc, KON có nghĩa là làng (như Buôn, Plây) và TUM có nghĩa là hồ. Bà con dân tộc người ở Tây nguyên cũng gọi sông là hồ nước lớn. Con sông Dak Bla chảy về đến KonTum thì tình tứ ngoằn ngoèo, ôm trọn thị xã miền cao này như trong một hồ nước thơ mộng trên đỉnh Trường Sơn mà một mái dốc xuống Kampuchia, Hạ Lào nhập vào Mê Kông hùng vĩ, một mái xuôi về Ðất Việt đổ ra biển Ðông mênh mông. "Anh cứ xẻ rừng mà đi, khi gặp con sông lớn, dừng lại lập làng và rao giảng Tin Mừng", vị Giám Mục giáo phận Ðàng Trong, Thánh Stêphanô Cuénot Thể, nói như ra lệnh cho Thầy Phó Tế F.X. Nguyễn Do, Thầy Sáu Do, một hôm từ hầm trú ẩn Tòa Giám Mục Ðàng Trong ở Gò Thị, Bình Ðịnh.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Ðó là năm 1848.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Không phải đến thời điểm này, Giáo Hội mới nghĩ tới việc loan báo Tin Mừng cho Tây Nguyên. Ngay từ năm 1672, sau khi tháp tùng Giám Mục Lambert De La Motte kinh lý giáo phận Ðàng Trong, linh mục Giuse Trang, một trong hai vị linh mục Việt Nam đầu tiên của Ðàng Trong (vị kia là cha Luca Bền, cả hai được đức cha Lambert phong chức tại Juthia, Thái Lan), đã được chỉ định đảm nhận địa sở Nước Mặn tỉnh Bình Ðịnh, ngài đã nghĩ ngay đến việc truyền giáo lên vùng cao phía tây tỉnh này. Chỉ tiếc rằng vị linh mục người Việt tiên khởi ấy đã mệt một quá sớm vì bệnh sốt rét, năm 1676, vào lúc tuồi đời chưa tròn 36 tuổi. Chỉ trên 4 năm sau cái chết của vị linh mục Việt Nam đầy nhiệt huyết, 1680, cha Courtaulin, rồi năm sau đó, 1681, các cha Vachet và Le Noir, tất cả đều thuộc Hội Thừa Sai Paris, đã tìm đường lên Tây Nguyên qua ngã Quảng Ngãi. Mọi cố gắng này đều thất bại. Cũng dễ hiểu thôi, khó klhăn chồng chất: "Ở đây phải đi chân đất, thường xuyên đỉa và kiến càng cắn. Bơi lội qua sông, khi gần đến các làng, luôn cảnh giác lo sợ đạp phải những mũi chông độc cắm trên mặt đất. Kế đến là những cơn sốt rét, những tin đồn vu khống và ve vãn quyến rũ, những lần trở trời trở gió, những âm mưu được tính toán trong bóng tối. Tắt một lời, mọi điều đều gây khổ hoặc thất bại". (Thư của Ðức cha Cuénot Thể gửi Hồng Y Matthêu ngày 11-02-1852).</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Phải đợi trên 150 năm sau đó, dưới thời của vị giám mục thứ 16 của Giáo Phận Ðàng Trong, Thánh Stêphanô Cuénot Thể, công việc truyền giáo cho Tây Nguyên mới được xúc tiến tích cực. Thật là lạ lùng, công việc của vị giám mục này với nhiệm kỳ kéo dài 26 năm mà phần lớn thời gian đều ở dưới hầm hoặc trốn chạy nay đây mai đó, vậy mà tầm nhìn của ngài đã phóng xa lên miền cao núi rừng âm u huyền bí. Thời bấy giờ, Tây Nguyên và Ðồng Bằng được coi như hai lãnh thổ, có những cửa khẩu bất thành văn mà người Kinh người Thượng dùng làm nơi trao đổi hàng hóa, các thương lái không dám vượt qua ranh giới vô hình này, nếu không muốn lãnh lấy những tai họa khôn lường, thường khi là cái chết. Thoạt đầu là một giáo dân, ông Cả Ninh, năm 1839, được đức cha Cuénot sai lên Tây Nguyên qua ngả Cam Lộ, Quảng Trị. Không thành! Ba năm sau 1842, đức cha lại sai một giáo dân, ông Cả Quới hướng dẫn một đoàn truyền giáo gồm các cha Duclos và Miche (MEP), 11 thầy giảng và 3 giáo dân nữa lên Cheo Reo qua ngả Thạch Thành, Phú Yên. Ðoàn truyền giáo đã bị các lái buôn chận bắt và nộp cho triều đình. Bốn năm sau, hai linh mục người Việt là các cha Vận và cha Hòa cũng xuất phát từ Phú Yên nhưng vòng xuống phía Nam Tây Nguyên, vào tận Bản Ðôn gần Buôn Ma Thuột, nhưng cũng trụ tại đây được một thời gian ngắn. Trong lúc đó, vị giám mục có tầm nhìn xa về mục vụ vẫn thiết tha với mộng ước ấp ủ từ những ngày đầu đảm trách giáo phận Ðàng Trong (1835): "Một trong những nguyện vọng thiết tha nhất của tôi là mở một con đường cho Tin Mừng đến tận sông Lớn ở Lào. Mặc dù đã 20 lần thất bại, mới đây tôi đã thử một lần nữa. Vô phúc thay, lần này cũng không hơn gì lần trước". (Thư của đức cha Cuénot gửi Ban Tư Vấn Thánh Bộ Ðức Tin ngày 190-11-1839).</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Ý định này của đức cha lại càng khẩn thiết khi mà tình hình cấm đạo ở miền đồng bằng mỗi ngày mỗi gay gắt hơn. Vua Tự Ðức lên ngôi, bị bao vây bởi các quần thần nho sĩ vốn chỉ quen với kinh điển Trung Hoa, bỏ ngoài tai những đề nghị cải cách của các đại thần sáng suốt như Phan Thanh Giản, Phạm Phú Thứ và của những công dân từng du học ở nước ngoài như Nguyễn Trường Tộ, linh mục Ðặng Ðức tuấn,... Nhà vua ban hành hàng loạt các đạo dụ cấm truyền bá đạo Công Giáo. Nhu cầu thành lập một nơi an toàn cho con cái của Hội Thánh lại càng khẩn thiết hơn lúc nào hết. Trong suốt thời kỳ Hội Thánh bị bách hại dài đằng đẵng, thì Juthia, rồi Penang đã là nơi an toàn cho toàn vùng Ðông Á, Gò Thị, Cái Nhum đã là những nơi an toàn cho Giáo Phận Ðàng Trong. Nay thì Tây Nguyên sẽ phải là đất lành cho Hội Thánh tại Việt Nam. Ngày 15-04-1847, tầu chiến của hải quân Pháp do phó đô đốc Rigault De Genouilly đã bắn vào cảng Ðà Nẵng. Tình thế sẽ vô cùng bi đát cho Hội Thánh.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Mà kể cũng lạ. Bên Thái Lan, hoàng cung trải chiếu cạp điều đón các thừa sai ngoại quốc, nhà vua mời các ngài vào đàm đạo thân mật, dành cho các ngài mọi dễ dàng để thành lập Trung Tâm Truyền Giáo, Chủng Viện Thánh Giuse, nhà vua còn có ý định mời đức cha Lambet De La Motte cầm đầu một phái đoàn thay mặt nhà vua sang Pháp thăm xã giao vua Louis XIV. Thái Lan, đất Phật, bao dung vậy đấy. Nhưng rồi Ðạo Chúa chỉ phát triển chậm chạp ở quê hương của chùa chiền và sư sãi này. Còn ở đây, ngay từ đầu, tổ tiên chúng ta đã phải long đong lận đận, máu đổ triền miên hàng trăm năm, vậy mà... Hôm nay, chỉ riêng giáo phận Kontum: 170.000 giáo dân Kinh Thượng, 247 nữ tu, 31 linh mục. Sực nhớ lại lời Thầy Chí Thánh: "Nếu hạt lúa gieo vào lòng đất mà không chết đi thì nó vẫn trơ trọi một mình, còn nếu chết đi nó mới sinh được nhiều hạt khác" (Ga 12, 24).</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Không thể sớm hơn được, phải có một thời điểm, phải có một tấm lòng, một bàn tay, một đôi chân, như là tiền định. Sau 9 năm theo học tại Penang, thầy F.X. Nguyễn Do về lại quê nhà, vào trình diện đức giám mục. Quê ở Ðồng Hâu, huyện Hoài Ân, một huyện miền cao của tỉnh Bình Ðịnh, cũng là một cửa ngõ giao thương giữa hai miền Kinh-Thượng, chắc hẳn chàng thanh niên Nguyễn Do cũng đã từng quen mắt với vóc dáng của những người anh em dân tộc xuống núi, với hình ảnh những thương lái người Kinh lên đây mua bán trao đổi hàng hóa. Ðây đúng là nhân vật tiền định, đúng là người mà đức giám mục đang kỳ vọng cho chuyến đi khai phá. "Vâng, con sẽ giả làm lái buôn, học tiếng Thượng, len lỏi tìm đường và...", thầy Sáu Do hào hứng phác họa kế hoạch, đơn giản mà thành thạo. Nhưng thầy đã không xuất phát từ quê nhà của thầy. Thầy khăn gói lên đường đi An Khê, vùng đất đã từng được anh em nhà Tây Sơn dùng làm nơi dấy binh, qui tụ quần hào và dựng cờ khởi nghĩa. Sử sách kể rằng ông tổ của nhà Tây Sơn vốn họ Hồ, quê Nghệ An, bị chúa nguyễn bắt vào định cư ở vùng An Khê này khi nhà chúa đem quân ra chinh phục Ðàng Ngoài vào các năm 1653-1657. Họ Hồ đã đổi thành họ Nguyễn và làm nghề buôn trâu ở miền ranh giới Kinh-Thượng này, hẳn đã có nhiều giao dịch với người Tây Nguyên. Năm 1771, Nguyễn Nhạc làm biện lại thu thuế trong vùng, đã nướng sạch tiền thuế thu được trên chiếu bạc, rồi cùng hai em là Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ lên vùng núi Thượng đạo, ấp Tây Sơn dựng trại lập đồn, chiêu mộ quần hào trong đó có cả các buôn làng thiểu số. Hôm nay còn đây đền Tây Sơn Thượng đạo mà hàng năm vào ngày mồng 5 tháng Giêng âm lịch tưng bừng cờ xí, đồng bào mừng chiến thắng Ðống Ða của vua Quang Trung-Nguyễn Huệ, linh đình rước sách xuống đền Tây Sơn Hạ ở Phú Phong. Ở một chỗ nào đó trong ấp Tây Sơn Thượng là nhà ông Quyền, một thương lái giầu có hồi đó mà thầy Sáu Do đã làm công trong 6 tháng, thời gian đủ để dò la đường đi nước bước và học ngôn ngữ của người Tây Nguyên, trong các lần theo ông chủ gánh hàng lên vùng cao. "Cửa khẩu!" An Khê này hẳn đã một thời rộn rịp qua lại, bởi sau đó người Pháp lập đồn kiểm soát ở đây. "Chợ Ðồn" còn đó, địa danh gắn liền với cái bót Tây hồi ấy.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Thầy Sáu Do lập một đoàn buôn riêng của Thầy, nhưng không qua ngả sầm uất này. Thầy chọn con đường gian khổ hơn, nhưng an toàn hơn, bởi là đường riêng của thầy, do thầy tự vạch ra để tránh các cuộc đụng đầu với các lái buôn khác. Xuất phát từ Gò Thị, đi thuyền trên sông Côn đến một nơi giáp ranh Bình Ðịnh-An Khê, cách An Khê khoảng 10 cây số về hướng Bắc gọi là Bến thì buộc phải lên bờ, trước mặt sừng sững hai quả núi, Hòn Lớn và Hòn Nhỏ. Giữa hai quả núi này là đường Dốc Ván, lội bộ theo con đường này để tới Trạm Gò, trạm giao liên đầu mối của đường truyền giáo. Một giáo dân được thầy Sáu Do bố trí "nằm vùng" ở đây, hành nghề chẩn mạch và bốc thuốc Bắc, rất mát tay nên được đồng bào trong vùng quí mến. Ðiểm giao liên này trong nhiều năm đã là nơi dừng chân của các thừa sai, linh mục và giáo dân, trước khi vượt sông Ba và tiến sâu vào rừng núi Tây Nguyên theo hướng tây bắc. Trạm Gò bị phá hủy thời Văn Thân, 1885. Văn Thân nói riêng, người Kinh nói chung đều đã dừng lại ở An Khê, ở Trạm Gò. Trước thầy Sáu Do, chưa người Kinh nào bước qua Cổng Trời "Mang Yang" (con đèo nằm trên đèo An Khê, có nghĩa là cổng Trời). Tây Nguyên vẫn là lãnh thổ riêng biệt và huyền bí của người Tây Nguyên. Vào một buổi chiều mưa, trên chiếc xe 12 chỗ, vượt quãng đường đất đầy ổ voi lầy lội trên 10 cây số từ An Khê lên, người viết và các thân hữu đứng giữa Trạm Gò hôm nay lác đác nhà cửa mái tranh mái ngói, có cả tiếng Honda thỉnh thoảng vọt ngang, nhưng xưa kia, 150 năm trước, bạt ngàn rừng rú cây cao rậm rạp. chúng tôi lặng người bàng hoàng khi nghĩ tới những bước chân của thầy Sáu Do, của các thừa sai, tại chỗ này, một thế kỷ rưỡi trước đây, đầy cọp beo và chướng khí. Ðưa camera lên lia vội vài thước phim rồi gọi nhau lên xe mau chóng ra quốc lộ 19, bởi chỉ cần một nhân viên xã đi qua, hỏi han đôi điều, mời về ấp về xã làm việc, phiền chết được.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Vượt sông Ba, thực sự là núi rừng Tây Nguyên rồi đấy. "Thần Khí Chúa ngự trên tôi, sai tôi đi loan báo Tin Mừng..." phải sắt đá và tin rằng trước lúc con người tra tay vào việc thì Thánh Thần đã dọn đường từ lâu. Ðừng ảo tưởng về tài năng của phận người mỏng dòn. Hai chuyến đi, 1849, 1850, hai lần thất bại. Lần đầu bỏ của chạy lấy người. Lần sau bị voi đuổi, chạy thục mạng về Gò Thị, được "nghỉ phép" 15 ngày cho hoàn hồn rồi lại lên đường. Người dẫn đường vẫn đặt trọn niềm tin vào Chúa. Một lần đạp phải chông ngày 01-01-1851, nmgọn tre vót nhọn đâm thủng lòng bàn chân. thầy Sáu do đã la lên "Laudate Dominum omnes gentes" (Hỡi muôn dân, hãy ca tụng Chúa). Co1 khùng không đây? Bởi nếu ở trong trường hợp này, người viết sẽ la lên cho quên đau hoặc sẽ văng ra vài tiếng "Ðan Mạch" cho hả giận. Ấy vậy mà thầy Do đã phản ứng như thế đó. Trên đường đi, rải rác các buôn làng: Baham, Bơlu, Konphar, Kon Kơlang rồi Kon Kơxâm, Kon Rơbang... lúc nào cũng phải nhỏ nhẹ, hiền hòa. "Có Chúa đi với tôi..." đúng vậy, Thánh Thần đã dọn đường rồi thì phải. Hàng loạt các già làng đưa tay đỡ đần: Ông Baham, ông Lập, ông Bliu, nhưng ngán nhất vẫn là ông Kiơm ở Konphar. Ông lực lưỡng khỏe mạnh, được "vua An nam" được vua tin cẩn đặt làm đại diện ở Tây Nguyên và chỉ thị giao nộp các đạo trưởng bén mảng tới vùng này. Từ Gò thị, đức cha Cuénot cũng đã nghe nói nhiều về vị già làng số một của Tây Nguyên và căn dặn thầy Sáu Do bằng mọi cách tránh gặp ông Kiơm mà mọi người đều kính cẩn gọi là "Bok" Kiơm 9các linh mục ngày nay cũng được gọi trân trọng là Bok). "Tôi là Bok Kiơm đây", thầy Sáu Do và mọi người như chết đứng khi vừa vào làng Konphar và giáp mặt lần đầu "hung thần" chưa hề biết chân dung. Nhưng lạ thay, ông tỏ ra hiền hòa độ lượng, ông đề nghị được kết nghĩa anh em với thầy Do và gọi hai từa sai Combes (cha Bê) và Fontaine (Khâm) là Bố. Từ đó, đoàn truyền giáo tiên khởi được Bok Kiơm che chở đùm bọc, tìm mua giúp lương thực thực phẩm, vờ vĩnh dẫn quan quân triều đình quanh co trong rừng rậm cho tới mệt lử phải bỏ cuộc mà không hề chỉ chỗ ở của những người vừa kết nghĩa anh em. Tin vui bay về Gò Thị, thầy Thám, em ruột thầy Do, nhập cuộc hướng dẫn các thừa sai Desgouts (cha Ðệ) và Dourisboure (cha Ân) cùng với 15 giáo dân ngày 11-11-1850 lên Tây nguyên, theo đường mòn của ông anh Sáu Do.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... những giáo điểm đầu tiên: Kon Kơxâm ở phía đông cử ngõ vào đồng bằng Kontum với Cha bề trên Combes, Kontrang ở phía bắc với cha Dourisboure, Plei Chư ở hướng tây của sắc tộc Jarai với cha Fontaine, ở giữa "Tam giác xanh" này là Plei Rơhai với thầy Sáu Do và cha Desgouts, sau này là Trại Lý là Gò Mít, là giáo xứ Tân Hương ngày nay.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... những tín hữu đầu tiên: Giuse Ngui, Gioan Pat. ông Hmur rồi cả gia đình ông (1853).</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... chữ viết chi sắc tộc Bahnar, Sedang và Jarai được các vị thừa sai sáng tạo dần dần theo mẫutự la tinh, công việc mà trước đây cha Ðắc Lộ đã làm với ngôn ngữ dân tộc Kinh. Ở cao nguyên Laang Biang, truyện truyền khẩu của sắc tộc Lát kể rằng các sắc tộc ở vùng cao vốn xưa kia cũng đã có chữ viết đấy chứ. Nhưng trong khi người Kinh viết chữ trên đá, trên gỗ thì sắc tộc thiểu số lại viết chữ trên da trâu, rồi đem phơi ở lan can nhà sàn, đêm về, ông ba mươi đi qua, ngửi thấy mùi thịt, ông đã xơi tái chữ nghĩa của các sắc tộc vào bụng. Thế là hết.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... sau khi lãnh nhận sứ vụ linh mục, cha Do bắt đầu công việc "khẩn hoang lập ấp" tại Plei Rơhai, tức Gò Mít, tức Tân Hương, nằm trên đường Nguyễn Huệ, thị xã Kontum ngày nay, cạnh con sông Dak Bla, như dự đoán của đức cha Cuénot. Các thừa sai khác lần lượt triển khai kế hoạch của cha Nguyễn Do tại các vùng trách nhiệm của các ngài, giữa lúc ở đồng bằng, cơn bắt đạo mỗi ngày mỗi tàn khốc.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... đến lúc thành lập giáo phận theo sắc chỉ của Ðức Thánh Cha Pio XI năm 1933, giáo phận Tây Nguyên đã có 24.525 giáo dân trong đó có 5.533 giáo dân Kinh, 18.992 giáo dân Thượng, 13 linh mục ngoại quốc, 12 linh mục việt Nam, 3 linh mục Bahnar, 13 giáo xứ, 171 giáo họ, 121 nhà thờ, nhà nguyện...</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... các dòng tu nhập cuộc và thượng sơn. Rất sớm là Dòng Mến Thánh Giá Gò Thị (1850), là việc thành lập trường Thầy Giảng gồm các thanh niên dân tộc, trường Giáo Phu Cuénot (1808). Rồi lần lượt là Dòng Nữ Tử Bác Ái Vincent De Paul (1937), thành lập Dòng Ảnh Phép Lạ dành riêng cho các thiếu nữ người dân tộc (1947), Dòng Sư Huynh Lasan (1956), Dòng Thánh Phaolô Thành Chartres (1957), Dòng đức Mẹ Vô Nhiễm Phú Xuân (1969), Dòng Chúa Cứu Thế (1969), Dòng Chúa Quan Phòng (1970) và Dòng Tiểu Ðệ (1973). Mỗi dòng tu gia nhập vườn nho Kontum mỗi cách, duy trường hợp Dòng Chúa Cứu Thế quả là đáng nhớ. Chiều hôm ấy, 10-10-1969, 4 tu sĩ của Dòng lái chiếc xe Jeep lăn theo chiếc xe con cóc của đức giám mục Paul Seits Kim, đến một nơi mà sau đó các vị mới được biết tên là Pleikly. Ðức giám mục rút trong túi ra cuốn Kinh Thánh, đọc đoạn Tin Mừng Luca về việc chúa sai 72 môn đồ đi giảng đạo, đọc xong, ngài lên xe về Kontum, cách đó khoảng 100 cây số. Lúc ấy là 4 giờ chiều, 4 tu sĩ ngơ ngác nhìn nhau giữa núi rừng hoang dã và xa lạ. Các anh được một người dân tộc ở gần đó sẵn lòng cho tá túc trong căn chòi của gia đình anh, giữa lúc đang dọn đồ đạc từ trên xe xuống thì chị vợ hớt hải từ rẫy chạy về, xua tay tỏ vẻ không đồng ý, chỉ vì con chị đang bị bệnh, và theo phong tục, không "cho khách đỗ nhà" khi gia đình có người đau ốm. May thay, lúc ấy ông xã trưởng tới, chỉ cho một ngôi trường tiểu học có lẽ đã bỏ hoang lâu ngày, bởi gian đầu đang được dùng để nuôi dê. Các vị thừa sai được chỉ định cư ngụ trong cái căn chuồng dê ấy, quét dọn xong thì trời đã tối. Cư ngụ trong căn chuồng dê này hai tháng, Giáng Sinh 1969, Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam đã có tu viện mới trên Tây Nguyên: Một căn nhà lá khá tươm tất. "Ơi" Tài ơi! Bok Tín ơi, thầy Quân ơi, sẽ chẳng bao giờ quên được cái thuở ban đầu gian khổ ấy nhỉ. Ở Playhuơt, lớn bé già trẻ đều gọi cha Vương Ðình Tài là "Ơi", nghĩa là "Ông" như ông nội, ông ngoại. Thế rồi suốt 20 năm trời, anh Nguyễn Văn Thượng, chính xứ Tiên Sơn ví von là Dòng Chúa Cứu Thế chỉ... mò cua bắt ốc, bởi số tân tòng lác đác như lá mùa thu. Bỗng kể từ sau ngày 117 vị tử đạo được phong hiển thánh, 19-06-1988, số người xin nhập Ðạo tăng nhanh, có nơi cả buôn làng xin tòng giáo. Dĩ nhiên, tiến trình học hỏi không thể hời hợt qua loa, 30 linh mục của giáo phận quần quật ngày đêm, bởi mỗi vị đều phụ trách nhiều giáo xứ cách xa nhau vài chục cây số. Các cha Dòng Chúa Cứu Thế Tài, Tín, Phán mỗi vị đều đảm nhận khoảng 100 làng, có làng mươi mười lăm giáo dân, có làng cả trăm tín hữu. Mà vẫn còn những vùng sâu, vùng xa khó tới được, không tới được cha con đành phải hẹn nhau dưới một gốc cây, gần một con suối, vẫn còn tươm tất hơn đồi Golgotta thuở nào. Liều mà đi xa hơn, chẳng lành đấy. Có mấy linh mục dám về Kon Plong, Dak Tô, Dak Hà, Sa Thày, Ngọc Hồi, Dak Len... đâu cơ chứ. Ðành phải phó mặc đàn chiên cho các chú giáo phụ, các dì phước trong dáng vẻ quê mùa và cho... Chúa Thánh Thần. Biết làm sao. Nhưng có lạ lùng gì đâu bởi vì 137 năm về trước, năm 1861, đức cha Cuénot Thể từ Gò Thị sang Gò Bồi dâng lễ, bị bắt, chết rũ tù, còn bị quật mồ buông xác trôi sông. Phải chi ngài cứ ở yên dưới căn hầm trú ẩn tại Gò Thị, sau nhà là đầm Thị Nại, một con đường nối liền "Tòa Giám Mục" Ðàng Trong với nhà riêng ông trùm họ Anrê Nguyễn Kim Thông. Mỗi khi binh lính triều đình về làng, ông trùm mau mắn báo tin cho vị giám mục kính yêu, ngài rời khỏi hầm xuống thuyền ra đầm Thị Nại. Trò ú tim này kéo dài đã suốt 26 năm nhiệm kỳ giám mục của thánh Cuénot. Còn cụ trùm Thông, cụ là một công dân gương mẫu, bởi vua Tự Ðức đã phong cụ là "Cần Nông", tấm bia mộ còn đây: "Cần Nông Nguyễn Kim Thông chi mộ" (1790-1855). Ấy vậy mà chỉ vì là tín hữi công giáo không chịu quá khóa, cụ bị kết án lưu đày vào Ðịnh Tường, vai đeo gông, tay mang xiềng, cụ đi bộ một năm sáu tháng đến Mỹ Tho và trút hơi thở tại đây. Khi qua Bình Thuận, con trai của cụ, linh mục Nguyễn Kim Thủ đã đón cụ và kín đáo giải tội cho cụ, cho cụ rước lễ. Con cái và bà con giáo dân đề nghị chung tiền để xin giảm án cho cụ, cụ nghiêm mặt quở trách rồi lại xiềng xích lên đường, để được chết... vì Ðức Kitô.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Linh mục Nguyễn Kim Thủ cũng bị bắt không lâu sau đó. Ông bị kết án tử hình nhưng liền sau đó có sắc lệnh tha đạo *) của vua Tự Ðức. Trong tù, vị linh mục tử tù buồn bã bởi ông mất cơ hội đổ máu vì Ðạo. Nhưng tiếp theo đó là lệnh thi hành các bản án đã được tuyên án trước ngày có sắc lệnh tha đạo. Cha Thủ mừng rỡ chờ ngày làm chứng nhân cho Ðức Kitô. Hôm ra pháp trường, ông mặc phẩm phục của linh mục khi lên bàn Thánh dâng lễ, theo sau là giáo đoàn của ngài hát vang... trong nước mắt hân hoan. Trời! cha Thủ ơi, anh hùng và hoành tráng vậy sao? Theo chỗ con hiểu thì khi tổ phụ Abraham vung lưỡi dao trên đứa con duy nhất là Isaac, lòng ngài đã buồn rười rượi, chỉ vì phải vâng lệnh Yave. Thánh lễ hôm ấy, cha đã dâng bằng chính máu thịt của cha, cha "hân hoan bước lên bàn thờ Chúa". Gò Thị, đất nguồn, khởi nguyên của Tây Nguyên, là thế đó.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Từ ấy... hình thành phố đạo Kontum, mà công đầu là của những người giáo dân can trường, của những người Việt Nam bình dị. Con sông Dak Bla chảy từ hướng bắc xuống, ôm gọn bình nguyên Kontum rồi vòng sang hướng tây, nhập vào sông Pôcô thành sông Sésan và hòa vào Mékong hùng vĩ của hạ Lào. Ở giữa bình nguyên này là Tòa Giám Mục, chủng viện, giáo xứ Tân Hương, nhà thờ Phương Nghĩa, trường Cuénot, dường Bok Do, đường Bok Kiơm... Rải rác vòng trong vòng ngoài là hàng loạt thánh đường và các cơ sở xã hội vốn là của Giáo Hội Công Giáo: Bệnh viện Minh Quý, Vườn Trẻ Kim Sơn, Bệnh Viện của Dòng Bác Ái Vinh Sơn, trường Lê Hữu Từ, trường Têrêxa, nhà thờ Thomas Thiện nay là Trường Mẫu Giáo Bán Trú Quyết Thắng. Tận cùng hướng tây là giáo xứ Kon Rơbang, giáo xứ Phương Quí v.v... Phố đạo này nên được coi là phố cổ của Kontum, bởi Kontum hiện nay đang được phát triển theo hướng bắc, dọc theo quốc lộ 14 tức là đại lộ Phan Ðình Phùng.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Phố đạo Kontum đã như một dấu ấn đóng lên Tây Nguyên, dựng lều giữa anh em nhiều sắc tộc khác nhau, níu anh em lại trong cộng đồng Việt để cùng chia sẻ một giang sơn gấm vóc. Cái xương sống của Ðông Á này với trăm ngàn đường "thượng đạo" len lỏi giữa núi rừng, có thể dẫn lên Hoa Nam, dẫn vào Gia Ðịnh, đã từng bị nhiều án mắt để ý nhòm ngó thèm thuồng. Từ thế kỷ 12, 13, vương quốc Chàm đã từng đặt chân lên đây, rải rác ở Yaunpa còn những ngọn tháp như chúng ta thường gặp ở miền Trung. Ngữ hệ Jarai, Rađê cũng như Raclay ở Bình Thuận đều thuộc dòng quần đảo Nam Á Mã Lai-Polynésie, còn rất nhiều từ hiện nay giống ngôn ngử Chăm. Phải chăng đã có thời các sắc tộc này giao thương với nhau, hiểu được tiếng nói của nhau, cũng như hiện nay người Racly ở Bình Thuận có thể chuyện trò được với người Rai ở Philippine. Rồi thực dân Anh sau khi chiếm đóng Ấn Ðộ, Miến Ðiện, đã thôn tính Thái Lan, tràn sang Hạ Lào về tận Bản Ðôn bên giòng sông Sêrêpok, cũng đã muốn chiếm vùng cao nguyên này để lên Hoa Nam. Với thực dân Pháp thì ý đồ thôn tính Tây Nguyên càng lộ liễu hơn, mà cố gắng cuối cùng đầy tuyệt vọng là việc thành lập Hoàng Triều Cương Thổ với dụ số 16 của Quốc Trưởng Bảo Ðại ký ngày 21-05-1951 "ấn định một qui chế đặc biệt cho dân cư khác dòng giống Việt Nam sinh sống tại các miền và các tỉnh gọi là Hoàng Triều Cương Thổ miền Nam". Chỉ 4 năm sau, ngày 11-03-1955, thủ tướng Ngô Ðình Diệm ban hành dụ số 21 "sát nhập các vùng cao nguyên miền Bắc và miền Nam thuộc Hoàng Triều Cương Thổ vào lãnh thổ Quốc Gia Việt Nam, và đặt hoàn toàn thuộc quyền quản trị của chính phủ quốc gia". Mặc cho những tranh chấp của các thế lưc chính trị, ở Tây Nguyên, đã có một cộng đồng Kinh-Thượng chan hòa, chấp nhận nhau là anh em trong cùng một gia đình, không ai có thể ép uổng hoặc mê hoặc được để tách rời họ xa nhau. Công đầu này phải là của thầy Sáu Do, của quí ông Cả Ninh, Cả Quới, của những cư dân khố rách áo ôm từ Quảng Ngãi, Bình Ðịnh theo thầy Sáu lên đây, của các thừa sai Pháp-Việt bất chấp gian khổ, kính thưa quí vị, hậu sinh chúng con mang ơn quí vị nhiều lắm.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Phải đợi đến nửa thế kỷ sau, năm 1893, Bác sĩ Yersin mới đi thám hiểm lần đầu cao nguyên Lang Biang. Trước đó, năm 1888, một chàng thực dân "điên" tên De Mareyna cầm đầu một đoàn thám hiểm người Pháp lên Kontum, đã bị bình nguyên này với con sông Dak Bla mê hoặc, đã vội vã xưng hùng xưng bá, tự nhận là "Marie Ðệ Nhất" và đòi trị vì Tây Nguyên như một vương quốc riêng. Cuộc phiêu lưu của chàng chẳng thọ được lâu dài. Lần lượt các "Phố Ðời" hình thành: Ðàlạt, Sapa, Bà Nà, Bạch Mã,... vốn được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu, về cảnh quan, về thổ nhưỡng, các biệt thự được xây dựng để phục vụ các quan trong các kỳ nghỉ, thay vì về tận mẫu quốc xa xôi tốn kém, trước sự ngỡ ngàng lo âu của người vùng cao, lại xa dần, lùi dần vào rừng rậm. Có lẽ các phố đời này đã được khai phá và xây dựng bằng súng mousqueton, bằng cu li khuân vác. Các quan lên rừng và xuống biển: 1898, Bạch Dinh (villa Blanche) được xây dựng ở Cap Saint Jacques (Vũng Tàu) để toàn quyền Ðông Dương nghỉ mát và tắm nắng.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Phố đạo Kontum hôm nay còn y nguyên các cơ sở tôn giáo và xã hội, có đổi thay chăng tên gọi. Trường học do các sư huynh Lasan điều khiển trước đây tọa lạc tại số 58 đường Trần Hưng Ðạo, nay là Trường Sư Phạm Thực Hành. Trường Lê Hữu Từ đối diện với nhà thờ Phương Nghĩa nay là trường Phổ Thông Trung Học Cơ Sở Trần Hưng Ðạo. Vườn trẻ Kim Sơn do đức giám mục Paul Seitz Kim thành lập, nay là Trung Tâm Bảo Trợ Xã Hội trực thuộc Sở Lao Ðộng và Thương Binh. Cư xá trước đây được dành cho các thiếu nữ dân tộc nay là Trung Tâm Kỹ Thuật Tổng Hợp Hướng Nghiệp Dạy Nghề. Trường Cuénot bề thế trước đây được dùng để đào tạo các chú giáo phu (thầy giảng) người dân tộc thì nay được dùng làm Trường Cao Ðẳng Sư Phạm. Trường Têrêxa của các sơ Dòng Thánh Phaolô tọa lạc tại số 4 đường Trần Phú nay được đổi thành Trường Phổ Thông Trung Học Kontum, tu viện của các dì nay chỉ là dẫy nhà khiêm nhượng nép bên cạnh ngôi trường. Ngôi nhà thờ của Tuyên Úy Công Giáo, thường được nôm na gọi là nhà thờ cha Công, tại đường Phan Ðình Phùng, nay là Trường Mẫu Giáo Bán Trú Quyết Thắng. Ngay cả nghĩa địa của nhà chung vốn được gọi là Mả Thánh, cũng được dời đi nơi khác để lấy đất xây dựng Trường Mầm Non Thống Nhất. Các con đường Bok Do, Bok Kiơm nay cũng đã được mang tên mới. Ðại để Phố Ðạo hôm nay là vậy.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Rồi đây Tây Nguyên nói chung, Phố Ðạo Kontum nói riêng sẽ được "nối mạng" với bốn phương. Người Tây Nguyên sẽ không còn nối gót nhau gùi lên nương lên rẫy tìm củ khoai củ mì, nhưng phải được nâng đỡ để có được cuộc sống ấm no và hạnh phúc. Nhịp theo những nổi trôi của lịch sử, các làn sóng người Kinh lên khai phá Tây Nguyên mỗi ngày mỗi đông. Con nhà có đạo hôm nay cũng đã lên tới 170.000 người, trong đó 80.000 là người các dân tộc Tây Nguyên.</div>
<div align="JUSTIFY" style="background-color: white; color: purple;">
Nhưng vẫn không quên được Gò Mít của thầy Sáu Do thuở xưa. Ðã 150 năm rồi đấy.</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-29895556428132018702012-07-02T06:47:00.000-07:002014-05-06T17:54:31.883-07:00TÊRÊXA - MÁI TRƯỜNG NGÀY ẤY...<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span>
<div class="post-header" style="line-height: 1.6; margin: 0px 0px 1.5em;">
<div class="post-header-line-1">
</div>
</div>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-2695184651293918616" style="line-height: 1.4; position: relative; width: 518px;">
<div class="MsoTitle" style="text-align: center;">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">Trong cuộc đời đi học của tôi, thời gian 3 năm đầu tiên tại trường Tư Thục Trung Tiểu học Thánh Têrêxa, do quý Soeurs dòng Thánh Phaolô quản trị, đã ghi vào tâm hồn tôi những trang đẹp đẽ và nhiều kỷ niệm khó phai nhoà.</span></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"> Đó là khoảng thời gian từ năm 1972 đến 1975. Một buổi sáng mùa thu, ba tôi dắt tay tôi bước vào cổng trường. Biết bao cảm xúc xốn xang, lạ lẫm của “ngày đầu tiên đi học”, đúng như dòng cảm xúc mà nhà văn Thanh Tịnh đã tài tình nói hộ cho những đứa trẻ ngày đầu tiên đến trường. Vào Văn Phòng mua sách tập đồ và viết chì xong, ba tôi đưa tôi đến lớp học. Tôi bịn rịn rơi nước mắt níu áo ba tôi khi người quay về để lại tôi trước thềm lớp học. Thế rồi có một Soeur đến vuốt đầu tôi và dẫn tôi vào lớp. Đó là lớp Mẫu Giáo do cô Ngọc chủ nhiệm. Lên lớp trên, tôi còn được học với cô Giáo và một vài Soeurs nữa… </span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> </span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> Trường Thánh Têrêxa Tân Hương ngày xưa nguyên là ngôi trường do Cố Hiền (Jules Alberty-cha sở giáo xứ Tân Hương 1913-1948) xây dựng từ năm 1931, tọa lạc trên khu đất bên hông phải nhà thờ Tân Hương. Đến đầu năm 1932, trường do các nữ tu Mến Thánh Giá Bình Định lên phục vụ, dạy văn hoá cho các em người Kinh lẫn Dân tộc. Đến niên khoá 1940-1941, trường được chuyển giao cho các Nữ tử Bác ái Vinh Sơn phụ trách, mở các lớp xoá mù chữ và tiểu học, dạy may, thêu, nữ công gia chánh…</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> Năm 1958, thị xã KonTum khá phát triển, dân số tăng nhanh, nhu cầu văn hoá ngày càng cao, Toà Giám Mục Kon Tum quyết định mở rộng trường tư thục Têrêxa, nâng lên bậc Trung học, xây mới lại hoàn toàn cơ sở trường lớp ngay tại vị trí trường PTTH Kon Tum bây giờ. Năm 1958 cũng là năm hội dòng Thánh Phaolô đáp ứng lời mời gọi của Đức Giám Mục Giáo phận Paul Seitz Kim, gởi các nữ tu lên Kon Tum phục vụ. Đức Cha liền giao cơ sở trường Têrêxa mới này cho các Soeurs Phaolô quản trị. Nhà các Sơ (tu viện) là một toà nhà hai tầng toạ lạc liên thông với nhà trường nên rất thuận tiện trong việc điều hành. Cộng đoàn của các Soeurs vì vậy mà cũng mang tên Thánh Têrêxa (Hài Đồng Giêsu), vị thánh nữ truyền giáo bằng cuộc đời nhỏ bé, thầm lặng nhưng kết hiệp thâm sâu với Chúa Giêsu.</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">Trường có đầy đủ tiện nghi cần thiết cho việc dạy và học. Ngoài một văn phòng nơi cung cấp sách vở, dụng cụ học tập, còn có một hội trường khá lớn có sân khấu. Cứ đến cuối năm học, trong buổi lễ tổng kết phát thưởng, các lớp đều tham gia diễn văn nghệ tại sân khấu này. Ba dãy lớp học thoáng rộng, có sân chơi với những hàng cây phượng và huynh diệp râm mát. Sỉ số mỗi lớp học hợp lý, không quá đông…Ngoài các môn học chính khoá, nhà trường còn có các lớp nữ công gia chánh do chính các Soeurs hướng dẫn như thêu đan, làm hoa giấy, cắt may… và nhiều việc thủ công khác. Cách tổ chức và quản trị học vụ của quý Soeurs Têrêxa thời ấy thật hoàn hảo, kỷ luật học đường nghiêm chỉnh, đội ngũ giáo sư uy tín…</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoBodyText">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> Tôi còn nhớ mãi hình dáng nhỏ nhắn, nét mặt hiền hậu của Bà Nhất Hiệu trưởng Marie Paul Võ Thị Mỹ. Tôi không sao quên được chữ ký đậm chắc đầy uy lực của Bà Nhất Hiệu trưởng trong Thông Tín Bạ (Học Bạ bây giờ) và trên Bảng Danh Dự (một loại giấy khen) cấp hàng tháng cho các học sinh có vị thứ nhứt, nhì, ba trong lớp. Tôi vẫn nhớ cảm giác vui sướng mỗi khi được xướng tên lên cột cờ lãnh Bảng Danh Dự. Đó thật sự là niềm hãnh diện đối với bạn đồng học tại trường, còn khi về nhà thì đem trình khoe với ba má và ông nội để được ông thưởng cho 5 đồng xu ăn quà. Tôi nhớ cả gương mặt các Souers dạy học hay giám thị như bà Bernadette, Madelenne…</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> Mặc dù rất bận rộn với công tác học đường, các nữ tu vẫn không quản ngại hết mình phục vụ trong những công tác tông đồ tại giáo xứ Tân Hương. Không những chỉ dạy văn hoá, các nữ tu còn chăm sóc đời sống tinh thần, đạo đức và dạy giáo lý cho các em. Vào thời đó, mỗi sáng Chúa nhật chúng tôi được học giáo lý bên trường Têrêxa, do các nữ tu và một số giáo lý viên giáo xứ hướng dẫn. Sau mỗi giờ giáo lý bên trường, chúng tôi được hướng dẫn đi theo hàng trật tự sang nhà thờ dự thánh lễ dành cho thiếu nhi, ngang qua một cánh cổng nối liền phía sau nhà thờ. Sơ Nghĩa, Sơ Huê…là những người đã ươm mầm đức tin tuổi ấu thơ, đưa chúng tôi đến với bí tích Thánh Thể qua lớp xưng tội rước lễ lần đầu, và những lớp giáo lý tiếp theo.</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">Về sau tôi được biết thêm những điểm nổi bật nhất trong những năm phát triển của cộng đoàn Têrêxa Tân Hương là những công tác tông đồ trong giáo xứ: dạy giáo lý thiếu nhi, giáo lý hôn nhân, sinh hoạt Nghĩa binh Thánh Thể, đạo binh Đức Mẹ (Legio Mariae), phụ trách ca đoàn, lo phòng thánh, thăm viếng an ủi các gia đình, những người già yếu bệnh hoạn và dạy tân tòng…</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">Sau 1975, tôi phải tạm xa ngôi trường yêu dấu, vì ngôi trường đã bị Nhà Nước trưng thu. Các Sơ Têrêxa cũng không còn quản trị học vụ tại trường mà buộc phải âm thầm lui về tu viện, bắt đầu cuộc sống mới trải qua biết bao thăng trầm…Từ đây, ngôi trường thuộc quyền Nhà Nước được sử dụng làm trường Cấp 3, không còn dành cho cấp tiểu học.Tôi cũng phải bắt đầu cuộc đời đi học đầy gian khổ qua nhiều ngôi trường khác nhau như trường Ngô Quyền (trường Công-Kon Tum cũ, lớp 3), trường Quyết Thắng 3 (Bồ Đề cũ, lớp 4), trường tạm Nông Lâm Súc (trại Nguyễn Huệ cũ, lớp 5), trường Lý Tự Trọng (Hoàng Đạo cũ, lớp 6 đến 9). Lên cấp 3 tôi mới có dịp học lại trường Têrêxa, vẫn mái ngói tường vôi cũ rêu phong và những hàng phượng nay đã già cỗi lại tiếp tục cùng tôi lèo lái con đò học vấn. Vào những buổi tan học hay những giờ ra chơi ngồi suy nghĩ vẩn vơ, nhìn về hướng nhà các Soeurs bị ngăn cách với ngôi trường bởi một tường rào phủ kín dây leo hoa tigôn, những kỷ niệm thuở đầu đời đi học lại hiện về, không chỉ là những hoài niệm, mà cả sự kính phục mến yêu đối với những con người đã nguyện hiến trọn đời mình cho việc truyền giáo, mà quý Soeurs Têrêxa như những “kỹ sư tâm hồn” giúp khai mở và vun trồng tri thức-đạo đức làm người.</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> Ngày nay, các nữ tu Phaolô – cộng đoàn Têrêxa Tân Hương vẫn tiếp tục sứ mạng truyền giáo, luôn vui vẻ nhiệt thành phục vụ, góp phần xây dựng giáo xứ và giúp cho giáo hữu Tân Hương được sốt sắng và đến gần Chúa hơn, đồng thời mở rộng địa bàn phục vụ đến những anh chị em vùng sâu vùng xa, các làng dân tộc. Xin cảm ơn quý Soeurs thật nhiều! Xin cảm ơn Têrêxa – ngôi trường ngày ấy…</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<div style="text-align: center;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #0c343d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">---o0o---</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #0c343d;"><br /></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span" style="color: #4c1130; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i style="background-color: white;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">Nhân kỷ niệm 50 năm hiện diện và phục vụ</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></i></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span" style="color: #4c1130; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i style="background-color: white;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">tại giáo xứ Tân Hương – Kon Tum</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></i></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span">của quý nữ tu dòng Thánh Phaolô, cộng đoàn Têrêxa.</span></span></i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><o:p></o:p></span></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #4c1130;"> </span></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span style="background-color: white; color: #4c1130;"><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"> </span></span></i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span">Phêrô Lê Minh Sơn</span></span></span></span></span></span></div>
</div>
<br />
<div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5359509284470785696.post-6446229262249717272012-07-02T06:41:00.000-07:002014-05-06T17:53:20.348-07:00NHÀ THỜ XỨ TÔI<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #20124d;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white;"><span class="Apple-style-span" style="color: #20124d; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"></span></span><br />
<div class="post-header" style="line-height: 1.6; margin: 0px 0px 1.5em;">
<div class="post-header-line-1">
</div>
</div>
<div class="post-body entry-content" id="post-body-2582738508013479144" style="line-height: 1.4; position: relative; width: 518px;">
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguOHJPdnvydzbdD0JLzy31XUaSH6ZXX6m2Y0Cpeg4dcnzWIQ84DTv4JfdN0dp9A0tNDRLKhjcemZTm82oqk_ahVqIsW9GmgxKfIol4YE5LW_WDJqqMU4EuKR2t7kbHjrXRoHP1SMuYMvw/s1600/nha+tho+tan+huong+3.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-decoration: none;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguOHJPdnvydzbdD0JLzy31XUaSH6ZXX6m2Y0Cpeg4dcnzWIQ84DTv4JfdN0dp9A0tNDRLKhjcemZTm82oqk_ahVqIsW9GmgxKfIol4YE5LW_WDJqqMU4EuKR2t7kbHjrXRoHP1SMuYMvw/s320/nha+tho+tan+huong+3.JPG" height="210px" style="border-bottom-style: none; border-color: initial; border-left-style: none; border-right-style: none; border-top-style: none; border-width: initial; position: relative;" width="320px" /></span></a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: center;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Nhà thờ Tân Hương, giáo phận Kon Tum</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><span style="background-color: white; color: #20124d;"><br /></span></span></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify; text-indent: 29px;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="line-height: 39px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">K</span></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">hi tôi sinh ra, ngôi Nhà thờ đã có từ rất lâu rồi. Ba má, chú bác, cô dì tôi chào đời, đều được ông bà nội–ngoại đưa đến Nhà thờ lãnh nhận Phép Rửa tội. Ông nội tôi từ đồng bằng lên Kon Tum hồi còn niên thiếu, có lẽ ông Cụ đã hoà vào dòng người gồng gánh thượng sơn vào cái thời Đạo bị cấm cách dưới miền xuôi, theo con đường Thầy Sáu Do khai mở.</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Sau này chúng tôi có hỏi ông về họ hàng thân thích dưới quê, ông chỉ mỉm cười, không còn nhớ một ai! Chỉ biết quê quán ở Đồng Hâu, tỉnh Bình Định, một mình theo lên giúp các Cha từ nhỏ.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Rồi ông nội tôi sánh duyên với một thiếu nữ cùng làng, nết na thuỳ mị, con gái của ông Trùm Họ Gò Mít (Trùm Tài), cũng là Chánh tổng Tổng Tân Hương thời đó (tiền thân thành phố Kon Tum ngày nay). Hai người chịu thương chịu khó, khai khẩn lập điền, tạo dựng nhà cửa. Đứa con đầu lòng ra đời (mang tên thánh Martial) được ĐGM tiên khởi giáo phận Kon Tum (lúc đó còn là linh mục) rửa tội và đỡ đầu, hai người liền hiến dâng cho Chúa để trở thành Linh mục. Ông nội tôi qua đời năm 1975 ở tuổi 97.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Tôi kể đôi điều về ông bà tôi, để hiểu vì sao cuộc đời tôi đã gắn bó với làng quê Tân Hương và với ngôi Nhà thờ giáo xứ tôi.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Năm lên 12 tuổi, tôi xin vào Hội giúp lễ. Ngày ngày gần bên cung thánh mới có dịp khám phá về ngôi Nhà thờ. Trong trí óc trẻ thơ, ngôi Nhà thờ là một công trình thật vĩ đại và tôn nghiêm. Dần dần tìm hiểu tôi mới biết đây là ngôi Thánh đường thứ tư của giáo xứ còn đến ngày nay, được xây dựng vào năm 1906, do Cố Ngự (Demeure) Cha xứ lúc đó đốc công. Giáo dân Kinh-Thượng phải dùng voi, trâu bò, ngựa...kéo gỗ tận cánh rừng bên kia sông Dakbla, xuôi dòng cập bờ, rồi vượt dốc, chuyển về từng cây gỗ, thuê thợ giỏi tận dưới Bình Định, Quãng Ngãi lên đục đẽo, xây dựng.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Qua thời gian, Nhà thờ được sửa sang nhiều lần, cho đến hôm nay thì đã hoà trộn giữa ba lối kiến trúc </span><i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Châu Âu, Thượng và Kinh</span></i><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">. Nhà thờ có diện tích sử dụng hơn 750m</span><sup><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">2</span></sup><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">, được làm bằng các loại gỗ quí hiếm như cà chích, sao...Mái dốc đỉnh nhọn, cửa sổ kính và 3 tháp cao đỉnh nhọn, trần vòng cung... tạo ra không gian bên trong rộng lớn và gây cảm giác cuốn hút con người lên cao. Khung cảnh nội thất yên tĩnh tạo ấn tượng nhẹ nhàng, thanh thoát vừa hướng tới siêu tại, vừa say đắm với thực tại. Trần vòng cung được trét đất trộn rơm, nhằm giữ cho âm thanh trong Nhà thờ ấm và vang. Mặt tiền Nhà thờ có tháp gạch cao 20m (tháp chuông), kiến trúc theo kiểu gô-tích, nhìn thanh thoát nhưng không kém vẻ uy nghiêm. Hai bên tháp chuông có 2 bức phù điêu, cẩn những mảnh sứ màu lóng lánh: bức bên phải là hình Tổng lãnh thiên thần Micae chiến thắng Con Mãng Xà – tên địch thủ xa xưa kiêu căng đòi đồng hàng với Thiên Chúa (x.Kh 12), như muốn khẳng định chân lý: không ai có thể làm nổi những công việc mà chỉ có Thiên Chúa mới làm được; bức bên trái vẽ hình Thánh Mác-ti-nô hồi còn là một sĩ quan La Mã, ngồi trên lưng ngựa rút kiếm ra xẻ đôi chiếc áo choàng đang mặc, trao cho người ăn mày một nửa, nêu mẫu gương bác ái yêu thương, lúc nào cũng sẵn sàng giúp đỡ mọi người, nhất là những người nghèo khổ.</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Trên các cánh cửa ra vào, các khung cửa sổ, các cột bên trong Nhà thờ, lan can lầu chuông, bao lơn cung thánh, bàn thờ, Nhà Tạm... được chạm trổ hết sức công phu theo kiểu rô-man, lộng lẫy và tráng lệ. Sàn Nhà thờ cao hơn 1 mét với lối ra vào hai bên hông và phía sau xây theo kiểu nhà chồ có bậc cấp lên xuống, mang sắc thái nhà sàn của đồng bào Tây Nguyên. Ngạc nhiên nhất là những hàng cột. Những cột gỗ to tròn bóng loáng tưởng chừng như soi gương được, mát lạnh khi sờ vào. Mỗi cây cột lớn có ba cột con bám vào, có bồn đỡ bằng gỗ chạm hình cành lá vạn tuế, được sơn phết màu nhũ với đường viền đỏ, tựa trong một cung điện.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Tại vị trí cao nhất trên cung thánh là đài Nữ Vương Rất Thánh Mân Côi, bổn mạng giáo xứ. Tượng Đức Mẹ bồng Chúa Giêsu tay cầm tràng hạt hết sức tinh xảo, trông tuyệt đẹp. Hồi đó, tôi hằng ước ao có cách nào để được đến gần Đức Mẹ, được chiêm ngắm tường tận và sờ tay vào tà áo xanh có nước sơn bóng loáng bụi không thể bám vào dù qua năm tháng.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Nhà thờ vẫn còn giữ một cây đờn Harmonium, được sản xuất vào năm 1897 bên Pháp. Có lẽ cây đờn được sắm từ thời Cố Hiền (đầu thế kỷ XX), dễ chừng gần trăm năm.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Dưới cuối nhà thờ, tại hai cột lớn sau cùng gần cửa ra vào, có hai vỏ ốc lớn dùng đựng nước thánh, lâu năm nên ố vàng. Mỗi vỏ ốc đại ấy đặt trên một cột con có đế đỡ chạm trổ. Hàng tuần chúng tôi phải cọ rửa và thay nước thánh trong hai vỏ ốc, để giáo dân khi vào Nhà thờ, thường nhúng ngón tay vào nước thánh rồi mới làm Dấu Thánh giá.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Nếu chọn một góc nhìn nghiêng từ phía trước tiền đường, ta thấy ngôi nhà thờ uy nghi vươn lên vững chắc, có một vẻ đẹp độc đáo riêng. Đường nét giản dị, không rối rắm cầu kỳ, tổng thể ngôi nhà thờ tạo nên một cảm giác cân bằng nội tại, bình ổn vững chãi.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Tôi có một kỷ niệm với tháp chuông Nhà thờ, mà bây giờ nghĩ lại nhiều lúc vẫn thấy mình thật liều lĩnh!</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Hối ấy lễ sinh chúng tôi thường quét dọn nhà thờ, sửa soạn phòng thánh vào khoảng 12 - 13 giờ trưa thứ Bảy hàng tuần. Hôm đó chúng tôi gồm Hoan, Linh, Sơn., Tuấn, Đạm, Trung…, và tôi quyết định thám hiểm tháp chuông. Cửa cầu thang lên lầu chuông đã bị khoá. Chúng tôi phát hiện có một lối lên từ phía sau phòng áo. Thế là chúng tôi leo lên, chui vào trần nhà, mon men theo những tấm ván hẹp lót dọc trên đà. Phía dưới và chính giữa là trần vòm trét đất nhô lên sần sùi, đầy bụi bặm. Phải thật cẩn thận, nếu không sẽ rơi xuống làm thủng vòm trần. Đến đầu bên kia phía cuối nhà thờ, lòn qua một cửa nhỏ, thế là lọt vào lầu chuông, liền nhìn thấy hai dây kéo chuông bằng thừng thật to từ trên tháp thòng xuống đến tận sàn. Từ đây, sau khi nhìn xuống sân nhà thờ qua các ô cửa sổ nhỏ hình vòng cung, chúng tôi tiếp tục hành trình đầy mạo hiểm: leo lên theo khung giàn gỗ thẳng đứng, lên đến chỗ đặt 2 chiếc chuông. Chuông lớn ở dưới, chuông nhỏ bên trên. Ngồi trên những thanh gỗ của đế chuông, thõng chân đong đưa, vừa để nghỉ mệt, tay vừa mân mê 2 quả chuông đồng mát lạnh, một lớn một nhỏ. Hai quả chuông mà âm thanh ngân vang đã quá quen thuộc đối với người dân thị xã, nếu giật cùng một lúc sẽ vang lên âm thanh chuẩn đúng một quãng ba: Đô-Mi-Sol, Đô-Mi-Sol, Đô-Mi-Sol...</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Nghỉ mệt một chút, tiếp tục lên nữa chúng tôi đến được đỉnh tháp. Chui qua một lỗ nhỏ, thò đầu ra ngoài, ngay bên trên là cây Thánh giá chóp đỉnh Nhà thờ. Sau một phút choáng ngợp và thoáng rùng mình, trước mắt chúng tôi hiện ra toàn cảnh một vùng rộng lớn của thành phố: dòng sông Đakbla uốn lượn phía trước mặt với cây cầu bắc qua, nhà thờ Chính Toà ở hướng tay trái, rồi Chủng viện, khu chợ trung tâm, đường phố nhà cửa.v.v.Đối với tôi, được lên đến đỉnh tháp nhà thờ là niềm sung sướng nhất, và đó cũng là lần duy nhất trong suốt quãng đời tôi.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Khi lần lượt leo xuống trở lại, chúng tôi nghe có tiếng cha sở trong phòng áo. Ngài đã phát hiện và thu gom tất cả dép của chúng tôi mang vào nhà xứ. Từng đứa từng đứa chúng tôi vào gặp cha sở đều được Ngài răn dạy về sự nguy hiểm của hành động vừa rồi, và “thưởng” cho mỗi đứa một roi mây quất thẳng vào lưng. Có mấy đứa khóc thét lên. Riêng tôi, vết roi mây đã hằn vào tâm hồn một kỷ niệm êm đềm, cùng với tháp chuông Nhà thờ, vị cha sở kính yêu và bài học về tính ngông cuồng tuổi thơ dại.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Tôi yêu ngôi Nhà thờ xứ tôi. Ngôi Nhà thờ đã góp phần xây dựng đền thờ tâm hồn tôi, dù tâm hồn tôi nghèo nàn bất xứng. Mỗi lần đi đâu xa, tôi luôn nhớ về Nhà thờ, nhớ khung cảnh thánh lễ trang trọng, bầu khí cộng đoàn ấm cúng. Để đến khi trở về, lúc xe vừa chạy qua ranh giới hướng vào thị xã, từ bên này dòng sông Đakbla yêu dấu, nhìn chếch hướng Đông, đã thấy sau lũy tre đung đưa trong gió ngôi tháp Nhà thờ và Thánh giá sừng sững trong nền mây xanh trắng, thì tự nhiên trong lòng dâng lên một cảm xúc khó tả, giống như cảm xúc của đứa con đi xa sắp về đến nhà cha mẹ. Chỉ khi mấy hôm sau đến dự thánh lễ, niềm cảm xúc mới dần nguôi ngoai.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 21.8pt;">
<div class="MsoNormal">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="apple-style-span"><span style="font-family: Times;">Tôi thầm tạ ơn Chúa, tri ân các vị tiền nhân đã chịu bao hy sinh gian khó để xây dựng nên ngôi Nhà thờ xứ tôi. Tôi đội ơn các bậc tiền hiền, ông bà, cha mẹ đã yêu quí và gắn bó với Nhà thờ, để đức tin được lưu truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác. <span style="border-spacing: 2px;">Ngày chị tôi cử hành hôn phối, tôi chạy lăng quăng theo đoàn rước cô dâu chú rể, trong tiếng nhạc hân hoan thánh thiện, cứ vô tư cười nói, mà quên hẳn là đoàn rước đang tiến lên cung thánh. Rồi hôm đưa tiễn ba của tôi lần cuối, tôi đứng tựa nép vào cột Nhà thờ, nước mắt chảy ròng trên má, mà nghe trong tâm hồn biết bao lời an ủi. Đứa con trai đầu lòng của tôi chào đời đúng vào dịp mừng kỷ niệm Nhà thờ tròn 100 năm tuổi. Đứa bé được đưa đến Nhà thờ để lãnh nhận bí tích Thánh Tẩy, bắt đầu một hành trình đức tin mới</span><span style="border-spacing: 2px;">. <span style="border-spacing: 0px;">Tôi cầu mong cho ngôi Nhà thờ xứ tôi còn tồn tại mãi, làm chỗ dựa tinh thần cho nhiều thế hệ con cháu nữa, không chỉ của giáo dân Tân Hương mà còn của mọi người dân Kon Tum. Không phải tôi hoài cổ. Nhưng như câu hát người đời vẫn thường nhắc nhau xin đừng bao giờ quên lãng:</span></span></span></span><span style="line-height: 1.4;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span style="line-height: 1.4;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span></span></span></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">“Quê hương...</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> Nếu ai không nhớ</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> Sẽ không lớn nổi thành người”*.</span></i></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span>
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><img src="http://i1212.photobucket.com/albums/cc453/sonnguyenhue/IMG_4182.jpg" /></span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Bên trong Nhà thờ Tân Hương</span></span><br />
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">—</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">–</span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><i><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">*Thơ: Đỗ Trung Quân, Nhạc: Giáp Văn Thạch</span></i></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span" style="font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"></span></span></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span class="Apple-style-span" style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Arial, Tahoma, Helvetica, FreeSans, sans-serif; line-height: 18px;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Kỷ niệm </span><span class="Apple-style-span"><span class="Apple-style-span" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">Nhà thờ giáo xứ,</span></span></span></span><br />
<span style="background-color: white; color: #20124d; font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 18px;">Phêrô Lê Minh Sơn </span></div>
</div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
</div>
Lý Tânhttp://www.blogger.com/profile/03764321439481406988noreply@blogger.com0